Meyve Suyu İhracatında Potansiyeli Kullanamıyoruz

Kadir Yıldız - Meyve Suyu Endüstrisi Derneği

(MEYED) Genel Sekreteri Ebru Akdağ, "Meyve cenneti olarak adlandırılan ülkemiz bir çok avantajı olmasına rağmen, dünya ihracatından sadece yüzde 1.7 pay alabilmektedir" dedi.

Akdağ, AA muhabirine yaptığı açıklamada, Ekonomi Bakanlığı verilerine göre meyve suyu sektörünün 62 milyar litrelik küresel pazar gücüne sahip olduğunu belirterek, yapılan projeksiyonlara göre meyve suyu sektörünün dünya çapında büyümesinin beklendiğini söyledi.

Dünya meyve suyu ihracatının 13 milyar dolar olduğunu ifade eden Akdağ,

"Meyve cenneti olarak adlandırılan ülkemiz bir çok avantajı olmasına rağmen, dünya ihracatından sadece yüzde 1,7 pay alabilmektedir. Çok büyük bir potansiyeli ve üretim gücü olmasına rağmen, ham madde teminindeki dar boğaz nedeniyle Türkiye henüz ilk 10'a girememiştir" dedi.

Akdağ, Türkiye'de bu zamana kadar meyvecilik alanında çok sayıda araştırma yapılmış olmasına rağmen, Ar-Ge faaliyetlerinde genellikle sofralık ve kurutmalık meyveciliğin değerlendirmeye alındığını dile getirerek, meyve suyuna uygunluk bakımından kapsamlı bir çalışma gerçekleştirilmediğini savundu.

Dernek olarak sanayiye yönelik meyve çeşitlerinin belirlenmesi projelerine liderlik ettiklerini belirten Akdağ, "Küresel piyasalarda rekabetçi olabilmek için, büyük ölçekli sanayi tipi üretim yapılması, birim alandan yüksek verim alınması, modern tarım tekniklerinin uygulanması ve hasat dönemini uzatabilecek türler geliştirilmesi bir zorunluluk haline gelmiştir" ifadesini kullandı.

Akdağ, kendilerinin Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı Tarımsal Araştırmalar ve Politikalar Genel Müdürlüğü'ne (TAGEM) başvuru yaptıklarını ifade ederek, TAGEM desteğiyle, Atatürk Yalova Araştırma Enstitüsü iş birliğinde, meyve suyu sanayine uygun çeşitlerin belirlenmesine yönelik bir projeyi 2011 yılında başlattıklarını söyledi.

Bakanlık tarafından belirlenecek politikalar, ülke meyveciliği ve meyve suyu sanayinin gelişimi açısından çok büyük öneme sahip olduğunu belirten Akdağ, sözlerini şöyle sürdürdü:

"Tespit edilen uygun çeşitler, öncelikli teşvik için bakanlığa ve ayrıca meyve suyu sektöründeki ticari kuruluş ve üreticilere tavsiye edilecektir. Dolayısıyla bu projeler ile hem meyve suyu üretiminin hem de kalitesinin artırılması hedeflenmektedir. Belirlenecek uygun çeşitlerin üreticiler tarafından üretilmeleri için Tarım Bakanlığı'nın vermekte olduğu desteklere ek olarak derneğimiz ve üye firmalarımız tarafından sözleşmeli üretim başta olmak üzere, sağlanacak desteklerle kısa-orta vadede bu bakımdan mevcut sorunların önemli ölçüde aşılması hedeflenmektedir."

-"Toplamda üretilen meyvenin yüzde 10-15'lik kısmına talep yaratılıyor"-

Akdağ, Türkiye'de meyve suyu sanayinin cirosal büyüklüğünün 2 milyar lira, ihracatının 221 milyon dolar ve işlenen meyvenin ise yaklaşık 1 milyon ton olduğunu kaydederek, "Meyve suyu sanayisi, ülkemizde üretilen meyvenin toplamda sadece yüzde 10-15'lik kısmına talep yaratmaktadır" dedi.

Türkiye'de tarıma dayalı sanayi kolları arasında işlenmiş meyve-sebze mamulleri sanayisinin özel bir konuma sahip olduğunu ifade eden Akdağ, Türkiye'nin dış ticarette temel rekabet edebilir ürünlerinin yaş ve işlenmiş meyve-sebze ürünleri olduğunu kaydetti.

"Gıda ve içecek sanayisi içinde dış ticaret fazlasının en büyük olduğu alt sanayi dalı işlenmiş sebze ve meyvedir" diyen Akdağ, işlenmiş meyve-sebze sektörünün başında meyve suyu sektörünün yer aldığını vurguladı.

Akdağ, sebze mamulleri sektörünün 2023 hedefinin 4 milyar dolar olarak belirlendiğine dikkati çekerek, "Sanayiye uygun çeşit, kalite, miktar ve fiyatta

'büyük ölçekli' meyve üretiminin yapılması ve sektörün küresel pazarda rekabet edebilir hale getirilmesi durumunda, meyve suyu sanayinin önümüzdeki 5-7 yıllık dönemde, 2 katına büyüyebileceğini ön görmekteyiz" diye konuştu.

