2026 Bütçesi TBMM Genel Kurulu'nda… Aile Bakanı Göktaş: "Bugün Artık Kadınlar, Hayatın Her Alanında Daha Görünür, Daha Etkin ve Daha Güçlü"

(TBMM) - Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanı Mahinur Özdemir Göktaş, TBMM Genel Kurulu'nda yaptığı konuşmada, "Kadınların önündeki engelleri teker teker kaldırdık. Her türlü ayrımcılıkla mücadele ettik, etmeye de devam edeceğiz. Kıyafetleri nedeniyle üniversite kapılarından geri döndürülen, yüce Meclis'e seçilmiş olmasına rağmen kabul edilmeyen, kamu personeli olamayan kadınların olduğu bir Türkiye, Cumhurbaşkanımız Sayın Recep Tayyip Erdoğan'ın liderliğiyle, adil bir toplumsal ve siyasi hayata sahip Türkiye'ye dönüştü. Bugün kadınlar, eşit imkanlarla eğitim hayatlarını güvenle sürdürüyor. Bugün artık kadınlar, hayatın her alanında daha görünür, daha etkin ve daha güçlü. Milletimizin iradesi ve kadınların kararlılığıyla artık bu ülkenin kadınları, eski vesayet günlerine dönmeyecek" dedi.

TBMM Başkanvekili Tekin Bingöl'ün başkanlığında toplanan TBMM Genel Kurulu'nda Milli Eğitim Bakanlığı ile Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı'nın 2026 yılı bütçeleri görüşülüyor. Görüşmeler sırasında grupları bulunan siyasi partilerin konuşmalarının tamamlanmasının ardından Bakanların sunumlarına geçildi.

Türkiye İşçi Partisi (TİP) Milletvekili Sera Kadıgil, Bakan Göktaş konuşurken MESEM uygulaması sonucunda yaşanan iş cinayetlerinde yaşamını kaybeden çocukların fotoğraflarını ve "Çocuktan işçi olmaz" yazılı bir pankartı Meclis sıralarına koydu.

Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanı Mahinur Özdemir Göktaş, yaptığı konuşmada 86 milyon vatandaşın her bir ferdine ulaşan güçlü bir hizmet ağıyla faaliyetlerine devam ettiklerini söyleyerek, "Kimseyi geride bırakmayan bir anlayış ile toplumun tüm kesimlerini kucaklıyor, Türkiye Yüzyılı hedeflerimiz doğrultusunda çalışmalarımızı kararlılıkla sürdürüyoruz" dedi.

Bakan Göktaş'ın konuşmasında şunları kaydetti:

"Aile; kültürümüzün ve kimliğimizin kaynağı, birlik ve beraberliğimizin en güçlü dayanağıdır. Anayasamızın 41. maddesi bizlere, ailenin huzur ve refahının korunması görevini açıkça vermektedir. Bu sorumluluk, güçlü bir gelecek, istikrarlı bir toplum ve sürdürülebilir kalkınma için olmazsa olmazdır. Aileyi odağına alması bağlamında bir ilk olan Ailenin Korunması ve Güçlendirilmesi Eylem Planımız kapsamında çalışmalarımıza 2025 yılında hız kazandırdık. Sayın Cumhurbaşkanımızın takdirleriyle 2025 yılını Aile Yılı olarak ilan ettik. Bir zamanlar hayal olan ancak şimdi Filyos'ta, Gabar'da çıkardığımız yeraltı zenginliklerimizle aile kurmak isteyen gençlerimizin yanındayız.

"48 ay içinde çocuk sahibi olan gençlerimize ise her çocuk için 12 ay erteleme imkanı sunduk"

Aile Yılı'nda 'Aile ve Gençlik Fonu'nu 81 ilimizde yaygınlaştırdık. Bugüne kadar 133 bin 466 gencimiz, bu fondan yararlanmaya hak kazandı, 8 milyar 59 milyon lira ödeme gerçekleştirdik. Ayrıca, farklı sektörlerde yaptığımız 2 bin 7 indirim anlaşmasıyla çiftlerimizin evlilik hazırlıklarını kolaylaştırdık. Faizsiz sunduğumuz kredi miktarını yükselterek, 25 yaşına kadar olan gençlerimiz için 250 bin lira, 26 ila 29 yaş arasındaki gençlerimiz için 200 bin lira olarak belirledik. 48 ay içinde çocuk sahibi olan gençlerimize ise her çocuk için 12 ay erteleme imkanı sunduk.

