Tarihte bugün 15 Eylül: Agatha Christie 129 yaşında! Agatha Christie kimdir?

Kitaplarında bahsettiği dedektif Poirot, 23 yıl boyuncayayımlanmak üzere TV dizisi olarak uyarlandı. Başarılarla dolu hayatı 12 Ocak 1976 tarihinde Wallingford, İngiltere' de son buldu. Agatha Christie kitapları, filmleri ve hayatı haberimizde…

AGATHA CHRİSTİE KİMDİR?

Yazar Agatha Christie, Mary Clarissa Miller, aynı zamanda Mary Westmacott takma adıyla yazılar yazmış ve kitapları 113 dile çevrilen, yüzü aşkın eserin sahibidir. Tüm zamanların en çok satan İngiliz roman yazarı olarak akıllara kazınan Agatha, 15 Eylül 1890 tarihinde, Torquay, Devon, İngiltere'de dünyaya geldi ve eğitimin evde tamamladı. Christie, on altı yaşındayken, Paris'e, şan ve piyano dersleri alacağı bir okula gönderildi.

DEDEKTİF HERCULE POİROT KARAKTERİ İLE TANINDI

Polisiye edebiyattaki ustalığı ile tanınan Christie, 1914'de Archibald Christie ile evlendi. 1919'da kızları Rosalind dünyaya geldi. İlk dedektif romanı, The Mysterious Affair at Styles (Styles'daki Esrarengiz Olay), ünlü Belçikalı dedektif karakteri Hercule Poirot'u ilk kez kullandığı kitabıydı. Kitap 1920'de Bodley Head Yayınevi tarafından kabul edildi. Sevimli dedektif Marple'ın adıilk olarak, Christie'nin 1930'da yazdığı, Murder At The Vicarage (Ölüm Çığlığı) ve son olarak da, 1977'de yazdığı, Sleeping Murder (Uyuyan Ölüm)'ın bulunduğu, on yedi eserde geçiyordu. Poirot ve Miss Marple karakterlerinin ikisi de sinema ve televizyona uyarlandı.

Christie'nin en iyi kitaplarından bazıları, 1934'de yazdığı The Murder of Roger Ackroyd (Roger Ackroyd Cinayeti) ve Murder On The Orient Express (Doğu Ekspresinde Cinayet), 1937'de yazdığı Death On The Nile (Nil'de Ölüm) ve 1939'da yazdığı Ten Little Niggers (On Küçük Zenci)'dır. 1977'de otobiyografisini yazan Christie, The Mousetrap gibi, Londra'da 30 yılı aşkın süre sahnelerde oynanan, birçok oyununun da yazarıdır.

ARCHİBALD CHRİSTİE'NİN BAŞKA KADINA AŞIK OLMASI NEDENİYLE BOŞANDI

Archiebald Christie'nin, Nancy Neel'e aşık olması üzerine, Christie'nin evliliği sonlandı. Aynı sene Christie, annesini kaybetti. 1978'de, Michael Apted'in yönetmenliğini yaptığı ve Christie'yi, Vanessa Redgrave'in canlandırdığı, Christie'nin gerçek hayatını konu alan Agatha filmi çıktı. Christie, 1927'de Ortadoğu'ya yaptığı ziyaretler sırasında tanıştığı, arkeolog Max Mallowan'a, Suriye ve Irak'daki kazı alanlarına yaptığı yolculuklarda eşlik etti ve sonrasında ikili evlendi. Yazar, 1936'da Murder in Mesopotaima (Mezapotamya Cinayeti) ve 1937'de Death on the Nile (Nil'de Ölüm), romanlarını yazdı.

Agatha Christie'nin 1930'larda, farklı esrarengiz olayları konu alan dört, Dedektif Hercule Poirot'un hikayelerini yazdığı on dört, Miss Marple ve Müfettiş Battle'ın hikayelerini yazdığı dört kitabı basıldı. Aynı sene, Harley Quin ve Mr. Marker Pyne hikayelerinin anlatıldığı, iki kitap daha yazan Christie, iki tane de sahne oyunu yazdı. 1936'da, Mary Westmacott takma adı ile yazdığı, ilk altı psikolojik romantizm romanı basılan Chiristie, 1937'de Akhanaton adlı sahne oyununu kaleme aldı. Bu oyun 1979'da New York'da Akhanaton and Nefertiti adıyla sahnelendi.

