BM: Sudan'da Hızlı Destek Kuvvetlerinin uyguladığı vahşete dair endişe verici raporlar alıyoruz

Birleşmiş Milletler (BM) İnsan Hakları Ofisi, Sudan'da 30 ayı aşkın süredir orduyla çatışan Hızlı Destek Kuvvetlerini (HDK), ülkenin Kuzey Darfur ve Kuzey Kurdufan eyaletlerinde vahşet uyguladığına dair endişe verici raporlar aldıklarını bildirdi.

BM İnsan Hakları Ofisi, konuya ilişkin yazılı açıklama yaptı.

HDK'nin, Faşir ve Bara şehirlerinde önemli toprak kazanımları elde ettiği belirtilen açıklamada, "Son günlerde kuşatma altında bulunan Kuzey Darfur'daki Faşir şehri ve Kuzey Kurdufan eyaletindeki Bara şehrinin büyük bir bölümünün kontrolünü ele geçiren HDK'nin, yargısız infazlar da dahil vahşet uyguladığına dair çok sayıda endişe verici rapor alıyoruz." denildi.

Kaçmaya çalışan sivillerin, etnik nedenlerle öldürüldüğüne dair işaretler ve artık çatışmalarda yer almayan kişilerin toplu infaz edildiğine dair raporlara ulaşıldığı kaydedildi.

BM İnsan Hakları Ofisi'ne ulaşan çok sayıda üzücü videonun, onlarca silahsız erkeğin vurulduğunu veya ölü olarak yerde yattığını gösterdiği aktarılan açıklamada, bu kişilerin, Sudan ordusu savaşçısı olmakla suçlayan HDK militanları tarafından çevrelendiğinin görüldüğü belirtildi.

Bir gazeteci dahil yüzlerce kişinin kaçmaya çalışırken gözaltına alındığı bildirilerek, özellikle kadınlara ve kız çocuklarına yönelik cinsel şiddet olasılığının son derece yüksek olduğuna vurgu yapıldı.

Yaklaşık 18 aydır HDK'nin kuşatması altında bulunan Faşir'de ciddi gıda kıtlığı yaşandığına değinilen açıklamada, buraya gıda tedarik etmeye çalışan 5 kişinin HDK militanları tarafından topluca öldürüldüğüne dair rahatsız edici raporlar olduğu kaydedildi.

Açıklamada görüşlerine yer verilen BM İnsan Hakları Yüksek Komiseri Volker Türk, "HDK'nin dün ordunun 6. Piyade Tümenini devraldığını duyurmasından bu yana Faşir'den gelen ilk raporlar son derece tehlikeli bir durum olduğunu gösteriyor." değerlendirmesinde bulundu.

Faşir'de etnik temelli ve büyük çaplı ihlal ile vahşetlerin riskinin her geçen gün arttığını vurgulayan Türk, Faşir'deki sivillerin korunması ve güvenliğe erişmek amacıyla buradan ayrılmak isteyenler için tehlikeli olmayan geçişlerin sağlanması için acil ve somut adımlar atılması gerektiğinin altını çizdi.

Türk, "HDK, hem Faşir hem de Bara'da etnik temelli şiddet ve misilleme saldırıları da dahil olmak üzere sivillere yönelik ihlalleri sona erdirmek ve önlemek için acilen somut adımlar atmalı. HDK komutanlarına, sivillerin korunmasını sağlama ve temel ihtiyaç malzemeleri ile insani yardım geçişini sağlama konusundaki uluslararası insancıl hukuk kapsamındaki yükümlülüklerini hatırlatıyorum. Ayrıca bunu birkaç gün önce yine kamuoyu önünde taahhüt etmişlerdi." ifadelerini kullandı.

BM Komiseri Türk, nüfuz sahibi BM üyesi ülkelere, HDK ve müttefikleri tarafından büyük çaplı vahşetlerin işlenmesini önlemek için acilen harekete geçmeleri ve Sudan'daki tahammül edilemez çatışmayı sona erdirmek için baskıyı artırmaları çağrısını yineledi.

Kuzey Kurdufan eyaletinin Bara şehrinde de "onlarca" ölü iddiası

Sudan Doktorlar Ağı'ndan açıklamada, HDK'nin, Kuzey Kurdufan eyaletinin Bara kentinde 9'u kadın 47 silahsız sivili "orduya mensup oldukları iddiasıyla evlerinde öldürdüğü" ileri sürülmüştü.

Açıklamada, "HDK'nin kenti ele geçirdiği andan itibaren, sistematik şekilde saha infazları, yağma ve sivillerin kaçırılması gibi eylemler yürüttüğü, bunun da halk arasında korku ve dehşet yaymayı amaçladığı" belirtilmişti.

Öte yandan sivil toplum kuruluşu Acil Durum Avukatları Heyeti, "HDK, 25 Ekim Cumartesi gününden bu yana Kuzey Kurdufan eyaletinin Bara kentinde, orduyla yaşanan çatışmanın ardından sivillere yönelik korkunç bir katliam gerçekleştiriyor." ifadesini kullanılmıştı.

Heyet, "çatışmanın ardından sivillerin doğrudan hedef alındığını, Bara mahallelerinde çoğu genç yüzlerce sivilin öldürüldüğünü" iddia etmişti.

Heyet ayrıca, "geniş çaplı tutuklamalar, yağma ve kamu ile özel mülklere yönelik yıkım eylemlerinin" yaşandığı kentte, iletişim ve internet ağlarının tamamen kesildiğini kaydetmişti.

Bu saldırıların, insanların büyük gruplar halinde çevre köylere ve bölgelere çok zor koşullar altında göç etmesine yol açtığını aktaran heyet, çok sayıda kişinin ise kayıp olduğunu öne sürmüştü.

Sudan'daki çatışmalar

Sudan, 15 Nisan 2023'ten beri ordu ile HDK arasında şiddetli çatışmalara sahne oluyor.

Dünyanın en büyük insani krizine neden olan çatışmalar sebebiyle 14 milyondan fazla kişi, ülke içinde ve dışında yerinden oldu.

Ordu güçleri, başta başkent Hartum olmak üzere ülkenin orta kesimlerindeki bölgelerin kontrolünü geri alırken HDK, ülkenin batısına yöneldi.

5 eyaletten oluşan Darfur Bölgesinin 4 eyaletinin merkezini kontrol eden HDK, Mayıs 2024'ten beri Kuzey Darfur eyaletinin merkezi Faşir'i kuşatıyor ve şehri almak için sürekli saldırılar düzenliyor.

HDK, dün, Faşir'deki orduya bağlı 6. Piyade Tümenini aldığını iddia etti.