2025 yılı itibarıyla doğan her çocuk için hiçbir kriter aramaksızın teşvikler getirdik. İlk çocuk için sağladığımız tek seferlik doğum desteğini beş bin liraya çıkardık. İkinci çocuk için bin 500 lira, üçüncü ve sonraki çocuklar için beş bin liralık desteklerimizi her ay çocuklar 5 yaşını doldurana kadar düzenli olarak annelerin hesaplarına yatıracağız. Bu kapsamda Aile Yılı'nda, 721 bin çocuk için toplam 8,7 milyar lira ödeme gerçekleştirmiş olacağız. Diğer yandan hem kadın hem erkek memurların, çocukları ilkokul çağına gelene kadar yarım zamanlı çalışma hakkından faydalanmalarını sağladık. Ayrıca, doğum izni ve babalık izni sürelerinin uzatılması çalışmalarına da öncülük ettik. Bu kapsamda, hem kamu hem de özel sektör çalışanları için doğum izninin 16 haftadan 24 haftaya, babalık izninin ise 10 güne çıkarılmasını sağlayacak kanun teklifinin yakın zamanda Meclisimizin onayına sunulmasını bekliyoruz.

"Bugüne kadar 20 bin 732 çocuğumuzu evlat edinme hizmetimizden faydalandırdık"

Mobil Sosyal Hizmet Merkezlerimizle 235 bin 678 vatandaşımıza hizmet verdik. Bu yıl özlük haklarında iyileştirme yaptığımız ASDEP görevlilerimizle, 2017'den bugüne 10,3 milyon haneye destek sunduk. Mayıs ayında tanıtımını yaptığımız ve 1,7 milyon kişinin indirdiği 'İlk Öğretmenim Ailem' mobil uygulamasıyla ebeveynlere, çocuk eğitimi ve aile içi iletişim alanlarında rehberlik sağlıyoruz. Ayrıca, çevrimiçi danışmanlık uygulamalarını devreye aldık. Aile danışmanlığı, aile eğitim programı ve evlilik öncesi eğitim programı ile 8,3 milyon kişiye eğitim verdik. Yeşilay ile yürüttüğümüz bağımlılıkla mücadele çalışmalarında, önleyici rehberlik, eğitim ve farkındalık programlarıyla 2 milyon kişiye ulaştık. 180 bin 391 çocuğumuzu ailelerinin yanında 'Sosyal ve Ekonomik Destek', yani 'SED', hizmetiyle takip ediyoruz. Etkili takip mekanizmalarıyla, ebeveyn kaybı yaşayan 108 bin 454 çocuğumuza sağlıklı gelişimlerini destekleyen hizmetler sunuyoruz. Bugüne kadar 20 bin 732 çocuğumuzu evlat edinme hizmetimizden faydalandırdık. Saygıdeğer Emine Erdoğan Hanımefendi'nin himayelerinde yürütülen Gönül Elçileri Projesi'yle 10 bin 752 çocuğumuzun 9 bin koruyucu aile yanında şefkatle büyümelerini sağlıyoruz. Öte yandan ailelerinden ayrı büyümek zorunda kalan 13 bin 865 çocuğumuza ev tipi kuruluşlarımızda güvenli bir yaşam alanı sunuyoruz. 59 ihtisaslaşmış çocuk evleri sitesinde bin 371 çocuğa özel bakım hizmeti veriyoruz.

Diğer yandan, 3 bin 109 evladımızın lisanslı olarak sporun disiplin ve özgüven kazandıran yönünü keşfetmelerini sağlıyoruz. 2 bin 868 çocuğumuzun ise kültür ve sanatın dönüştürücü gücüyle, donanımlı bireyler olarak yetişmelerine katkı sunuyoruz. Ayrıca, bugüne kadar devlet korumasında yetişen 65 bin 534 gencimizi kamuya yerleştirdik.

"Bugün, iki bin 408 kreş, gündüz bakımevi ve çocuk kulübünde, 87 bin 692 çocuğa hizmet sunuyoruz"

Bugün, iki bin 408 kreş, gündüz bakımevi ve çocuk kulübünde, 87 bin 692 çocuğa hizmet sunuyoruz. Bu yıl, mahalle tipi kreş modelini yaygınlaştırma çalışmalarımızı sürdürdük. 569 Aile Destek Merkezimizde hizmete aldığımız, çocuk oyun odaları ve kreşlerle, çocuklar için güvenli alanlar oluşturduk. Bu vesileyle bir müjdemizi paylaşmak istiyorum. 81 ilimizde açacağımız yeni sosyal kreşlerle çocuk bakımını daha erişilebilir hale getiriyoruz. Bu sosyal kreşlerden, sosyal yardım programlarından yararlanan aileler ücretsiz olmak üzere, tüm vatandaşlarımız uygun koşullarla faydalanabilecek. Öte yandan, 'Çocuklar Güvende Hizmeti' ile 327 bin 589 çocuğa ve ailelerine koruyucu, önleyici ve destekleyici hizmetler sunduk.

