Emekli Tuğamiral Türker Ertürk: Montrö Boğazlar Sözleşmesi Diplomatik Bir Zafer. Türkiye'nin Güvenliğini Esas Alıyor

MELİS YILDIRIM

Emekli Tuğamiral Türker Ertürk, Montrö Boğazlar Sözleşmesi için, "Bu, gerçekten diplomatik zafer. Montrö Boğazlar Sözleşmesi Karadeniz'i ayrıcalıklı hale getiriyor. Türkiye'nin güvenliğini esas alıyor. 24 Temmuz'da Türkiye'nin tapusu durumunda olan Lozan'ı anımsayacağız. Montrö, Lozan'ın mütemmim gücü, ayrılmaz parçasıdır. Lozan Boğazlar Sözleşmesi'nden egemenliğimizi ve güvenliğimizi tehdit eden, yeterince memnun olmadığımız bazı hususlar vardı. Askersizleştirmek ve boğazlar komisyonu gibi. Montrö Boğazlar Sözleşmesi bu sakıncaları ortadan kaldıran, Türkiye'nin güvenliğini esas alan ve Türkiye bunu kaldıraç gücü olarak kullanarak 2.Dünya Savaşı'ndan, Soğuk Savaş'tan yara almadan çıktı ve Karadeniz'i bir rekabet denizi haline getirtmedi" diye konuştu.

Bugün Montrö Boğazlar Sözleşmesi'nin imzalanmasının 86'ncı yıldönümü. 2008-2010 yılları arasında Deniz Harp Okulu Komutanlığı yapan emekli Tuğamiral Türker Ertürk, Kanal İstanbul Projesi ve Rusya'nın 24 Şubat'ta Ukrayna'ya saldırmasıyla birlikte pek çok kez gündeme gelen Montrö Boğazlar Sözleşmesi'nin Türkiye açısından önemini ANKA Haber Ajansı'na değerlendirdi. Bugünün iki açıdan önemli olduğunu belirten Türker, şöyle konuştu:

"KIBRIS BARIŞ HAREKATI İLE YALNIZCA KIBRIS'A BARIŞ GELMİYOR, KOMŞUMUZ YUNANİSTAN'A DA DEMOKRASİ GETİRİYOR"

"Bir tanesi 86 yıl önce imzalanan Montrö Boğazlar Sözleşmesi, Türkiye Cumhuriyeti'nin ilk büyük diplomatik zaferi. Bir de 48 yıl önce kazanılan Kıbrıs Barış Harekatı var. Kıbrıs'a yalnızca barış gelmiyor, o sırada Yunanistan'da albaylar cuntası var, bir diktatörlük var. Bu harekat, komşumuz Yunanistan'a da demokrasi getiriyor. Aynı gün, birisi Cumhuriyet'in ilk diplomatik zaferi, ikincisi Cumhuriyet'in Kurtuluş Savaşı'ndan sonraki ilk askeri zaferi. Onun için bugün, gerçekten çok önemli bir gün."

"YARIN ERDOĞAN, 'MONTRÖ BOĞAZLAR SÖZLEŞMESİ'Nİ, LOZAN'I SAYMIYORUM, İPTAL ETTİM' DESE, EDEBİLİR"

Ertürk, Danıştay 10.Daire'nin Türkiye'nin İstanbul Sözleşmesi'nden Cumhurbaşkanı imzasıyla çekilmesi kararının iptali istemiyle açılan davayı dün reddetmesine de değindi. Kararın hukuki olmadığını belirten Ertürk şunları kaydetti:

"Bu kararın üzerinde ağır bir iktidarın vesayeti var. Demokrasilerde kim olursa olsun, hiç kimse Meclis'in üzerinde değildir, Meclis'in onayladığı uluslararası anlaşmaların, sözleşmelerin üzerinde değildir. Ama bu kararla, Danıştay bunu reddederek kadına şiddetin önünü açmıştır. Aynı zamanda Meclis tarafından onaylanan uluslararası sözleşmelerin bir kişinin kararıyla yok edilebileceğinin de önünü açmıştır. Yarın Erdoğan, 'Montrö Boğazlar Sözleşmesi'ni, Lozan'ı saymıyorum, iptal ettim' dese, edebilir. Evet hukuki değil, ama bu karar bunun önünü açıyor. Bu korkunç bir olay."

