Yeşil pasaport kaldırılmalı mı, ayrımcılık mıdır? Yeşil pasaport nedir, kimlere verilir?

Her yıl milyonlarca Türk vatandaşı, vize kuyruklarında zaman ve para kaybederken, bazı kişiler pasaportunu göstererek onlarca ülkeye sınır kapısından elini kolunu sallayarak geçiyor. Bu ayrıcalığın adı: Yeşil Pasaport. Peki ama bu pasaport kimlere veriliyor? Sadece devlet memurlarının mı hakkı var? Ya da daha çarpıcı bir soru: Yeşil pasaport bir hak mı, yoksa toplumda sessiz bir ayrımcılık mı yaratıyor? Tüm detaylar haberimizde...

YEŞİL PASAPORT KALDIRILMALI MI?

Türkiye'de uzun süredir kamu görevlilerine ve bazı özel statülere sahip kişilere sunulan yeşil pasaport, son yıllarda kamuoyunda tartışmalara neden oluyor. Kimi çevreler bu uygulamanın bir ayrıcalık olduğunu ve toplumsal eşitsizlik yarattığını savunurken, kimileri de devletin nitelikli çalışanlarına sağladığı bir teşvik olarak değerlendiriyor.

Bu tartışmaların odağında şu sorular yer alıyor: Yeşil pasaport kaldırılmalı mı? Eğer kaldırılırsa bunun diplomasi, ihracat ve kamu motivasyonu üzerinde etkileri ne olur? Kapsamı genişletilmeli mi, yoksa tamamen eşitlik ilkesi gereği sonlandırılmalı mı?

YEŞİL PASAPORT AYRIMCILIK MI?

Bu soru, özellikle bordo pasaport taşıyan vatandaşlar arasında sıkça gündeme geliyor. Çünkü yeşil pasaport sahipleri, pek çok ülkeye vizesiz giriş yapabiliyor, pasaport harcından muaf tutuluyor ve başvuru süreçlerinde ciddi kolaylıklardan faydalanıyor.

Bu avantajlar göz önüne alındığında, yeşil pasaport ayrımcılık mı? sorusu haklı bir endişeyi barındırıyor. Kamu çalışanlarına tanınan bu ayrıcalık, her ne kadar "devletin liyakat ödülü" gibi yorumlansa da, diğer vatandaşlar açısından bir eşitsizlik algısı yaratabiliyor. Özetle, bu ayrıcalığın devamı, kamuoyundaki adalet duygusunu nasıl etkilediğiyle doğrudan ilişkilidir.

YEŞİL PASAPORT NEDİR?

Yeşil pasaport, resmi adıyla hususi damgalı pasaport, Türkiye Cumhuriyeti'nin belirli kamu görevlilerine ve özel kriterleri karşılayan kişilere verdiği bir pasaport türüdür. Rengi yeşil olduğu için bu adla anılmaktadır.

Yeşil pasaport, sahibine dünya genelinde 100'ü aşkın ülkeye vizesiz seyahat etme hakkı tanır. Aynı zamanda pasaport harcı ödeme zorunluluğu bulunmaz, sadece defter bedeli ödenir.

YEŞİL PASAPORT NASIL ALINIR?

Her yıl milyonlarca Türk vatandaşı, vize kuyruklarında zaman ve para kaybederken, bazı kişiler pasaportunu göstererek onlarca ülkeye sınır kapısından elini kolunu sallayarak geçiyor. Bu ayrıcalığın adı: Yeşil Pasaport. Peki ama bu pasaport kimlere veriliyor? Sadece devlet memurlarının mı hakkı var? Ya da daha çarpıcı bir soru: Yeşil pasaport bir hak mı, yoksa toplumda sessiz bir ayrımcılık mı yaratıyor?

YEŞİL PASAPORT KALDIRILMALI MI?

Yeşil pasaport almak isteyen kişilerin öncelikle yeşil pasaport alma hakkına sahip olup olmadıklarını kontrol etmeleri gerekir. Bu haktan yararlananlar, belirli belgeleri tamamladıktan sonra İçişleri Bakanlığı onaylı bir dilekçe ile nüfus müdürlüklerine başvuruda bulunabilirler.

