Propolis nedir? Propolis koronavirüse iyi geliyor mu? Propolis nasıl tüketilmeli? Propolisin faydaları nelerdir?

Arıların bitkilerin tomurcuk ve gövdelerinden topladığı reçinemsi maddeleri işlemesiyle ürettikleri, kovanı mikroplara ve dış etkenlere karşı koruyan propolis, 70'ten fazla faydalı özelliğiyle sağlığı korumaya destek oluyor. Peki, Propolis nedir? Propolis koronavirüse iyi geliyor mu? Propolis nasıl tüketilmeli? Propolisin faydaları nelerdir?

PROPOLİS NEDİR?

Propolis bitkiler tarafından üretilen onları hem soğuktan hem de mikroorganizma saldırısından koruyan reçineli bileşiğin, bal arıları tarafından toplandıktan sonra transforme edilmesinden dolayı güçlü ve yapışkan bir özellik kazanmış su geçirmez, antimikrobiyal ve ısı yalıtan özellikteki özüdür.

Propolis, Apis mellifera L. olarak da adlandırılan bal arısı türünün mandibulaları yardımıyla toplanarak mum ve tükürükle karıştırılıp pelet haline getirilir ve kovana taşınır. Burada bal arıları kolonisinin hastalıklardan korunması, kovan duvarları ve petek gözlerinin kaplanarak hijyenik bir yaşama ortamı sağlanması, kovan içerisinde ölen canlıların kokuşmasının önlenmesi için kaplanması ve kovan giriş deliğinin küçültülmesi gibi birçok amaçla kullanılmaktadır.

PROPOLİSİN FAYDALARI NELERDİR?

Propolisin sağlık üzerinde birçok olumlu etkisi bulunduğunu anlatan Erciyes Üniversitesi T. Biyoteknoloji Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Sibel Silici, bilimsel çalışmalarla kanıtlanmış bu etkilerin başında antimikrobiyal, antiviral, antiinflamatuvar ve antioksidan özellikleri, bağışıklık sistemi üzerindeki olumlu etkisi, cilt hastalıkları ve yaralara karşı iyileştirici, vücudun savunma elemanlarını uyarıcı etkisi olduğunun altını çiziyor.

Prof. Dr. Sibel Silici, propolisin bağışıklık sistemine sağladığı desteğin antimikrobiyal ve antioksidan özelliklerinden kaynaklandığını hatırlatıyor. Propolisi yetişkinlerin, yaşlıların ve dört yaş üzeri çocukların kullanabileceğinin altını çizen Prof. Dr. Silici, sözlerini şöyle sürdürüyor: "Propolisi bağışıklığınızı desteklemek amacıyla kullanabilirsiniz. Ancak kullandığınız ürünün mutlaka denetlenmiş olduğundan emin olun. Güvenilir markaların ürünlerini tercih edin. Çocuğunuz için propolis kullanacaksanız alkolsüz olanları satın alın. Ancak suda çözünür olarak tanımlanan ürünlerin pek çoğu alkol ve türevlerini içerebiliyor. Bu nedenle propolis alırken her zaman ürünün ambalaj üzerinde yer alan içeriğini okuyun. Propolis kovandan alındığında içeriğinde balmumu, kalıntı, bulaşanlar, çevresel faktörlere bağlı kirlilikler bulunur ve bu nedenle mutlaka ekstraksiyon işleminden geçirilmesi gerekir. Bu işlemde çözücü olarak etil alkol veya alkol türevi olan propilen glikol gibi taşıyıcıların kullanılması durumunda, günlük kullanım miktarlarına dikkat etmek gerekir. Dünya Sağlık Örgütü tarafından propilen glikol'ün günlük kullanım miktarı, kilo başına 25 mg. ile sınırlandırılmıştır. Bu gibi çözücülerin özellikle çocuklarda kullanılması sakıncalı olabilir. Bu nedenle alkol kullanılmadan saflaştırılarak maksimum oranda etken maddeye sahip standart propolis ürünleri tercih edilmeli."

PROPOLİS NASIL KULLANILMALI?

Alkolsüz, pratik kullanıma sahip, ambalajlı ürünlerin kullanım kolaylığını da dikkat çeken Prof. Dr. Silici, bu ürünlerin çocuk ve yetişkinlere özel olarak dozları ayarlandığı için damla saymak gerekmediğini ve doğru miktarda kullanılabildiğinin altını çiziyor. Prof. Dr. Silici, propolisin nasıl kullanılacağına dair şu bilgileri veriyor: "Propolisi doğrudan ya da herhangi bir yiyecek ya da içecekle karıştırarak kullanabilirsiniz. Ancak propolisin kendine has özel bir tadı ve kokusu var. Bu tat ve koku tüketimi zorlaştırabiliyor. Propolisi bal, su, meyve suyu, yoğurt, süt gibi yiyecek veya içeceklere ekleyerek daha kolay tüketilebilirsiniz."