Türkiye'nin tarıma elverişli ekolojik ve iklimsel şartlarının yanı sıra, ihracat gücünü arttıran özel konumu ve genç nüfusu gibi birçok avantaja sahip olduğunu ifade eden Akdağ, en kritik olan avantajlardan birisinin, birçok ülkenin aksine ekilebilir arazilerinin varlığı olduğunu işaret etti.

Türkiye'de uluslararası ticarette aranan ve sanayiye yönelik çeşitlerle plantasyonların arttırılması gerektiğini belirterek, söz konusu durumun gerçekleştirilmesi halinde gelecekte Türkiye'nin başta AB olmak üzere, çok önemli bir küresel tedarikçi olabileceğine işaret etti.

Akdağ, "Türkiye'nin küresel tedarikçi olması doğrudan-dolaylı istihdam açısından, ülke ekonomisine çok büyük bir katkıda bulunacak ve ihracat potansiyeli çok yüksek olan sektör, yüzde 90 oranında 'Net Döviz Girdisi' sağlayacaktır. Sonuçta sektörün ham madde temini problemleri çözülür ve meyve suyunun sağlıklı beslenmedeki önemli rolü yeterince anlaşılırsa, bu sektör hem ihracatta hem de iç tüketimde geometrik olarak büyüme gösterme potansiyeline sahiptir" diye konuştu.

-Türkiye meyve suyu ihracatında büyük potansiyele sahip-

Akdağ, Türkiye'nin meyve suyu sanayinin ihracat bakımından çok büyük bir potansiyele sahip olduğunu dile getirerek, şu anda meyve suyu ihraç edilen ülke sayısının 151'e ulaştığını vurguladı.

"Son 5 yıla bakıldığında meyve suyu sektörünün ihracatı, 2 katından fazla artarak, 104 milyon dolardan, 221 milyon dolara (2011 yılı) yükselmiştir" diyen Akdağ, 2012 yılında da tüm zorluklara rağmen 230 milyon dolar seviyesine yükselmesini beklediklerini bildirdi.

Akdağ, Türkiye'nin ürünlerinin küresel meyve suyu pazarında büyük ölçüde kabul gördüğü ve fiyat rekabeti şansının artması durumunda, ihracatın geometrik olarak büyüme olanağına sahip olduğunu belirterek, Türkiye'nin Avrupa ve Orta Doğu'nun en önemli meyve suyu konsantre tedarikçisi olabilmek gibi çok önemli bir fırsata sahip olduğunu aktardı.

Meyve suyu sanayisinin her zaman dış ticaret fazlası vermediğine işaret eden Akdağ, "2006-2011 yılları arasında Türkiye meyve suyu sanayinin dış ticaret fazlası yüzde 58 oranında artarak, 192,1 milyon dolar'a ulaşmıştır. Buna ek olarak var olan yapısal sorunlar nedeniyle sektör ham madde tedariğinde ciddi sorunlara karşı karşıya kalmaktadır. Mevcut meyve bahçeciliğinin dağınık ve küçük parsellerden oluşan yapısı nedeniyle, yeterli miktar ve kalitede meyve tedarik edilememektedir. Bu sorunlar da verimsiz üretim dolayısıyla çiftçiyi de sanayiciyi de mutlu etmeyen fiyatların oluşmasına, modern tarım teknik ve bilgilerinin uygulanamamasına neden olmaktadır. Bu durum ülke ekonomisi ve tarımın gelişmesi açısından büyük önemi olan meyve suyu endüstrisinin gelişmesine engel olmakta, uluslararası ticaretteki rekabet gücünü ciddi ölçüde düşürmektedir."

Sektörün diğer birçok sanayi dalında olmayan avantajları bünyesinde barındırdığını ifade eden Akdağ, söz konusu sanayinin tarıma dayalı sanayinin

'Doğrudan ve Dolaylı İstihdam' açısından, ülke ekonomisine çok büyük bir katkı sağladığını söyledi.

Akdağ, "İhracat potansiyeli çok yüksek olan sektör, yüzde 90 oranında 'Net Döviz Girdisi' sağlamaktadır ve sektör, 'Dış Ticaret Dengesi' açık ara fazla veren nadir sektörlerdendir" diyerek, doğru ve uygun "İhracat Teşvikleri"nin uygulamaya konması halinde, geometrik büyüme potansiyeline sahip olduğunu kaydetti.

-2013 tüketim ve ihracat rakamı tahminleri-

Akdağ, 2012 yılında ilk defa ülkemizde meyve suyu ve nektarı tüketiminde bir düşüş olduğunu dile getirerek, bu durumun başlıca nedenlerinin sadece meyve suyu sanayi için değil, bir çok gıda alanında yaşanmış olduğunu görüldüğünü bildirdi.

Son 23 yılın en uzun soğuk döneminin yaşanması dolayısıyla talepte düşüş olduğunu belirten Akdağ, ancak 2013 yılından ümitli olduklarını dile getirdi.

Akdağ, meyve suyu sektörünün 2013 yılında tekrar büyüme rakamlarına dönmesini beklediklerini ifade ederek, 2013 yılının zorlu bir dönem olarak düşünüldüğünü ancak meyve suyu sektörünün iç tüketim bakımından yaklaşık yüzde 6 büyüme kaydedeceğine yönelik tahminlerin olduğunu söyledi.

Yayıncı: Atakan Çelik - KOCAELİ

Kaynak: AA / Yerel