TDED Genel Başkanı Erdem'den "Dünya Türk Dili Ailesi Günü" mesajı Açıklaması

Türkiye Dil ve Edebiyat Derneği (TDED) Genel Başkanı Ekrem Erdem, "15 Aralık Dünya Türk Dili Ailesi Günü"nün, Türk dilinin evrensel değerini ve farklı coğrafyalarda yaşayan 200 milyon insanı birleştiren gücünü bir kez daha teyit ettiğini vurguladı.

Dernekten yapılan açıklamada görüşlerine yer verilen Erdem, Türk dilinin, kadim medeniyetler mirasının evrensel değeri olarak tescil edildiğini belirtti.

"Cumhurbaşkanı'mız Sayın Recep Tayyip Erdoğan'ın önerisi, Azerbaycan, Kazakistan, Kırgızistan ve Özbekistan'ın ortak girişimiyle UNESCO'nun 3 Kasım 2025 tarihinde Semerkant'ta düzenlenen 43. Genel Konferansı'nda 26 ülkenin oyuyla 15 Aralık tarihi, 'Dünya Türk Dili Ailesi Günü' ilan edildi." bilgisini paylaşan Erdem, bu kararın Türk dilinin evrensel değerini ve farklı coğrafyalarda yaşayan 200 milyon insanı birleştiren gücünü bir kez daha teyit ettiğinin altını çizdi.

Erdem, "UNESCO tarafından 15 Aralık'ın 'Dünya Türk Dili Ailesi Günü' olarak belirlenmesi kadar, kararın Türk dünyasının en kadim kültür merkezlerinden Semerkant'ta açıklanması da bir o kadar anlamlı olmuştur. Danimarkalı dil bilimci Wilhelm Thomsen, Türkçenin tarihine ışık tutan 8. yüzyıla ait 'Orhun Yazıtları'nı çözerek 15 Aralık 1893'te tüm dünyaya duyurmuştur." ifadelerini kullandı.

"Kültürel ve manevi bağları daha da güçlendirecek"

Ekrem Erdem, "Dünya Türk Dili Ailesi Günü"nün 200 milyondan fazla insan tarafından konuşulan Türkçenin geleceği açısından çok önemli bir adım olduğuna işaret ederek, "Türk dili, ortak geçmişimizi, düşünce biçimimizi ve kültürel kimliğimizi belirleyen güçlü bir bağdır. Bu karar, Türk dünyasının ortak değeri olan Türk dilinin uluslararası düzeyde tanınırlığını artıracak, Türkçe konuşan topluluklar arasındaki kültürel ve manevi bağları daha da güçlendirecek." görüşünü paylaştı.

Türkiye Cumhuriyeti ve Türk devletlerinin özverili çalışmalarıyla hazırlanan bu teklifin ortak dil hazinelerini koruma ve gelecek nesillere canlı, zengin ve güçlü şekilde aktarma azimlerini katlayarak artıracağını vurgulayan Erdem, dilin bir millet için en değerli hazine, birlik, dirlik, bütünlüğün dil ile kaim olduğunu anlattı.

"Türk dünyasının geleceği açısından önemli bir karar"

Erdem, Türk dilinin maruz kaldığı ve atlattığı badirelere rağmen 21. asırda yoluna daha güçlü devam edeceği kanaatinde olduğunu belirterek, şunları kaydetti:

"Ortak alfabe ve yazı dili ile millet olarak ortaya koyduğumuz irade ve kararlılıkla var olma mücadelemiz, Türk cumhuriyetleriyle birlikte ortak kaderimizdir. Ortak dil hazinemizin kıymetinin farkında, idrakinde olduğumuz müddetçe medeniyet bütünlüğümüzü, kültürel hazinelerimizi de keşfedecek ve gelecek nesillere aktaracağız. Bizden sonraki nesillere mihmandarlık edecek kolektif bir hafızanın mimarları olacağız. Bugün ortak anma günü sembolü olarak sahiplendiğimiz Orhun Yazıtları'ndan günümüze taşınan sözlü ve yazılı ortak miras, dünya üzerindeki daimi varlığımızın en önemli göstergesidir.

Dünya Türk Dili Ailesi Günü'nün diğer önemli bir yönü ise ulusal düzeyde kutlanan Türk Dil Kurumumuzun açılış tarihini simgeleyen 26 Eylül Dil Bayramı ile 13 Mayıs 1277'de Karamanoğlu Mehmet Bey'in yayımladığı fermana nispetle Türkçenin resmi dil ilan edilişini simgeleyen Türk Dil Bayramı'nın kapsamlarını aşan ve Türkçe konuşan halkları kucaklayarak uluslararası düzeyde sesimizi ve sözümüzü yükselten bir misyonun tezahürüdür."

Erdem, 34 harften oluşan ortak Türk alfabesinin, Türk Devletleri Teşkilatının uhdesinde oluşturulan Türk Dünyası Ortak Alfabe Komisyonunun 9-11 Eylül 2024'te Bakü'de yapılan üçüncü toplantısında kabul edildiğini, 7 Ekim 2025'te de Azerbaycan'ın Gebele şehrinde düzenlenen Türk Devletleri Teşkilatı (TDT) 12. Devlet Başkanları Konseyi Zirvesi'nde ortak Türk alfabesi ile kitap basılması kararının alındığını bildirdi.

Astana'da faaliyet gösteren Türk Akademisi tarafından Abay Kunanbay'ın "Kara Sözler"i ile Cengiz Aymatov'un "Beyaz (ak) Gemi (kemi)" isimli eserlerinin ortak Türk alfabesiyle basıldığına dikkati çeken Erdem, "Bu iki karardan sonra Türk dünyasının ortak çabasıyla UNESCO tarafından böyle bir kararın alınması, özelde Türkçenin genelde de Türk dünyasının geleceği açısından önemli bir karar olmuştur. Hayırlı olsun." değerlendirmesinde bulundu.

Üye ülkelerde 15 Aralık'ın her yıl bayram havasında Türk dili ve kültürüne yönelik faaliyetlerle etkin olarak kutlanması gerektiğinin altını çizen Erdem, "Sayın Cumhurbaşkanı'mız Recep Tayyip Erdoğan başta olmak üzere, kardeş ülkelerin devlet başkanlarına, emeği geçen kurum ve kuruluş yöneticilerine şükranlarımızı sunuyor, Türk dünyasının 'Dünya Türk Dili Ailesi Günü'nü en içten duygularımızla kutluyoruz." ifadelerini kullandı.