Ömer Muhtar kimdir? 88. ölüm yıl dönümünde Çöl Aslanı'nın destansı hayat hikayesi

İtalya'ya karşı yürütülen Libya direnişinin öncüsü olan Ömer Muhtar, 16 Eylül 1931 yılında idam edildi. İtalyan kuvvetlerine karşı uyguladığı savaş taktikleri ile onları defalarda mağlup etmeyi başardı. Bu yüzden ona düşmanları tarafından Çöl Aslanı lakabı verildi. Ölümünün 88. yıl dönümünde anılan Ömer Muhtar'ın filmlere konu olan hayat hikayesi ve yıllara meydan okuyan sözleri haberimizde.

ÖMER MUHTAR KİMDİR?

Ömer Muhtar, 1862 yılında, Batnan, Libya'da doğdu. 16 yaşındayken, babası Hac ziyareti sırasında hayatını kaybetti. Bu sebeple kardeşinin ve kendisinin eğitimleri, aile dostları Seyyid El Giryani tarafından üstlenildi. Muhtar, Cağbub'da bulunan İslami Bilimler Akademisi'nde din eğitimi aldı.

İTALYANLARA KARŞI DİRENİŞE KATILIŞI

Üniversiteden mezun olduktan sonra Kasur imamlığına getirilen Ömer Muhtar, bu görevi 1911 yılına kadar devam ettirdi. Bu tarihte, İtalya'nın Osmanlı hakimiyetinde bulunan Libya'ya saldırmaları üzerine, Senusi tarikatı şeyhi olan Ahmed Şerif es-Senusi'nin önderliğinde başlayan direniş hareketlerine katıldı. Fakat direniş çabaları ve Osmanlı'nın müdahaleleri İtalyan'ları geri püskürtmek için yeterli olmadı ve de Osmanlı-İtalya arasında imzalanan Uşi (Ouchy) antlaşması sonucunda, 18 Ekim 1912 tarihinde Trablusgarp Savaşı, İtalya'nın galibiyeti ile sona erdi.

İtalya hükümeti yerel yönetimleri değiştirerek, 1922 tarihinde faşist yönetimi Libya'ya getirdi. Libya'nın hızlanan sömürgeleşme süreci, Ömer Muhtar'ı tedirgin ediyordu; o da 1923 yılında, Berka civarında etrafına topladığı yerli halkla beraber direniş hareketlerine başladı.

GERİLLA TAKTİKLERİ İLE İŞGALCİLERE CİDDİ KAYIPLAR VERDİRDİ!

Her ne kadar eğitimi Kuran'ı öğretmek üzerine olsa da, Ömer Muhtar aynı zamanda iyi bir çöl savaşları stratejistiydi. Yeşil Dağ (Ghebel Akhdar) çevresinde konuşlandırdığı yerel aşiretleri, sayıları 100 ila 250 arasında olan küçük gruplar halinde bölerek İtalyan işgalcilere karşı etkili bir gerilla savaş taktiği uyguladı ve düşmana büyük kayıplar verdirtti.

Alışılageldik savaş taktikleri ile Muhtar'ın güçlerini yenemeyeceğini anlayan İtalya valisi Ernesto Bombelli, 1924 yılında kendisine ait gerilla kuvvetler oluşturarak Libya'lılarla çarpışma yoluna gitmiş olsa da başarılı olamadı. Mısır ve Sudan'dan gelen yardımların kesilmesine karşın savaşa devam eden Muhtar, İtalyan'lar tarafından baskıya uğrayan yerel Bedevi güçleri de kendi yanına çekmeyi başardı.

20 YILLIK MÜTHİŞ DİRENİŞ

Ömer Muhtar, yirmi yıla yakın süren çetin bir direnişin sonucunda, yerel milis güçlerin arasında efsanevi bir kişiliğe sahip olmuştu, hatta İtalya valisi bile onu "Sıradışı bir kariması ve üstün bir iradesi olan bir kişi" olarak belirtip saygı ile anıyordu. Muhtar'ın direnişi, 1931 yılında, Zonta civarında sona erdi.

İDAM EDİLİŞİ

11 Eylül 1931 tarihinde, Zonta yakınında gerçekleşen çatışma sonucunda yaralanan Muhtar, İtalyan güçleri tarafından ele geçirildi. Üç günlük bir dava sürecinin sonucunda suçlu bulunan Muhtar, 16 Eylül 1931 tarihinde asılarak idam edildi.

FİLME KONU OLAN DESTANSI HAYATI

İtalyanlara karşı sergilediği direnişle Libya'da ulusal kahraman haline gelen Ömer Muhtar'ın mücadelesi Hollywood'un da dikkatini çekti. İslamiyet'in doğuşu konulu "Çağrı" filmiyle tanınan Suriyeli yönetmen Mustafa Akkad, "Çöl Aslanı" (1981) filminde Muhtar'ın İtalyanlara karşı sergilediği mücadeleyi izleyicilerle buluşturdu.

Dönemin Libya lideri Muammer Kaddafi'nin de finanse ettiği filmde Ömer Muhtar'ı, Oscar ödüllü oyuncu Anthony Quinn canlandırmıştı. Filmde Muhtar'a atfedilen "Bizler teslim olmak nedir bilmeyen bir milletiz, ya kazanırız ya da ölürüz." sözleri "Arap Baharı" isimli süreçte düzenlenen gösterilerde Libyalıların taşıdığı pankartlara da yansımıştı.

Kaynak: Haberler.com / Gündem