Oyuncu Celal Al: "Ahıska sürgünü şahitlerinin anlattıkları kayıt altına alınmalı"

Kuruluş Osman, Diriliş Ertuğrul ve Kurtlar Vadisi Pusu dizilerinde rol alan ve dedeleri Ahıskalı olan Celal Al, 77 yıl önceki Ahıska sürgününü yaşayanların anlattıklarının kayıt altına alınması gerektiğini belirtti.

Al, Türkiye Cumhuriyeti Kültür ve Turizm Bakanlığının katkıları, Türkiye'nin Bişkek Büyükelçiliğinin desteği ve Yerli Düşünce Derneğinin organizasyonunda Bişkek'te düzenlenen "6. Türk Filmleri Haftası" etkinliğine katıldı.

Kırgızistan'da yaşayan Ahıskalı Türklerden yoğun ilgi gören Al, AA muhabirine, dedelerinin Ahıska'da yaşayan Türklerden olduğunu söyledi.

Al, Türkiye'nin Gürcistan ile sınırın belirlenmesinin ardından yakınlarının bir kısmının Artvin iline bağlı Şavşat ve Yusufeli'nde, bir kısmının da Ahıska vilayetinde kaldığını anlattı.

Ahıskalı Türklerin kültürünü, yöresel aksanı iyi bildiğini söyleyen Al, çocukluğunda kete ekmeği ve yöreye özgü bir tür mantı olan "hınkal" ile büyüdüğünü dile getirdi.

"Sürgün şahitlerinin anlattıkları kayıt altına alınmalıdır"

Sovyetlerin 77 yıl önce yaptığı sürgünün şahitlerinin sayısının her geçen gün azaldığını dile getiren Al, "Ahıska'daki sürgünde çileyi ve trajediyi çekenlerin sayıları çok az kaldı. Onların yaşları şimdi 80 ve 90'ların üstünde. Sürgün şahitlerinin anlattıkları kayıt altına alınmalı." diye konuştu.

Al, Türkiye'nin, Ahıska'dan göçmek zorunda kalanların vatanı olduğunu kaydederek, Ahıska bölgesinde konuşulan aksanın korunması ve burada yaşayanların çocuklarına Türk ve İslam kimliğini anlatmaya ve öğretmeye devam etmeleri gerektiğini ifade etti.

Ahıska'daki Türk mezarlarının "sahipsiz" bırakılmaması gerektiğini de belirten Al, ABD'deki Ahıskalı Türklerin, Ahıska'daki ecdat mezarlarını ziyaret etmesinden mutluluk duyduğunu söyledi.

Al, Kırgızistan'da çok sayıda Ahıskalı Türk olduğunu hatırlatarak, onlarla buluşmasında duygu dolu anlar yaşadığını aktardı.

Ahıskalı Türkler

Türkiye'nin kuzeydoğusundaki Ardahan'ın yanı başında olan Ahıska vilayeti, 1828-1829 Osmanlı-Rus Savaşı sonunda 14 Eylül 1829'da imzalanan Edirne Antlaşması'yla Çarlık Rusya'ya bırakıldı.

Gürcistan topraklarındaki Batum ve Ahıska vilayetlerinin sınırları, Türkiye Cumhuriyeti ile Sovyetler Birliği arasında 16 Mart 1921'de imzalanan Moskova Antlaşması ile çizildi.

Ahıska bölgesinde yaşayan yaklaşık 100 bin Türk, Kürt ve Hemşin, Stalin rejimi tarafından İkinci Dünya Savaşı'nın sonuna 6 ay kala 14-15 Kasım 1944'te vagonlara bindirilerek Orta Asya içine sürülmüştü.

Kırgızistan, Kazakistan ve Özbekistan'daki Ahıskalı Türkler, çeşitli nedenlerden Sovyetler Birliğince ve 1989'dan sonra Rusya Federasyonunca, Azerbaycan, Ukrayna yerleştirildi. Bazı Ahıskalılar ise 2004'te ABD'ye gitti.

9 ülkede yaşayan Ahıskalı Türklerin toplam nüfusunun yaklaşık 500 bin olduğu tahmin ediliyor.