İkinci dünya savaşı sırasında, Londra'da Univesity College Hospital dispanserinde görev yapan Christie, Witness for the Prosecution (Beklenmeyen Şahit), New York Drama Critics Circle tarafından, 1954-55 sezonunun en iyi yabancı sahne oyunu seçildi.

BRİTANYA İMPARATORLUĞU KADIN KOMUTANI NİŞANI ALDI

Christie 1967'de İngiliz Araştırma Klübü'nün başkanı oldu. 1971 yılında İngiltere'nin en yüksek onur unvanı olan "Britanya İmparatorluğu Kadın Komutanı" nişanını aldı ve 12 Ocak 1976'da Wallingford İngiltere' de öldü.

TARİHTE BUGÜN

(Olaylar)

1656 - Köprülü Mehmed Paşa sadrazamlığı kabul etti.

1821 - Kosta Rika İspanya'dan ayrıldı.

1821 - Guatemala bağımsızlığını ilan etti.

1910 - Osmanlı Sosyalist Fırkası kuruldu.

1916 - Somme Muharebesi: Savaşta ilk tank, İngiliz birlikleri tarafından, Birinci Dünya Savaşı sırasında, Fransa'nın Somme yöresinde kullanıldı.

1917 - Başbakan Aleksandr Kerenski, Rusya'da cumhuriyet ilan etti.

1918 - Nuri Paşa ve Mürsel Bakü komutasındaki Osmanlı, Azeri, ve Dağıstan birliklerinden oluşan Kafkas İslam Ordusu, Bakü Muharebesi sonucunda Bakü'yü Rus ve Ermeni işgalinden kurtararak şehirde Osmanlı bayrağını dalgalandırdı.

1923 - Türkiye'de ilk yüzme yarışı, Galatasaray Kulübünce İstanbul-Büyükada'da düzenlendi.

1927 - Eskişehir Bankası kuruldu.

1928 - İskoç bakteriyolog Alexander Fleming, pek çok zararlı bakteriyi yok edebilen küfü bularak, penicillium notatum adını verdi.

1929 - Müstakil Ressamlar ve Heykeltıraşlar Birliği'nin ilk sergisi Ankara'da açıldı.

1944 - II. Dünya Savaşı sırasında, Büyük Britanya savaşının en önemli gününde Kraliyet Hava Kuvvetleri 185 Alman uçağını düşürdüler.

1949 - Seçimleri kazanan Konrad Adenauer, Batı Almanya'nın ilk şansölyesi oldu.

1955 - Türk Parasının Kıymetini Koruma hakkındaki kararname yürürlüğe girdi.

1961 - Yassıada Mahkemesi, kapatılan DP'nin 15 üyesi hakkında ölüm, 32 üyesi hakkında müebbet hapis cezası verildiğini açıkladı.

1962 - Maltepe Ortaokulu açıldı.

1963 - Ahmed Bin Bella, Cezayir'in ilk devlet başkanı oldu.

1966 - Maratoncu İsmail Akçay Balkan Şampiyonu, Hüseyin Aktaş ikincisi oldu.

1975 - Beyrut'ta Hristiyan ve Müslümanlar arasında iç savaş başladı.

1975 - Pink Floyd'un "Wish You Were Here" albümü piyasaya çıktı.

1980 - 12 Eylül Askeri darbesini izleyen günlerde, grev ve lokavtlar kaldırıldı; işçiler işbaşı yaptı, belediye başkanları görevlerinden alınmaya başladı, yerlerine çoğunlukla subaylar atandı, Devrimci İşçi Sendikaları Konfederasyonu (DİSK), Milliyetçi İşçi Sendikaları Konfederasyonu (MİSK) ve Hak-İş'in bankalardaki paraları bloke edildi, sendika yöneticileri ile iş yeri temsilcileri teslim olmaya başladı.

1982 - İsrail, Beyrut'u işgal etti.

2002 - Manisa Etnografya ve Arkeoloji Müzesi soyuldu. Soygunda, Helenistik döneme ait Marsyas ve Roma dönemine ait Eros heykelleri çalındı.

