Azerbaycan'da Rusya'nın düşürdüğü uçakta yaşamını yitirenler anılıyor

Azerbaycan'da Rus hava sahasında açılan ateşte hasar gördüğü için Kazakistan'ın Aktau kenti yakınlarında düşen Azerbaycan Hava Yollarına (AZAL) ait uçakta yaşamını yitirenler anılıyor.

Rus hava savunma güçlerinin açtığı ateş sonucu düşen uçakta 38 kişinin hayatını kaybettiği olayın üzerinden bir yıl geçti.

Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev ile eşi Mihriban Aliyeva, sosyal medya hesaplarından yaptıkları paylaşımlarda olayda hayatını kaybedenleri andı.

Azerbaycan Dijital Kalkınma ve Ulaştırma Bakanı Reşat Nebiyev ile AZAL Başkanı Samir Rzayev, yaşamını yitiren kaptan pilot İgor Kşnyakin, ikinci pilot Aleksandr Kalyaninov ve kabin görevlisi Höküme Aliyeva'nın kabirlerini ziyaret etti.

" Rusya, verdiği sözleri yerine getirmedi"

Yeni Müsavat Medya Grubu Genel Yayın Yönetmeni Rauf Arifoğlu, AA muhabirine yaptığı açıklamada, tüm olgular ve teknik bulguların uçağın Rusya Savunma Bakanlığına bağlı yapılar tarafından vurulduğunu doğrulamasına, olayın üzerinden bir yıl geçmesine rağmen Moskova'nın bugüne kadar uluslararası hukukun gerektirdiği hiçbir temel adımı atmadığını söyledi.

Arifoğlu, Rus yetkililerin "Soruşturma devam ediyor." şeklinde oyalayıcı açıklamalarda bulunduklarını dile getirdi.

Putin'in olayın ülkesinin topraklarında gerçekleşmesi nedeniyle özür dilediğini fakat Rusya'nın başlıca sorumluluğu söz konusu saatlerde bölgede aktif olduğu iddia edilen Ukrayna İHA'larına yöneltmeye çalıştığını belirten Arifoğlu, "Rusya, bu yaklaşımla sorumluluktan kaçma girişiminde bulunuyor." dedi.

Arifoğlu, Putin'in Aliyev'le Tacikistan'da kameralar önünde yaptığı görüşmede sorumluların cezalandırılacağı ve zarar gören taraflara tazminat ödeneceği sözünü verdiğini hatırlatarak, "Ancak bu vaatlerin hiçbirinin yerine getirilmediği bugün artık açıkça görülmektedir. Ne hukuki sorumluluk süreci işletilmiş ne failler cezalandırılmış ne de Azerbaycan devletine ve hayatını kaybeden yolcuların ailelerine tazminat ödenmiştir. Bu tablo, Rusya'nın verdiği sözleri yerine getirmediğini ortaya koymaktadır." ifadelerini kullandı.

Konunun sadece manevi ya da siyasi sorumlulukla sınırlı olmadığına, uluslararası hukuki yükümlülüklerin ağır biçimde ihlalinin söz konusu olduğuna işaret eden Arifoğlu, şunları kaydetti:

"Özellikle uluslararası havacılık hukukunun temel dayanaklarından biri olan Chicago Sözleşmesi, Rusya tarafından açıkça ihlal edilmiştir. Sivil bir yolcu uçağının vurulması, olayın tarafsız ve şeffaf şekilde soruşturulmasına engeller çıkarılması, sorumluların cezalandırılmaması ve tazminatın ödenmemesi, bu sözleşmenin doğrudan ihlali anlamına gelmektedir."

Arifoğlu, Rusya'nın bu bir yıllık süreçte ülkesinin hukuka dayalı ve ısrarlı taleplerine yanıt vermek yerine bilgi ve propaganda savaşı yolunu tercih ettiğini, Kremlin'e yakın medya kuruluşları ve propaganda ağlarının Azerbaycan aleyhine kampanyalar yürüttüğünü, sorumluluğu çarpıtmaya çalıştığını söyledi.

Olayda 38 kişinin yaşamını yitirdiğini anımsatan Arifoğlu, "38 yolcunun kanının sorumluluğu, Rusya devletinin üzerindedir. Bu sorumluluk, açık ve net biçimde kabul edilmedikçe adaletten söz etmek mümkün değildir. Azerbaycan, uluslararası hukuk, adalet ve şeffaflık temelindeki tutumundan geri adım atmayacak ve bu trajedinin hukuki sonuçlarının hayata geçirilmesi için mücadelesini sürdürecektir." şeklinde konuştu.

Uçak, Kazakistan'ın Aktau kenti yakınlarında düşmüştü

Bakü-Grozni seferini yapan AZAL'a ait "Embraer 190" tipi uçak, 25 Aralık 2024'te Kazakistan'ın Aktau kenti yakınlarında düşmüştü. Olayda 38 kişi hayatını kaybetmiş, 29 kişi kurtulmuştu.

Azerbaycanlı yetkililer, uçağın Rus hava savunma güçlerince vurulduğunu açıklamıştı. Bu olay üzerine Azerbaycan-Rusya ilişkileri gerilmiş, Rusya Devlet Başkanı Putin, Aliyev'i arayarak olayın Rus hava sahasında gerçekleşmesi nedeniyle özür dilemişti.

Cumhurbaşkanı Aliyev, etkinlikte yaptığı konuşmada, "Suçlarını itiraf etsinler. Uçağımızı vuranlar cezalandırılsın. Mağdurların ailelerine tazminat ödensin. AZAL'ın uçağı için de tazminat ödenmelidir." açıklamasında bulunmuştu.

Aliyev ile Putin, ekimde Tacikistan'da düzenlenen Bağımsız Devletler Topluluğu (BDT) Devlet Başkanları Konseyi Toplantısı kapsamında bir araya gelmişti. Putin, bu görüşmede "Tazminat açısından gereken her şey, Rus tarafınca yapılacak ve olayla ilgili tüm yetkililerin eylemleri yasal olarak değerlendirilecektir." ifadelerini kullanmıştı.