PROPOLİS HAKKINDA MERAK EDİLENLER

PROPOLİS NASIL KULLANILIR? TAKVİYE ÜRÜN OLARAK MI KULLANILMALI, DOĞAL PROPOLİS ELDE ETMEK MÜMKÜN MÜ?

• Propolis nasıl kullanılır? Takviye ürün olarak mı kullanılmalı, doğal propolis elde etmek mümkün mü?Arıların kovanlarını dış etkenlerden korumak için ürettikleri propolis kovandan alındığı haliyle tüketilemez. Kovandan alındığında içeriğinde yüksek oranda balmumu ve kovandaki bala ulaşmaya çalışan parazitler bulunabilmektedir. Bu nedenle özütleme işlemi ile yapısındaki etken maddelerin bu kirletici maddelerden ayrılması gerekmektedir. Özütleme işlemi sırasında su ve alkol gibi farklı çözücüler kullanılabilmektedir. Eczanelerde damla, kapsül/tablet, krem veya toz halinde bulunuyor.

PROPOLİSİN HERHANGİ BİR ZARARI VAR MI?

Propolis özütlemede kullanılan bazı çözücülerin özellikle çocuklarda kullanılması sakıncalı olabilmektedir. Çözücü olarak su kullanılması durumunda ise içerikte bulunan kafeik asit fenetilester (KAFE) ve bazı önemli flavonoitlerin (galangin, krizin, pinobanksin, pinosembrin) suya çok düşük oranlarda geçmesi nedeniyle beklenen yararlar yeterinde sağlanamamaktadır. Doğrudan alındığında acı tadı vardır, balla veya meyve suları ile karıştırılabilir. Yüksek dozlarda ve alkol ile alındığında bulantı, kusma ve mide yanması yapabilir. İçeriğinde bulunan kumarin miktarına bağlı olarak kanama riski olan durumlarda ve cerrahiden önce kullanımına ara verilmelidir.

ÇOCUKLAR PROPOLİSİ NASIL KULLANMALI?

Su bazlı ürünler çocuklarda kullanılabilir, ancak bunların bir kısmında etken maddelerin daha az olduğunu biliyoruz. Son zamanlarda, TÜBİTAK destekli bir proje kapsamında geliştirilen özel ekstraksiyon yöntemi sayesinde, propolis herhangi bir alkol türevi kullanılmadan fiziksel yöntemlerle saflaştırılarak KAFE ve etkili flavonoitler bakımından maksimum oranda etken maddeye sahip, standardize edilmiş, su bazlı saf propolis elde edilmektedir. Bu tarz ürünlerde taşıyıcı olarak su kullanılmaktadır.

PROPOLİSİN CİLT ÜZERİNDE DE OLUMLU ETKİLERİ OLDUĞU BELİRTİLİYOR, BU KONUDA NELER SÖYLERSİNİZ, CİLT İÇİN YARARLI MI?

Propolisin yara onarıcı ve doku yenileyici özellikleri vardır. Yanık tedavisinde de antiinflamatuvar, antimikrobiyal ve antifungal etkileri nedeniyle kullanımı vardır. Bu etkinin içeriğindeki pinosembrine bağlı olduğu gösterilmiştir. Ayrıca antifungal etkisi nedeniyle cildin mantar hastalıklarında, antiviral etkisi nedeniyle cildin uçuk benzeri hastalıklarının tedavisinde de etkili olabilmektedir. Bunun yanında diş eti hastalıklarının tedavisinde de olumlu etkileri vardır.

KİMLERİN PROPOLİS KULLANMASI SAKINCALI OLUR VE NEDEN?

İçeriğinde bulunan kumarin miktarına bağlı olarak kanama riski olan durumlarda ve cerrahiden önce kullanımı sakıncalı olabilir. Arı ürünlerine allerjisi olanların da kullanması uygun değildir. Alkol ile beraber alınmamalıdır, bulantı ve kusmaya neden olur.

PROPOLİS ÖZELLİKLE KANSER HASTALARINA ÖNERİLİYOR. BU KONUDAKİ YORUMUNUZ NEDİR?

Kanser kontrolsüz atipik hücre çoğalması hastalığıdır. Propolis antiiflamatuvar, antioksidan etkileri ile bu atipik hücre çoğalmasını önler. içeriğindeki polifenol denen maddeleri antitümör etkisi vardır hem hücrelerin atipik hale gelmesini sağlar, hem de kanser hücrelerininin çoğalmak için birbirlerine sinyal iletmesini sağlayan yolları engeller. Genetik olarak kanserli hücre gelişimine yatkınlığı olanlar ve kanser tedavisi almış ve tekrarlama riski olan hastaların kullanmasını öneririm.