"İKTİDAR SIKIŞMIŞ DURUMDA"

TBMM Başkanı Mustafa Şentop'a sorulan uluslararası sözleşmelerden Cumhurbaşkanlığı kararnamesiyle çıkılıp çıkılamayacağına ilişkin soru ve 104 amiralin imzaladığı Montrö Bildirisi sürecine değinen Ertürk, iktidarın neden bu yolu izlediğini şöyle açıkladı:

"Belli ki iktidar sıkışmış vaziyette, okyanus ötesinden destek alabilmek için, çünkü biz biliyoruz ki ABD'nin, İngiltere'nin özellikle Soğuk Savaşın bitiminden itibaren Montrö'yü değiştirmek istediklerini, iktidar bunu bildiği için 'Beni destekleyin, ben size her türlü tavizi veririm' demek istiyor. Türkiye için egemenlik ve güvenlik anlamında olan, yaşamsal derecede önemi olan 'Montrö'den bile vazgeçebilirim' mesajını veriyor. Amiraller duyuru yapınca, bu konuda Türkiye'de konuşabilecek durumda olan, amirallerin bilgisi sadece kitabi değil, uygulamalardan dolayı korkunç bilgileri var. Türkiye'de bu konuda konuşabilecek en yetkili ağız onlar ve böyle bir şeye dikkat çektiler. Türk halkı da buna ilgi gösterdi. İktidar da buna kızdı. Çünkü Montrö'de taviz vermeye hazırlanırken, pişmiş aşa su kattı amiraller."

"24 TEMMUZ'DA LOZAN'I ANIMSAYACAĞIZ"

Montrö Boğazlar Sözleşmesi'ni diplomatik bir zafer olarak niteleyen Ertürk, Sözleşme'nin Karadeniz'i ayrıcalıklı hale getirdiğini söyledi. Ertürk şöyle devam etti:

"Montrö Boğazlar Sözleşmesi Karadeniz'i ayrıcalıklı hale getiriyor. Türkiye'nin güvenliğini esas alıyor. Önümüzdeki hafta, 24 Temmuz'da çok önemli bir günü anımsayacağız, Lozan'ı anımsayacağız. Türkiye'nin tapusu durumunda olan Lozan'ı anımsayacağız. Montrö, Lozan'ın mütemmim gücü, ayrılmaz parçasıdır. Niçin öyle söylüyoruz? Çünkü Lozan Barış Anlaşması'nın yanında Lozan Boğazlar Sözleşmesi vardı. Lozan Boğazlar Sözleşmesi'nden egemenliğimizi ve güvenliğimizi tehdit eden, yeterince memnun olmadığımız bazı hususlar vardı. Askersizleştirmek ve boğazlar komisyonu gibi. Montrö Boğazlar Sözleşmesi bu sakıncaları ortadan kaldıran, Türkiye'nin güvenliğini esas alan ve Türkiye bunu kaldıraç gücü olarak kullanarak 2.Dünya Savaşı'ndan, Soğuk Savaş'tan yara almadan çıktı ve Karadeniz'i bir rekabet denizi haline getirtmedi. İktidar, bu konuda geri adım atabileceği mesajını verdi. Amiraller bu konuda hassasiyet yaratınca sinirlendi. Ama 24 Şubat'ta başlayan Ukrayna savaşı, amirallerin ne kadar haklı olduğunu, Montrö Sözleşmesi'nin ne kadar yaşamsal derecede önemli olduğunu ortaya koydu ve bunu halk gördü. Amiraller bu konuda farkındalık sağladı. Bu zaferi bize kazandıranları, başta Gazi Mustafa Kemal Atatürk olmak üzere, saygıyla, minnetle ve rahmetle anıyoruz."

"SAVAŞ, MONTRÖ'NÜN NE KADAR ÖNEMLİ OLDUĞUNU KAFALARA DANK ETTİRDİ"

Ertürk, Rusya'nın Ukrayna'ya yönelik saldırısının Sözleşme'nin önemini hatırlattığını belirtti. Ertürk sözlerine şöyle devam etti:

"Ama yaşanan bir musibet, bir savaş Montrö'nün ne kadar önemli olduğunu kafalara dank ettirdi. O yüzden bu konuda ilk günlerdeki tavizkar heyecanlarının kaybolduğunu görüyorum. Ama iktidarın seçimi kazanma şansı yok. Seçimi kazanabilmek için veya 'Kazandım' diyebilmek için çeşitli iç ve dış politik hamleler yapıyor. Sıkıştığında, bilin ki, bu konuda taviz masasına gelebilecek durumdadır. Onun için uyanık olmalıyız. Bu konuda farkındalığımızı arttırmalıyız ki iktidar bu raddeye gelemesin."