Kukla-Karagöz sanatçısı, geleneksel oyunları gençlere aktarıyor (1)

Kukla-Karagöz sanatçısı Şevket Çetin, geleneksel Karagöz-Hacivat gölge oyununu, 17 yıldır ürettiği el işi tasvirler ve düzenlediği gösterilerle yeni kuşaklara aktarmanın yanı sıra, usta-çırak ilişkisiyle alanda yeni zanaatkarlar yetiştiriyor.

Tarihi Pilavoğlu Han çarşısındaki atölyesinde ürettiği yüzlerce kukla ve Karagöz-Hacivat tasvirleri ve sergilediği gösterilere ilişkin AA muhabirine konuşan Çetin, 17 yıldır bu konuda ihtisas yaptığını, yurt içi ve dışında bu kültürü yaşatmak için birçok festivale katıldığını söyledi.

Atölyesine gelen yetişkinlerin çocukluğuna döndüğünü, çocukların da sanal alemin dışında başka bir hayal dünyasını keşfettiğini belirten Çetin, "Çocuklar burada gördükleri her şeye dokunabilirler. Çünkü onlar dokunarak öğrenecekler. Burada kuklalarla oynayabiliyorlar, kendileri oynatıp seslendirebiliyorlar ve gösteri de izleyebiliyorlar." dedi.

"Osmanlılarda Karagöz sanatçısı habercilik de yapıyordu"

Şevket Çetin, Karagöz-Hacivat tasviri yapımına deve derisine taslak çizimiyle başladığını, kesim işleminin ardından nevregan isimli özel bıçakla tasvir üzerinde delikler açtığını anlatarak, "Bu delikler ışığın geçmesini sağlar, sonra tasvir bitkilerden üretilen kök boyalarla boyanır ve misinayla bağlanır. Sonunda özel çubuklarıyla oynatılmaya hazır olur." diye konuştu.

Geleneksel Karagöz-Hacivat oyununda ortalama 400 civarında karakter bulunduğunu ve hayal perdesinin bir mozaiğin çerçevesi olduğunu dile getiren Çetin, şunları söyledi:

"Bütün insanların oraya girebilmesi gerekir. Düzenli bir sınırlaması yoktur. Bütün dünyayı oraya sokabilirsiniz. Osmanlı'da Mızıkayı Hümayun buna bir işlev katmış. 'Sarayın Başkaragözcüsü' gibi bir unvan var. Padişaha karagöz oynatan sanatçılar var. Bunların çırakları da devlet görevlisi olarak köylere, kentlere sandıklarıyla gidip karagöz perdesi kurabiliyorlar. Böylece İstanbul'daki olayları, padişah fermanlarını insanlara aktarabiliyorlar. Karagözcü bir noktada habercilik yapıyor. Oyunlarda Karagöz tasviri halkı, Hacivat ise saraylı olduğu için biraz daha sarayı anlatıyor."

"Karagöz-Hacivat oyununda her karakterin bir şarkısı var"

Şevket Çetin, Karagöz oyunlarının metinlerini yeni kuşağa iletebilmek için güncelleştirilmesi gerektiğine işaret ederek, eski oyunlardan uyarlamalar yapıp yeni oyunlar yazdığını anlattı.

Geleneksel gölge oyununda musikinin de önemli olduğunun altını çizen Çetin, "Her karakterin şarkısı vardır. Her tip kendi şarkısıyla gelir zaten." dedi.

Atölyede çocuklara yönelik eğitim de verdiğini, 2,5 yaşındayken eğitim verdiği bir çocuğun dördüncü senenin sonunda 10 karagöz oyununu canlandırabildiğini aktaran Çetin, çocukların, arkadaşları ve ailelerine gösteri yapabildiğini kaydetti.

Çetin, Cerablus, Afrin, El Bab ve Çobanbey'de savaş mağduru çocuklar için Yurtdışı Türkler ve Akraba Topluluklar Başkanlığı adına gösteriler düzenlediğini anlatarak, "Onlara hediyeler de verdik ve çok mutlu oldular. Bu kültürü de onlara yansıtmış olduk. O yüzden biz de mutlu olduk." ifadelerini kullandı.