Doğumlar

1254 - Marco Polo, İtalyan seyyah (ö. 1324)

1587 - Muhammed Bakır Mirza, Safevi şehzadesi (ö. 1615)

1613 - François de La Rochefoucauld, Fransız yazar (ö. 1680)

1789 - James Fenimore Cooper, Amerikalı yazar (ö. 1851)

1829 - Manuel Tamayo y Baus, İspanyol oyun yazarı (ö. 1898)

1830 - Porfirio Díaz, Meksika Devlet Başkanı (ö. 1915)

1857 - William Howard Taft, ABD'nin 27. Başkanı (ö. 1930)

1881 - Ettore Bugatti, İtalyan otomobil üreticisi (ö. 1947)

1890 - Agatha Christie, İngiliz yazar (ö. 1976)

1894 - Jean Renoir, Fransız film yönetmeni (ö. 1979)

1901 - Kemalettin Kamu, Türk şair ve siyasetçi (ö. 1948)

1914 - Orhan Kemal, Türk yazar (ö. 1970)

1926 - Antonio Carrizo, Arjantinli sunucu (ö. 2016)

Shohei Imamura, Japon film yönetmeni (ö. 2006)

1929 - Murray Gell-Mann, Amerikalı fizikçi ve Nobel Fizik Ödülü sahibi

1929 - Mümtaz Soysal, Türk hukukçu ve siyasetçi

1929 - Nejat Saydam, Türk sinema yönetmeni, senarist ve oyuncu (ö. 2000)

1946 - Mesut Mertcan, Türk sunucu ve haber spikeri (ö. 2017)

1946 - William Oliver Stone, Amerikalı yönetmen, senarist, yapımcı ve Oscar Ödülü sahibi

1946 - Tommy Lee Jones, Amerikalı oyuncu ve yönetmen

1954 - Hrant Dink, Türkiye Ermenisi gazeteci ve Agos Gazetesi Genel Yayın yönetmeni (ö. 2007)

1956 - George Howard, Amerikalı müzisyen (ö. 1998)

1969 - Gülşah Alkoçlar, Türk oyuncu

Márcio Santos, Brezilyalı futbolcu

Kurthan Yılmaz, Türk futbolcu

1973 - Songül Karlı, Türk halk müziği sanatçısı ve sunucusu

1978 - Eidur Gudjohnsen, İzlandalı futbolcu

1983 - Georges Akieremy, Gabonlu futbolcu

1988 - Chelsea Staub, Amerikalı oyuncu

Ölümler

668 - II. Konstans (Sakallı Konstantin), Roma Konsülü unvanını taşıyan son Bizans İmparatoru (d. 630)

1864 - John Hanning Speke, İngiliz kâşif (d. 1827)

1885 - Jumbo, Barnum sirkinin Afrika kökenli ünlü fili (tren kazasında) (d. 1860)

1891 - İvan Gonçarov, Rus yazar (d. 1812)

1913 - Ármin Vámbéry, Macar oryantalist (d. 1832)

1929 - Fehime Sultan, Osmanlı Sultanı V. Murad'ın kızı (d. 1875)

1937 - Seyit Rıza, Dersim İsyanı'nın liderlerinden ve Alevi-Zaza aşiret önderi (d. 1863)

1956 - Abdurrahman Vefik Sayın, Osmanlı devlet adamı, iktisatçı, eğitimci ve yazar (d. 1857)

1964 - Alfred Blalock, Amerikalı bilim adamı ve hekim (d. 1899)

1972 - Ásgeir Ásgeirsson İzlanda'nın 2. Cumhurbaşkanı (d. 1894)

1972 - Ulvi Cemal Erkin, Türk besteci (d. 1906)

1972 - Baki Süha Ediboğlu, Türk şair ve yazar (d. 1915)

1973 - VI. Gustaf Adolf, İsveç Kralı (d. 1882)

1978 - Willy Messerschmitt, Alman uçak tasarımcısı (d. 1898)

1983 - Murat Sarıca, Türk yazar ve öğretim üyesi (d. 1926)

1985 - Wolfgang Abendroth, Alman hukukçu ve sosyal siyaset tarihçisi (d. 1906)

1995 - Gunnar Nordahl, İsveçli futbolcu (d. 1921)

2002 - Şükran Güngör, Türk tiyatro ve sinema sanatçısı (d. 1926)

2006 - Oriana Fallaci, İtalyan gazeteci ve yazar (d. 1929)

2007 - Colin McRae, İskoç Dünya şampiyonu WRC pilotu (d. 1968)

2008 - Rick Wright, İngiliz müzisyen (d. 1943)

Agatha Christie Eylül Gündem Haberler