"Çocuklar Güvende" isimli web sitesi iki gün sonra açılıyor

İki gün sonra kullanıma açacağımız 'Çocuklar Güvende' web sitesi ve uygulamasıyla ailelerin ve çocuklarımızın karşılaştığı riskli durumları doğrudan iletmelerini sağlayıp gerekli rehberlik hizmetlerini sunacağız. 437 kamu ve özel bakım merkezinde 38 bin 625 engelli bireye yatılı bakım hizmeti sunuyoruz. 143 gündüzlü bakım ve rehabilitasyon merkezimizde engelli vatandaşlarımızın sosyal ve mesleki gelişimlerini destekliyoruz. Ayrıca, 145 umut evimizde sosyal hayat içerisinde güvenle yaşamalarını sağlıyoruz. Bu hizmetlerimizi, engelli vatandaşlarımıza tamamen ücretsiz sunduğumuzu ifade etmek isterim. Bu yıl, 4 yeni engelsiz yaşam ve 4 gündüzlü hizmet merkezini açtık. Önümüzdeki yıl ise 3 engelsiz yaşam ve 2 gündüzlü hizmet merkezini daha açacağız.

"Geçici bakım uygulamasını ülke genelinde yaygınlaştırıyoruz"

Geçtiğimiz yıl, pilot uygulamasını İstanbul Kıraç'tan başlattığımız geçici bakım uygulamasını ülke genelinde yaygınlaştırıyoruz. Diğer yandan 'Bireysel Sosyal Hizmet Danışmanlığı Modeli' ile hem otizmli bireylere hem de ailelerine destek olmayı sürdürüyoruz. Bu süreçte 18 ilimizde üç bin 789 aileye bireysel danışmanlık hizmeti sağladık. 520 bin ailemize 'Evde Bakım Yardımı' ile aylık 11 bin 702 lira ödeme yapıyoruz. Ayrıca, bu destekten yararlanan 104 bin 573 vatandaşımızı engelli aylığı, 45 bin 750 vatandaşımızı ise engelli yakını aylığı ile destekliyoruz.

2002'den bugüne kadar 82 bin 626 engellinin atamasıyla kamuda engelli istihdamında 15 kat artış sağladık. Korumalı iş yerlerine, her engelli için aylık 6 bin 454 lira ücret teşviki veriyoruz. Ücretsiz seyahat uygulaması kapsamında 15 binden fazla araca gelir desteği sağlıyoruz. AİLEM Engelsiz İletişim Merkezi'mizde, haftanın her günü ücretsiz hizmet sunarak, işitme engelli vatandaşlarımız için, 232 binden fazla aramaya destek verdik. Ayrıca, geçtiğimiz hafta yeni bir uygulamayı daha hayata geçirdik. 'Engelsiz Türkiye Mobil Uygulaması' ile, engelli vatandaşlarımızın tüm kamu hizmetlerine kolayca ulaşmalarını sağlıyoruz.

"Yaşlılarımızın kurum bakımı yerine; sosyal bağlarını koruyarak aktif bir yaşam sürmelerini önceliyoruz"

Bakanlık olarak, yaşlılarımızın kurum bakımı yerine; sosyal bağlarını koruyarak aktif bir yaşam sürmelerini önceliyoruz. Evde bakım ile evde sağlık hizmetlerini entegre ediyor, gündüzlü bakım merkezlerini yaygınlaştırıyoruz. Yaşlı Destek Programı, yani YADES ile, 159 bin 499 vatandaşımızın ihtiyaçlarına birebir çözümler üretiyoruz. Bugün, 469 kamu ve özel huzurevinde 29 bin 700 yaşlımız yatılı bakım ve rehabilitasyon hizmetinden faydalanıyor. Bakanlığımıza bağlı huzurevlerinde kalan yaşlılarımızın yüzde 30'unun bakım hizmetlerinden tamamen ücretsiz yararlandığını özellikle belirtmek isterim. 2025 yılında 8 huzurevini hizmete sunduk. 2026 yılında da 8 yeni huzurevini daha açacağız. Ayrıca, 42 gündüzlü bakım ve aktif yaşam merkezinde yaşlılarımıza destek sunuyoruz.

