Avrupa'nın En İyi Müzelerinden Tunceli Müzesi: Her Yıl Yaklaşık 200 Eser Müze Envanterine Ekleniyor

Haber: Caner AKTAN

(TUNCELİ) - Türkiye'de Alevi inancına kültürel anlatımına yer veren tek müze olma özelliği taşıyan ve 2023'te Avrupa'nın en iyi müzelerinden seçilen Tunceli Müzesi'nde, her yıl yaklaşık 200 eser müze envanterine ekleniyor. Müze Müdürü Kenan Öncel, "Koleksiyonlarımız her yıl sürekli zenginleşiyor. Her yıl yaklaşık 200 eseri müze envanterine kaydediliyor. Müze teşhir alanında yaklaşık 700 eser ziyaretçilerin ilgisine sunulmuş durumda, müze depolarında ise bin 300'e yakın eser bulunuyor" dedi.

Tunceli'de tarihi kışlanın müzeye çevrilmesi amacıyla 2015'te başlanan restore çalışmalarının tamamlanmasıyla 24 Aralık 2020'de hizmete açılan Tunceli Müzesi, Arkeoloji ve Sikke, Etnografya, Geleneksel Yöntemlerle Tarım ve Flora-Fauna, İnanç Kültürü, Taş Eserler ve Erken Cumhuriyet Dönemi olmak üzere 6 ana koleksiyon bölümünden oluşuyor. Bu bölümler aracılığıyla prehistorik dönemden günümüze uzanan tarihsel süreç, görseller, görsel-işitsel anlatımlar ve dioramalarla ziyaretçilere sunuluyor.

Dört bloklu, 5 bin 800 metrekare kapalı alana sahip müzede, yaklaşık 2 bin civarında eser sergileniyor.

Müze, Alevi inanç kültürünü anlatan özel salonuyla da Türkiye'de bir ilki temsil ediyor. İnanç Kültürü Salonu'nda, Alevilik inancına mensup toplulukların tarihsel süreçleri, koç başlı mezar taşları, cem töreni ve semah gibi ritüeller, görsel ve canlandırmalı sergilerle tanıtılıyor. Ayrıca UNESCO'nun Somut Olmayan Kültürel Miras Listesi'ne giren Alevi-Bektaşi ritüellerine ilişkin bilgi panoları ve objeler de ziyaretçilerin bilgi edinmesine imkan sağlıyor.

"Yaşayan bir müze olarak toplumla bütünleşen bir müze"

Tunceli Müze Müdürü ve Arkeolog Kenan Öncel, kurumun sadece bir arkeoloji müzesi olmanın ötesine geçtiğini belirterek, müzenin Tunceli kentinin tarihini, coğrafyasını, doğasını ve toplumsal belleğini bütünsel bir yaklaşımla aktaracak şekilde tasarlandığını söyledi.

Öncel, "Burası Tunceli'nin ilk kamu binası olan eski kışla yapısının restorasyonuyla müzeye dönüştürüldü. Ardından klasik müzecilik kriterlerinin dışına çıktık. Müze, geleneksel tarım yöntemleri, flora-fauna çeşitliliği ve inanç kültürü gibi farklı alanlarda ziyaretçilere zengin içerikler sunuyor. Her zaman söylediğimiz gibi burası yaşayan bir müze olarak toplumla bütünleşen bir müze. Bu yönüyle tüm yaş gruplarının ilgi gösterdiği bir müze. Koleksiyonlarımız her yıl sürekli zenginleşiyor. Her yıl yaklaşık 200 eseri müze envanterine kaydediliyor. Müze teşhir alanında yaklaşık 700 eser ziyaretçilerin ilgisine sunulmuş durumda, müze depolarında ise bin 300'e yakın eser bulunuyor. Yaz sezonu boyunca ziyaretçi sayısında da artış gözlüyoruz" diye konuştu.

Tunceli Müzesi'ni ziyaret edenler de deneyimlerini paylaştı. Müze ziyaretçisi Özge Gün, "İlk defa geldik. Kızımla tarihi eserlerimizi görmek çok hoşumuza gitti. Sergilerin düzenli olması bizi mutlu etti" diye konuştu.

Bir diğer ziyaretçi Hasan Bedirhan Odak ise "360 derece bakıldığında güzel düzenlenmiş bir müze. Alevilik inancına göre semah dönen insanların balmumu heykelleri gibi detaylar da var. Misafirlerimle geldim, onlar da çok beğendiler" ifadelerini kullandı.

Avrupa'nın en iyi müzeleri arasında

Tunceli Müzesi uluslararası ödüllerle de adından söz ettiriyor. Avrupa Müze Akademisi tarafından verilen Luigi Micheletti Ödülleri kapsamında müze, 2023'te, 48 ülkenin başvurduğu yarışmada Avrupa'nın en iyi müzeleri arasında yer alarak ikinci seçildi. Jüri, özellikle Alevi inanç kültürü sergisinin toplum için önemli bir kimlik ve gösteri rolü üstlendiğini vurguladı ve müzeyi vizyon, misyon ve hikaye anlatımı açısından örnek bir kurum olarak nitelendirdi.