JOHANNESBURG - Nesli tükenmekte olan Afrika gergedanları "statü" sembolü boynuzları için katlediliyor

Afrika'nın beş büyük hayvanından biri olarak bilinen ve nesilleri tükenme tehdidi altında bulunan Afrika siyah gergedanları, bazı Asya ülkelerinde "statü" simgesi olan boynuzlarından takı ve süs eşyası yapılmak için katledilmeye devam ediyor.

Batı medyasında, gergedan boynuzunun çoğunlukla Çinliler tarafından geleneksel tıpta afrodizyak madde olarak kullanılmak üzere talep edildiği yönündeki iddialara rağmen boynuzların asıl kullanım alanı oldukça farklı.

Güney Afrika Ulusal Parklar (SANPARKS) yetkililerine göre, kaçak avcılık sonucu elde edilen yüksek değerli boynuzların büyük çoğunluğu, başta Çin ve Vietnam olmak üzere bazı Asya kültürlerinde "statü ve gücü" simgeleyen lüks takı ve süs eşyası yapımında kullanılmak için satın alınıyor.

Uluslararası kaçakçılık örgütleri, uluslararası pazarda kilogramı 100 bin doları bulan ve hayvan başına 6 kilogramdan fazla elde edilen bu boynuzlar için sayıları son yarım asırda 65 binden 3 bin 800 civarına düşen siyah gergedanları hedef almayı sürdürüyor.

Öte yandan kaçak avcılarla etkin mücadele ve Kovid-19 salgının getirdiği seyahat kısıtlamaları nedeniyle son birkaç yılda avlanan gergedan sayısında gözle görülür düşüş yaşanıyor.

Güney Afrika, siyah gergedanların çoğunluğuna ev sahipliği yapıyor

Güney Afrika Cumhuriyeti bugün siyah gergedan nüfusunun yarısından fazlasına tek başına ev sahipliği yapıyor.

2022 yılı itibarıyla ülkede 2 bine yakın siyah gergedan yaşadığı tahmin ediliyor.

Afrika'nın 5 büyüğüne büyük bir doğal yaşam alanı sunan Kruger Ulusal Parkı'nda çok sayıda siyah ve beyaz gergedan barınıyor.

Bununla birlikte, Kruger ülkede kaçak gergedan avcılığının en sık görüldüğü yerlerden biri olarak biliniyor.

Kaçak gergedan avcıları 52 yıla varan hapis cezalarına çarptırılıyor

Güney Afrika'da kaçak avcılıkla mücadelede öncü rol oynayan SANPARKS bünyesindeki gönüllü paramiliter kuruluş olan Fahri Muhafızların yetkilileri, gergedan avcılığının detaylarını ve gergedan boynuzlarına talebin nedenlerini anlattı.

Fahri Muhafızların Olay Yeri İnceleme Bölümü Başkanı Frik Rossouv, AA muhabirine yaptığı açıklamada, Kruger Ulusal Parkı'nda yaklaşık 300 civarında muhafızla avcılara ve kaçakçılık şebekelerine karşı zorlu bir mücadele yürüttüklerini belirterek 2012'den bu yana neredeyse her 6 saatte 1 olay yeri ziyareti yaptıklarını ifade etti.

Rossouv, 2012'den bu yana bölgede 2 bin 649 kaçak avcının yakalandığını belirterek birim olarak 1000'in üstünde vakanın çözülmesinde rol aldıklarını aktardı.

Gergedan boynuzu kaçakçılığının yerel avcıdan uluslararası tüketiciye, beş kademeden oluşan ciddi bir organizasyon yapısına sahip olduğuna dikkati çeken Rossouv, sahadaki avcıların bu suç piramidinin orta sıralarında yer alan yerel çeteler tarafından yönlendirildiğini kaydetti.

