Hayalet Alışveriş Merkezleri

İstanbul Beylikdüzü'nde 2.5 kilometrelik alanda tam 30 alışveriş merkezi ya bitmiş ya da proje halinde. Nüfusu 2010'da 500 bine çıkacak öngörüsüyle yapılan alışveriş merkezleri yatırımcıda hayal kırıklığı yarattı. Bir çok merkezde in cin top oynuyor.

Geniş koridorun iki yanında ünlü markaların mağazaları var. Ama kimi mağaza kapalı, kiminde bir tane bile personel yok. Koridorlar bomboş, vitrinlere asılan yüksek oranlı indirimler bile alışveriş merkezine ilgiyi çekmeye yetmemiş. İn cin top oynuyor sözünü hatırlatan bu görüntüler İstanbul'un son yıllarda konut ve iş merkezi haline gelen Beylikdüzü'nde açılmış alışveriş merkezlerine ait.

Referans Gazetesi'nde yer alan habere göre, 10 bin konut inşaatının sürdüğü bölgede 2.5 kilometrelik alanda tam 31 alışveriş merkezi bitmiş veya proje halinde. Bakkal dükkanı gibi alışveriş merkezi açan yatırımcılar ise iş yapamadıkları için havlu atmaya hazırlanıyor.

İstanbul alışveriş merkezi yatırımlarında son yılların yıldızı. Türkiye'de sayıları hızla artan 100'ün üzerindeki alışveriş merkezinin 35'den fazlası İstanbul'da. Ancak yatırımlar Türkiye'de yaşanan bir hastalığın bir kez daha nüksettiğini gösteriyor. Alışveriş merkezi yatırımları yine belirli bölgelerde yoğunlaşıyor. Levent ve İkitelli'den sonra alışveriş merkezlerinin yoğunlaştığı bölgelerden biri de İstanbul'un yeni konut alanı Beylikdüzü.

BİR YERDE 15 ALIŞVERİŞ MERKEZİ

Yanlış yatırımın çarpıcı örnekleriyle dolu bölgede yaklaşık 15 alışveriş merkezi faaliyette. Bu alışveriş merkezleri arasında Migros, Beylicium, Paradise, D’silva, Kaya Millenium, Carrefoursa, Stars, AkademiA, Bauhaus, Carium, İstanbul Outlet Park, Atirus yeralıyor. 20'ye yakın alışveriş merkezinin yatırımı ise sürüyor. Güneyde Marmara Denizi, doğuda Yakuplu, batıda Gürpınar, kuzeyde ise E-5 karayolu ile komşu olan beldenin nüfusu şu anda 250 bin. Beylikdüzü, Yakuplu, Gürpınar, Esenyurt, Büyükçekmece ve Kıraç Belediyesi'nin içiçe geçtiği bölgede her belediye kendi başına izin veriyor.

Halen 10 bin 400 konutun bulunduğu Beylikdüzü bölgesinde 40 binin üzerinde konut projesi var. 2010 yılında bölgenin nüfusunun 500 bini bulacağı tahmin ediliyor. Yatırımcıların iştahını kabartan da işte bu potansiyel. Ancak konut projeleri tamamlanmadan alışveriş merkezi projelerine ağırlık verilmesi ve kısa sürede açılarak devreye girmesi bölgede ciddi bir krizin başlangıcı olmuş.

İKİ MERKEZ ZORDA

Bölgede yaptığımız turda en dolu olan alışveriş merkezinin en eskisi olan Migros olduğunu görüyoruz. Carrefour ise market olmasının avantajını iyi kullanıyor. Paradise ve Kaya Millenium geçen yıl açılan iki alışveriş merkezi. En ciddi sıkıntı bu iki merkezde yaşanıyor. Mağazalar kapanmanın eşiğine gelmiş. 

