Kuzu Göbeği Mantarı Köylülerin Geçim Kaynağı Oldu

HÜSEYİN DEMİRCİ - Anadolu'nun bazı bölgelerinde ormanlık alanda doğal yetişen ve kilosu yaklaşık 70 liradan satılan kuzu göbeği mantarı, bu mantarları toplayıp satan Kars'ın Sarıkamış ilçesindeki köylülerin geçim kaynağı haline geldi.

Kars'ın Sarıkamış ilçesinde sabahın erken saatlerinde uyanıp yola koyulan köylüler, ilçenin 2 bin - 2 bin 500 rakımlı Mescitli, Suludere, Kızılçubuk, Handere köyleri ile Keklik deresi bölgesindeki ormanlık ve kavaklık alanlarda kuzu göbeği mantarı topluyor.

Bölgede yetişen bu mantarı dikkatlice toplayan köylüler, bunları, mantar toptancılığı yapan ve yurt dışına ihraç eden 47 yaşındaki Abdulkadir Aygün'e kilosunu yaklaşık 70 liradan satarak kazandığı parayla sezonluk geçimini sağlıyor.

İlçede yaklaşık 20 yıldır mantar toptancılığı yapan ve "Mantarcı Kadir" olarak bilinin 3 çocuk babası Aygün, köylülerin nisan sonunda başlayıp mayıs ve haziran aylarında dağlarda ve ormanlık alanlarda yoğun olarak topladıkları kuzu göbeği mantarını satın alarak, İstanbul'daki bazı firmalar üzerinden Avrupa'ya ihraç ediyor.

Mantar toplayan köylülerden Alper Yıldırım, AA muhabirine yaptığı açıklamada, yağmurun ardından mantar bereketi geldiğini belirterek, "Meralarda ve özellikle ormanlık alanda çıkan kuzu göbeği mantarını toplayıp satarak hem para kazanıyoruz hem de spor yapıyoruz. Yani bir yandan sağlığımız için iyi geliyor, bir yandan da harçlığımızı çıkarıyoruz." dedi.

İlçede mantar toplayan Serhat Çetinkaya da kuzu göbeği mantarının köylüler için gelir kaynağı olduğunu vurgulayarak, "Kuzu göbeği mantarının şimdi tam mevsimi, vatandaşlar topladıkları bu mantarlarla aile ekonomilerine büyük katkı sağlıyor. Sarıçam ormanlarında nisan ayında başlayıp haziran ayı sonuna kadar kuzu göbeğini bol miktarda bulmak mümkün. Mantarın fiyatını duyanlar toplamaya çıkıyor. Köylü için gelir kaynağı oldu. Günlük 500 lira kazandığım zamanlar oluyor. Çok nadir bulunan bir mantar. Bu mantarı bulmak için günde 30 kilometre yol yürüyorum." diye konuştu.

Mescitli köyü sakini Recep Aygün de uyanınca mantar toplamak için yola koyulduklarını anlatarak, "Mantar toplamak için ormanlık alanda günde 15 - 20 kilometre yol yürüyoruz. Hem sağlığımız için çok iyi geliyor, hem de para kazanıyoruz. Nisan ayında mantarların çıkmasıyla toplamaya başlıyoruz. Yaklaşık 3 ay mantar topluyoruz, bazı günler yağışlı olduğu için mantar toplamaya gidemiyoruz. Günde 5 kilo mantar topladığımız sezonda ortalama 10 ile 15 bin lira arasında da gelir elde ediyoruz." ifadelerini kullandı.

Mantar, bölge ve ülke ekonomisine katkı sağlıyor

Mantar toptancısı Abdulkadir Aygün ise yöre halkının ormanlık ve kavaklık alanlarda bulunan kuzu göbeği mantarını tüketmediğini, satarak para kazandığını ifade ederek, köylüleri bu işe kendisinin yönlendirdiğini söyledi.

Aygün, yaklaşık 20 yıldır mantar toptancılığı yaptığını belirterek, şöyle konuştu:

"Bu mantarı buralarda kimse bilmezdi, yemezdi, ilaç olarak kullanıldığı bilinirdi. Ancak ben bunu insanlara anlattım. Ondan sonra özellikle orman köylülerimiz bunları toplayarak satmaya başladı. İnsanlar bu mantarı yemiyor çünkü sattığı fiyatla iki kilo et alıp yiyor. Bu mantarın bölgemizin ekonomisine, orman köylülerine çok büyük faydası var. Bu işle yalnızca Sarıkamış'ın değil ülkemizin ekonomisine de katkı sağlıyoruz. Şuana kadar 5-6 bin ton civarında yaş mantar toplandı. Kuzu göbeği mantarını bu sene yaklaşık 10 ton toplamayı hedefliyoruz."

Selçuk Üniversitesi Fen Fakültesi Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Hasan Hüseyin Doğan da bu mantarının besin değeri açısından zengin bir tür olduğunu hatırlatarak, "Kuzu göbeği mantarı oldukça besleyici özellikte olup, kurutulmuş olanlar yaklaşık yüzde 42 proteine sahiptir. Bu mantarı saklamanın en garantili ve kolay yolu kurutmaktır. Dünya'da 50 milyona yakın kuzu göbeği toplayıcısının olduğundan bahsedilmektedir. Kuzu göbeği bir çok ülkede tanınmaktadır. Hindistan, Pakistan, Türkiye, Nepal, Amerika, Kanada ve Çin kurutulmuş kuzu göbeği mantarının en büyük ihracatçılarıdır." değerlendirmesini yaptı.