Başvuru süreci şu şekildedir:

• Gerekli evrakların hazırlanması,
• Pasaport defter bedelinin ödenmesi (2025 yılı için detay aşağıda),
• E-devlet üzerinden randevu alınması,
• İlçe nüfus müdürlüğünde başvurunun tamamlanması,
• Pasaportun PTT kargo ile teslim alınması.

YEŞİL PASAPORT ŞARTLARI NELER?

Yeşil pasaport başvurusu yapabilmek için bazı ön koşulların karşılanması gerekir. Bu şartlar şu şekildedir:

• Devlet memuru olmak ve 1., 2. veya 3. derece kadroya sahip olmak,
• Emekli olmuş eski kamu görevlileri (belirli kıdem ve unvan şartıyla),
• Büyükşehir ve ilçe belediye başkanları (görev süresince),
• 15 yıl üzeri kıdeme sahip avukatlar,
• Belirli bir ihracat hacmini geçmiş iş insanları ve şirket yetkilileri,
• Devlet sporcuları,
• Türk Telekom, Halk Bankası, Ziraat Bankası gibi kurumlarda özelleştirme öncesi işe başlayan ve halen çalışan kişiler,
• Yeşil pasaport sahiplerinin eşleri ve 25 yaşına kadar evli olmayan, öğrenci olan çocukları.

YEŞİL PASAPORT NE İŞE YARAR?

Yeşil pasaportun sunduğu başlıca avantajlar şunlardır:

• Vizesiz seyahat imkânı: Avrupa'dan Asya'ya kadar 100+ ülkeye vizesiz giriş,
• Hızlı işlem: Konsolosluk vize prosedürleriyle zaman kaybetmeden seyahat,
• Maliyet avantajı: Pasaport harcı ödenmez, sadece defter bedeli yatırılır,
• Uluslararası prestij: Yeşil pasaport, bazı ülkelerde diplomatik nitelikli olarak görülür.

Özellikle ticaretle uğraşan iş insanları için yeşil pasaport, yurtdışı bağlantıların geliştirilmesinde kilit bir rol oynar.

YEŞİL PASAPORT KİMLERE VERİLİR?

2025 yılı itibariyle yeşil pasaport verilebilecek kişi grupları şunlardır:

• 1., 2. ve 3. dereceye ulaşmış devlet memurları ve sözleşmeli personel,
• TBMM eski üyeleri ve bakanlar,
• Büyükşehir ve ilçe belediye başkanları,
• Emekli olmuş veya görevden ayrılmış kamu görevlileri (belgeleri sunmaları şartıyla),
• En az 15 yıl avukatlık yapmış baroya kayıtlı avukatlar,
• Devlet sporcuları,
• İhracat hacmini doldurmuş iş insanları ve belirlenen sayıda şirket yöneticileri,
• Yukarıda sayılan kişilerin eşleri ve uygun şartları sağlayan çocukları.

2025 YEŞİL PASAPORT ÜCRETİ NE KADAR?

Yeşil pasaport, harç ücretinden muaftır. Ancak 2025 yılı itibarıyla defter bedeli ödenmesi gerekmektedir. Bu bedel, T.C. Hazine ve Maliye Bakanlığı tarafından belirlenir ve yılın başında güncellenir.

2025 yılında yeşil pasaport defter bedeli: 790 TL olarak açıklanmıştır. Bu ücret, Ziraat Bankası, PTT, Halkbank veya online ödeme sistemleri aracılığıyla yatırılabilir.

YEŞİL PASAPORTLA VİZESİZ GİDİLEBİLECEK ÜLKELER

Yeşil pasaport sahiplerinin vizesiz seyahat edebildiği ülkeler arasında şunlar yer alır:

Avrupa: Almanya, Fransa, İtalya, Hollanda, İspanya, Yunanistan (90 güne kadar)

Asya: Japonya, Güney Kore, Endonezya, Tayland

Orta Doğu ve Afrika: Fas, Tunus, Birleşik Arap Emirlikleri

Güney Amerika: Brezilya, Arjantin, Şili

Her ülkenin vizesiz kalış süresi farklılık gösterir. Seyahat öncesi Dışişleri Bakanlığı'nın resmi web sitesinden güncel bilgileri kontrol etmek büyük önem taşır.