"Kadınların önündeki engelleri teker teker kaldırdık"

Kadınların önündeki engelleri teker teker kaldırdık. Her türlü ayrımcılıkla mücadele ettik, etmeye de devam edeceğiz. Kıyafetleri nedeniyle üniversite kapılarından geri döndürülen, yüce Meclis'e seçilmiş olmasına rağmen kabul edilmeyen, kamu personeli olamayan kadınların olduğu bir Türkiye, Cumhurbaşkanımız Sayın Recep Tayyip Erdoğan'ın liderliğiyle, adil bir toplumsal ve siyasi hayata sahip Türkiye'ye dönüştü. Bugün kadınlar, eşit imkanlarla eğitim hayatlarını güvenle sürdürüyor. Bugün artık kadınlar, hayatın her alanında daha görünür, daha etkin ve daha güçlü. Milletimizin iradesi ve kadınların kararlılığıyla artık bu ülkenin kadınları, eski vesayet günlerine dönmeyecek. 2022 bütçesinde kadın-erkek eşitliğine duyarlı 39 gösterge bulunuyorken, 2026 bütçesinde bu sayıyı 60'a yükselttik. Böylece, OECD'nin eşitlik temelli bütçeleme uygulayan 23 ülkesinden biri olduk. 2026 yılında kadınlar için ayrılan 287 milyar 36 milyon liralık tutarın, Bakanlığımız bütçesinin yüzde 53'ünü oluşturduğunu özellikle ifade etmek isterim.

"6284 sayılı Kanun ile, dünyada eşi benzeri az bulunan güçlü bir hukuki düzenlemeye sahibiz"

Bugün küresel bir sorun olan kadına yönelik şiddetle mücadele, bir insanlık ve vicdan meselesidir. Bu mesele, siyaset üstü bir meseledir. Şiddetin bahanesi, mazereti yok, olamaz. 6284 sayılı Kanun ile dünyada eşi benzeri az bulunan güçlü bir hukuki düzenlemeye sahibiz. Türk Ceza Kanunu'ndaki düzenlemelerle, şiddet eylemlerine yönelik caydırıcı mekanizmaları devreye aldık. Israrlı takibi müstakil suç olarak düzenleyerek cezaları artırdık. Sıfır tolerans ilkesinden asla taviz vermedik, vermeyiz. Her zaman dile getirdiğimiz gibi, tek bir vaka bile, bizim için fazla bir vakadır. 81 ilde meslek elemanlarımızla, avukatlarımızla her türlü şiddet, tehdit, istismar, ısrarlı takip vakaları ve iddialarını, büyük bir titizlikle takip ediyoruz. Mağdurların korunması ve faillerin en ağır şekilde ceza alması için açılan davalara Bakanlık olarak müdahil oluyor.

"Adıyaman, Hatay, İstanbul ve Kocaeli'de 4 yeni kadın konukevi yapacağız"

112'si Bakanlığımıza bağlı olmak üzere, 150 kadın konukevi ile hizmet veriyoruz. Adıyaman, Hatay, İstanbul ve Kocaeli'de 4 yeni kadın konukevi yapacağız. Bununla birlikte risk ve farklı ihtiyaçlarına göre 16 ilde 19 kadın konukevini ihtisaslaştırdık. Böylece, kadınların çocuklarıyla birlikte güvenli ve destekleyici bir ortamda kalmalarını sağlıyoruz. Öte yandan sahada kadına yönelik şiddetle mücadelemizin en güçlü merkezleri olan ŞÖNİM'lerle şiddet mağdurlarına hizmetlerimizi kesintisiz sürdürüyoruz. Sadece bu yıl Mersin, İzmir, İstanbul, Antalya ve Ankara'da yeni ŞÖNİM'ler açtık. Böylece 81 ilimizde ŞÖNİM sayısını 86'ya çıkardık. Ayrıca 433 Sosyal Hizmet Merkezimizde şiddet irtibat noktaları oluşturduk. KADES, elektronik kelepçe uygulaması ve 112 Acil Çağrı Merkezine entegre ettiğimiz ALO 183 ile şiddet vakalarına müdahale mekanizmalarımızı güçlendirdik. Böylece mağdura daha hızlı ulaşıyor, etkin izleme ve takip sürecini gerçekleştiriyoruz. Şunu özellikle vurgulamak isterim ki, şiddetle mücadelede en etkili adım, erken fark edebilmektir ve asla sessiz kalmamaktır. Bu nedenle; 'Şiddeti önlemek için işareti fark et, asla sessiz kalma' diyoruz.