Rossouv, Güney Afrika'da gergedan avcılarının ve boynuz kaçakçılarının 22 ile 52 yıl arasında uzun hapis cezalarına çarptırıldığına işaret ederek "Bu suç için para cezası yok, direkt hapis cezası uygulanıyor." dedi.

Boynuz kaçakçıları 5 kademeli son derece organize bir yapıya sahip

Gergedan avlama vakalarına ilişkin balistik inceleme, DNA örneği bulma, otopsi dahil her türlü modern yönteme başvurduklarının altını çizen Rossouv, geçen sene 100'e yakın avcı ve kaçakçının bu deliller sayesinde yakalandığını söyledi.

Rossouv, gergedan avcılığının yüksek cezalara rağmen bu denli rağbet görmesinde, tamamen keratinden oluşan bu "olağan dışı" boynuzun kilogram başına 10 binlerce dolara satılabilmesinin etkili olduğunu belirterek "Bir siyah gergedanın boynuzu 6 kilogramdan fazla tutuyor. Burada oldukça yüksek bir meblağdan bahsediyoruz." diye konuştu.

Bölgede yüksek işsizlik oranlarının, yerelde çok iyi organize olmuş suç örgütlerinin varlığının ve yerel avcıların üstün beceri ve bilgi birikimlerinin de bu noktada etkili olduğuna işaret eden Rossouv, bu yüksek getirili suçun, diğer suç türlerine göre daha az riskli oluşunun da bir diğer önemli faktör olduğuna dikkati çekti.

"Batı medyası 'afrodizyak' olayını biraz yanlış anladı"

Rossouv, gergedan boynuzuna talebin yaklaşık yüzde 70'lik kısmının Asya ülkelerinde güç ve statü simgesi olarak takı ve süs eşyasında kullanılmak üzere oluştuğunun altını çizdi.

Gergedan boynuzunun afrodizyak etkisi için de talep edildiğini ancak bunun toplam talebin yüzde 30'unu oluşturduğunu söyleyen Rossouv, "Batı medyası 'afrodizyak' olayını biraz yanlış anladı. Benim anladığım kadarıyla Çin nüfusunun yalnızca küçük bir bölümü gergedan boynuzunun afrodizyak etkisi olduğuna inanıyor. Boynuzlar daha çok duygusal fayda sağlamak için talep ediliyor." değerlendirmesinde bulundu.

Rossouv, Sahra Altı'ndaki siyah gergedan nüfusunda son 50 yıldaki yaklaşık yüzde 95'lik düşüşe de değinerek "1970'lerde kıtada 65 bin kadar siyah gergedan yaşıyordu, günümüzde yalnızca 3 bin 800 civarı kaldı." dedi.

"Bu kapanlar, ayrımcılık yapmaksızın tüm hayvanlara zarar veriyor"

Fahri Muhafızların K-9 Departmanı Başkanı Johan DeBeer de park bünyesinde eğitip yetiştirdikleri K-9 köpeklerinin, avcılıkla mücadelede önemli bir etkiye sahip olduğunu belirterek "Köpeklerimiz kaçak avcıları yakalayana kadar peşlerini bırakmazlar." diye konuştu.

DeBeer, K-9 köpeklerinin, geçen yıl gözaltına alınan avcılardan yüzde 90'ından fazlasının yakalanmasında aktif rol aldıklarını söyledi.

Kaçak avcıların, avlanma sırasında kullandıkları çelik tel kapanların fillerden aslanlara, Afrika yaban köpeklerinden antiloplara, çok sayıda hayvanın yaralanmasına ve ölmesine sebep olduğuna dikkati çeken DeBeer, "Bu kapanlar, ayrımcılık yapmaksızın tüm hayvanlara zarar veriyor." dedi.

Muhafızların, 2 milyon hektarlık bir alanda sürekli bu kapanları taradıklarını ifade eden DeBeer, 2022 başından bu yana 600'den fazla kapan ele geçirdiklerini kaydetti.