Maden Kazalarında Robot Görev Alacak

Türkiye Kömür İşletmeleri (TKİ) Genel Müdürlüğü, önümüzdeki süreçte kömür madenlerinde meydana gelebilecek kazalarda yeraltında kullanılmak üzere Türkiye Bilimsel ve Teknolojik Araştırma Kurumu (TÜBİTAK) ile işbirliğinde robot yapmaya çalışıyor.

TKİ Genel Müdürlüğü'nce düzenlenen 'Temiz Kömür Teknolojileri Çalıştayı', Antalya Club Sera Hotel'de başladı. İran, Türkmenistan, Tacikistan, ABD, Ukrayna gibi birçok ülkeden bilim adamının yeraldığı çalıştay, iki gün sürecek. Çalıştayda kömür hazırlama, iyileştirme, kömürü gazlaştırma, gazın temizlenmesi, elektrik üretimi, karbondioksit depolama ve tutumu, ülkelerin enerji mevzuatı ve enerji sektörünün durumu gibi konular ele alınıyor.

PATLAMALARDA YERALTINA ROBOT İNECEK

Çalıştayın açılışını yapan TKİ Genel Müdür Yardımcısı Ömer Sezgin, TÜBİTAK'la işbirliği içerisinde kömür madenlerinde yaşanabilecek patlama, kaza gibi olaylarda yeraltında görev yapabilecek, insanın giremediği gazlı ortamlarda rahatlıkla durabilecek türde bir robot üzerinde çalışmaların yürütüldüğünü açıkladı.

Ömer Sezgin, son dönemde kömür madenlerinde metan probleminin yaygınlaştığına dikkat çekerek, drenajı yapılan metan gazını elektrik enerjisine dönüştürmeye yönelik de bir çalışma başlatıldığını söyledi. Kömür madenlerinde metan gazı patlamaları nedeniyle yaşanan kazaların herkesin hafızalarında olduğuna dikkat çeken Ömer Sezgin, en son Zonguldak'ta 30 kişinin yaşamını yitirdiğini ve üzerinde çalışılan yeni proje ile güvenli çalışma ortamları oluşturulacağını kaydetti.

ZONGULDAK BENZERLERİ YAŞANMAYACAK

Metanın bugün havalandırma ile dışarı atıldığını kaydeden Sezgin, "Bazı yerlerde havalandırmayla da atılamıyor ve güvenli bir çalışma ortamı oluşturulamıyor. Dışarı atılması da Kyoto Protokolü'ne aykırı. Bundan dolayı çalışmayı başlattık, drenajı yapıldıktan sonra elektrik enerjisine çevrilmesine yönelik bir danışmanlık ihalesi açtık. Metan gazlarının durumu geçirgenliği, oranı, elektrik üretimine ilişkin bir çalışma yapılacak. Hem çevre koruma, hem de iş güvenliği açısından büyük fayda sağlayacak. En son Zonguldak'ta yaşadığımız 30 kişinin yaşamını yitirdiği benzer kazaların yaşanması da önlenmiş olacak" diye konuştu.

DÜŞÜK KALİTELİ LİNYİT TARIMA KAZANDIRILDI

Ömer Sezgin, daha önce kullanılmayan düşük kaliteli linyitler ve leonarbit denilen malzemenin de değerlendirilmeye başlanıldığını açıkladı. Sezgin, "Atık durumdaki bu ürünler hulmik asite dönüştürülüyor. Dünyada çok yaygın, Türkiye'de yeni bilinen hulmik asit, düşük kaliteli linyitlerden elde ediliyor. Konya'da bir pilot tesis kurduk. Hem ürün kalitesi, hem de ürün çeşitliliği artırılıyor" dedi. Türkiye'de toprağının yüzde 92'sinin kireçli ve tuzlu olduğunu belirten Üzer, "Toprağın bu maddeye ihtiyacı var. Hem ekonomiye kazandırıyoruz. hem de tarıma elverişli bir ürün" diye konuştu.

5.1 MİLYAR TON YENİ KÖMÜR REZERVİ

Türkiye'de 1939'dan 84'e kadar 1.5 milyon metreye yakın sondaj yapılarak 8.3 milyar ton linyit rezervi tespit edildiğini belirten Maden Tetkik ve Arama Genel Müdürü Mehmet Üzer ise 1970'lerde çok güçlü bir teknik ekibin dağıtıldığını ve önceliklerin başka alanlara kaydırıldığını söyledi. Kendi kömürümüze gereken önemin verilmediğini belirten Mehmet Üzer, şöyle dedi:

"Bu durağan dönem 25 yıl sürdü. Biz TKİ'ye teşekkür ediyoruz, bu konuları yeniden gündeme getirdiği için. Bilinen, ancak kesin rezerve dönüştürülmemiş sahalar araştırılıyor. Elbistan'da 200 bin metreye yakın rezerv sondajla görünür hale geldi. Konya'da 1 milyar 832 milyon ton kömür bulundu. Eskiden kömür bulunur, ama kesin rezerve çevrilemezdi. MTA 2005'ten itibaren 820 bin metre sondaj yaptı. 8.3 milyar ton olan rezervler 13.4 milyar tona çıktı. 1 milyar tonu kullanılıyor, 12.3 milyar ton elimizde rezerv var. 5.1 milyar ton yeni bulundu."

KİŞİ BAŞINA 1 TON KÖMÜR KULLANILIYOR

Dünyada 900 milyar ton kömür rezervinin sözkonusu olduğunu belirten TKİ Genel Müdür Vekili Mustafa Aktaş, Türkiye'de ise 12.3 milyar tonluk kömür rezervinin 1.3 milyar tonunun taş kömürü, diğer kısmının da linyitten oluştuğunu dile getirdi. Dünyada kişi başına 1 ton kömür düşerken yılda 7 milyar ton kömür tüketildiğini söyleyen Aktaş, Türkiye'de 70 milyon nüfusa karşın yıllık tüketimin 104 milyon ton olduğunu aktardı. Aktaş, Türkiye'nin yıllık ithal kömür miktarının 3.5 milyar dolar değerinde 24 milyon ton olduğunu kaydetti.

KAPALI OCAKLARIN YARIDAN FAZLASI KAPATILDI

Kömürün önümüzdeki 30 yılda diğer enerji kaynaklarına nispeten daha fazla kullanılacağı ve talep edileceğinin öngörüldüğünü açıklayan Maden İşleri Genel Müdürü Hamdi Yıldırı, Uluslararası Enerji Ajansı'nın çalışmasına göre bu süre zarfında kömüre olan talebin petrolü geçeceği yönünde olduğunu belirtti. Kömür üretiminde teknik açıdan yeterince başarılı olunduğunu söylenemeyeceğini kaydeden Yıldırım, "Son iki yılda yapılan denetimlerde kapalı ocaklarımızın yarıdan çoğunun faaliyetlerini durdurmak zorunda kaldık" dedi. - Antalya