"Şehit yakını, gazi ve gazi yakınlarımız için kamuda istihdam hakkını genişleterek 51 bin 947 atama gerçekleştirdik"

Şehit yakını, gazi ve gazi yakınlarımız için kamuda istihdam hakkını genişleterek 51 bin 947 atama gerçekleştirdik. 253 bin 306 kişiye ulaşımdan ücretsiz yararlanmaları için seyahat kartlarını teslim ettik. 31 bin 180 Kıbrıs Gazimize Milli Mücadele madalyalarını tevcih ettik. Eğitimden istihdama, barınmadan rehabilitasyona kadar her alanda destekler sunuyoruz. Yüzyılın Konut Projesi'nde TOKİ, şehit yakını ve gazilere öncelik tanıdık ve başvuru bedelinden muaf tuttuk. Diğer yandan, şehit yakını ve gazilerimizin Merkezi Hekim Randevu Sisteminden öncelikli hizmet almasını sağladık. Bu yıl evsel doğalgaz faturalarında yüzde 50 indirim uygulamasını başlattık. Yine bu yıl özel öğretim kurumlarında şehit ve gazi çocuklarımız için ilave tüm ücretleri kaldırdık.

81 ilimizde bulunan 1003 Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışma Vakfıyla ihtiyaç sahiplerine doğrudan temas ediyor, hizmetlerimizin her noktaya ulaştırılmasını sağlıyoruz. Özellikle belirtmek isterim ki sosyal yardımlardan faydalanan her 10 kişiden 8'i engellilik, yaşlılık, hastalık ya da bakım yükümlülüğü nedeniyle çalışamayacak durumda olan kişilerdir. İŞKUR'la birlikte çalışabilir durumdaki vatandaşlarımızı istihdam fırsatlarıyla buluşturuyoruz.

"Gelir Tamamlayıcı Aile Destek Sisteminin pilot uygulamalarını, önümüzdeki yıl başlatacağız"

Yaklaşık iki yıldır çalışmalarını yürüttüğümüz, Gelir Tamamlayıcı Aile Destek Sistemi'nin pilot uygulamalarını önümüzdeki yıl başlatacağız. 2027 yılında ise bu sistemi, Türkiye'nin tamamında yaygınlaştıracağız. 569 ADEM ve 87 SODAM'da yılda 162 bin kadın, sunduğumuz kurslar, eğitimler ve üretim faaliyetleriyle yeteneklerini gelire dönüştürüyor. Ulusal Vefa Programı'yla, 128 bin 80 yaşlımızın temel ihtiyaçlarını evlerinde karşılıyoruz. 2025 yılında 49 farklı ülkeden bakanlar ve uluslararası kuruluşlarla yaptığımız 74 temasla mevcut iş birliklerini derinleştirirken, yeni ortaklıkların da temelini attık. Bu çalışmalar sonucunda sadece bu yıl, 9 yeni mutabakat zaptı ve 3 faaliyet planı imzaladık. Böylece göreve geldiğimizden bugüne 19 ülkeyle 20 mutabakat zaptı ve 4 faaliyet planını hayata geçirmiş olduk.

Öte yandan, her platformda, her fırsatta, İsrail'in zulmü altındaki Filistinli kadın ve çocukların sesi oluyoruz, Filistin özgürleşene kadar da olmaya devam edeceğiz.

"3 bin sözleşmeli personel alacağız. Yarından itibaren başvuruları alacağız"

Bugün, sizlerle bir müjdeyi daha paylaşmak istiyorum. Vatandaşlarımıza sunduğumuz hizmetlerin kalitesini daha da artırmak amacıyla 3 bin sözleşmeli personel alacağız. Yarından itibaren başvuruları alacağız. 2024 yılı kesin hesap döneminde bütçemizin yüzde 94,7'sine denk gelen 316,6 milyar liralık ödeneği kullandık. 2026 yılı bütçe teklifi ise 531 milyar 905 milyon 396 bin liradır. 'Biz büyük bir aileyiz' anlayışıyla, ülkemizin refahını artırmak ve vatandaşlarımızın yaşam kalitesini yükseltmek için çalışmaya devam edeceğiz."