Kaya Millenium'da faaliyet gösteren Happy Marketleri iş yapamadığı gerekçesiyle mağazasını geçtiğimiz aylarda boşaltmış. Yeşilkent İnşaat'ın yaptığı Paradise Alışveriş Merkezi'nde de mağazaların yüzde 60'ına yakını kapanmış durumda. Yeşilkent İnşaat, Paradise alışveriş merkezini farklı bir şekilde değerlendirmenin yollarını arıyor. Merkezdeki Y London mağazasının bayiliğini yapan Ufuk Güneri, yaptıkları yüzde 70'e varan indirimle ürünleri tüketmeye çalıştıklarını ve mağazayı kapatacaklarını söylüyor. Yatırımcıların birbiri ardına aynı bölgede alışveriş merkezi açmasından şikayet eden Güneri, şunları söylüyor:

"Kimse esnafı düşünmüyor. Kredi alıp bu mağazaları açıyoruz. Ama alışveriş merkezleri işlemiyor. Burası açılalı 1.5 yıl oldu. Beklenen potansiyel hiç yakalanamadı. Alışveriş merkezi de yakında kapanacak. En büyük sıkıntı alışveriş merkezi yatırımlarının bu işi bilenler tarafından değil inşaat şirketleri tarafından yapılması. Fatura da bize çıkıyor."

Bölgede 4 yıl önce satın aldığı bir arsaya yatırım yapmak için 2 yıl bekleyen ve alışveriş merkezi olarak yaptığı yatırımı şimdi farklı bir şekilde değerlendirmeye hazırlanan Uyum Marketleri İcra Kurulu Başkan Yardımcısı Erdal Tüfekçi, "Biz burada yatırım yapmak için önce konutların dolmasını bekledik. Fakat konutlar dolmadan bölge alışveriş merkezleri ile doldu" diyor.

Tüfekçi, 'Harmony' adını verdiği alışveriş merkezi yatırımının büyük bir kısmını tamamlamış durumda. Ancak şimdi ise çarşıyı klasik bir alışveriş merkezi olarak değil, bölgenin ihtiyacını karşılayacak Atrium olarak değerlendirmeyi planlıyor. Bunun için de profesyonel bir emlak danışmanlık şirketi ile anlaşmış.

Birleşmiş Markalar Derneği (BMD) Başkanı Ali Murat Kızıltaş:

Korkuyorum yakında alışveriş merkezi çöplüğüne döneceğiz

İstanbul'un bazı bölgelerde ihtiyacın üstünde alışveriş merkezi yatırımı yapıldığının altını çizen Birleşmiş Markalar Derneği (BMD) Başkanı Ali Murat Kızıltaş, "Bunların çoğunda sıkıntı yaşanmaya başladı. Korkuyorum birkaç sene içinde alışveriş merkezi çöplüğü haline geleceğiz" diyor.

Bugüne kadar BMD olarak alışveriş merkezi yatırımlarının doğru bir şehir plancılığı ile birlikte yürütülmesi gerektiğini söylediklerini anlatan Kızıltaş, "Beylikdüzü ve Levent bölgesinde ihtiyacın üstünde yatırım yapıldı. Özellikle Beylikdüzü'ndeki alışveriş merkezlerinde ciddi sıkıntı var. Burada mağazası olan markalarımızın şikayetleri her geçen gün artıyor. Mevcutlarda bu sıkıntı varken halen yeni yatırım yapılıyor. Çünkü dışardan ciddi bir marka akını var. Türkiye'deki firmalar marka olmak için mağaza açmak istiyor. Talebi gören yatırımcılar da alışveriş merkezi yatırımına yöneliyor" diye konuşuyor.

Bir alışveriş merkezinin doğru iş yapabilmesi için doğru büyüklükte ve ihtiyacı karşılayan mağaza karması ile oluşturulması gerektiğini savunan Kızıltaş, şunları söyledi: "Bu yanlış yatırımlar şehir plancılığının önemini bir kez daha ortaya koydu. Yatırımcılar fizibilite yapmadan bu işlere soyunuyor. Ama sonucunda bu durumdan herkes zarar görüyor. Şehir planlamacılarının artık daha çok dikkat etmesi gerekiyor. Yapılacak yatırımlara o bölgenin nüfusuna, satın alma gücüne bakılarak izin verilmeli."