Uluslararası Adalet Divanı, İsrail'in askeri operasyonunu durdurmasını ve Refah Sınır Kapısı'nın açık tutulmasını talep etti

(ANKARA) - Uluslararası Adalet Divanı, Güney Afrika Cumhuriyeti'nin İsrail aleyhine yeni tedbirler ve acil önlem talebine ilişkin kararını açıkladı. Buna göre Mahkeme, İsrail'in derhal askeri operasyonuna son vermesi ve Refah ile Gazze'deki insanların hayatlarını tehlikeye atacak herhangi bir adımı durdurmasını talep etti. Ayrıca, insani yardımların geçişi için Refah Sınır Kapısı'nın açık tutulmasına karar verildi.

Hollanda'nın Lahey kentinde, Güney Afrika Cumhuriyeti'nin Uluslararası Adalet Divanı'ndan, İsrail'in Refah'ta başlattığı saldırıların, Gazzelilerin haklarını telafisi mümkün olmayan şekilde zarara uğrattığı gerekçesiyle talep ettiği yeni tedbirlere ilişkin talebiyle ilgili karar açıklandı. Karar şöyle:

"Mahkemenin tedbir talebinde ve tedbir kararında değişiklik yapabilmesi için mevcut durumdaki değişikliğin Mahkeme'nin önceki 28 Mart 2024 tarihli emrine uygun olup olmadığı ve durumun değişip değişmediğini ortaya koyması gerekir. Eğer Mahkeme durumun değiştiğine ve tedbir kararının verildiği tarihten sonra durumun değiştiğine hükmederse böyle bir değişikliğin önceki tedbir kararının değişikliğe uygun olup olmadığını değerlendirebilir.

Mahkeme, 26 Ocak'taki kararda İsrail'in 7 Ekim saldırısından sonra başlattığı askeri operasyonda çok sayıda ölüm ve yaralanmaya yol açtığı ve yerleşim yerlerinin imha edilmesiyle çok büyük miktarda nüfusun evlerinden ayrılmak zorunda kaldığı ve sivil altyapıya çok büyük zarar verildiğini belirtmişti. Taraflara 16 Şubat'ta yapılan tebliğde Mahkeme, BM Genel Sekreteri'nin kararı doğrultusunda Gazze Şeridi'ndeki ve özellikle Refah'taki gelişmelerin halihazırda insani bir kabus olan durumun daha da kötüye gitme ihtimalini barındırdığını ifade etti. Mahkeme, 28 Mart 2024 tarihindeki kararıyla birlikte Gazze Şeridi'ndeki Filistinlilerin yaşam koşullarının Ocak 2024'ten bu yana kötüye gittiğini gözlemlemiştir. Özellikle de süregelen gıda ve temel ihtiyaçların yoksunluğu sebebiyle Gazze Şeridi'ndeki Filistinlilerin yaşam koşullarının kötüleştiğini gözlemlemiştir. Ocak 2024'te belirtildiği gibi, Gazze Şeridi'ndeki insani koşulların da daha kötüye gitme riskini taşıdığını gözlemlenmiştir.

"Mayıs 2024 itibariyle 800 bin insan Refah'tan göçmek zorunda kaldı"

İsrail'in Refah'ta başlattığı askeri operasyon hala devam etmektedir. Bu operasyon sonrasında yeni tahliye emirleri gelmiştir. Bunların sonucunda BM raporlar doğrultusunda, Mayıs 2024 itibariyle yaklaşık 800 bin insanın Refah'tan göçmek durumunda kaldığını görüyoruz.

Mayıs 2024'te 1,2 milyon Filistinlinin yaklaşık olarak yarısının Refah'ta kadınlar ve çocuklardan oluştuğu ifade edilmiştir. Hayatta kalabilmek için kalan tek tük insani altyapıların ise yok olma tehlikesiyle karşı karşıya olduğu belirtilmiştir.

"İsrail'in aldığını ifade ettiği önlemler, yetersiz"

Mahkeme, tahliye çabalarını ve bununla ilgili İsrail'in Gazze Şeridi'ndeki sivillerin hayatını korumaya yönelik almış olduğunu ifade ettiği önlemlerin ve Refah'taki Gazzelilerin tahliye sürecinde aldığını iddia etmiş olduğu önlemlerin yeterli olmadığını değerlendirmektedir. Refah'taki askeri operasyonlar kapsamında İsrail'in aldığı önlemlerin yeterli olmadığını gözlemliyoruz.

Mahkeme, İsrail'in Filistinlilerin tahliyesindeki güvenliği sağlamaya yönelik yeterince bilgi iletmemiş olduğunu gözlemlemiştir. Yeterli sayıda gıda, su, ilaç ve barınak kaynaklarının 800 bin Filistinliye ulaştırılmadığını gözlemlemiştir. Dolayısıyla Mahkeme İsrail'in yeterince önlem almamış olduğunu görmektedir. Daha önce belirttiğimiz geçici önlemler ve kararlar doğrultusunda, Ocak ve Mart 2024 tarihlerindeki kararlarımız neticesinde mevcut durumun İsrail'in askeri operasyonu sebebiyle daha büyük bir geri dönülemez riskler getirdiğini görüyoruz.

"İsrail derhal askeri operasyonuna son vermeli"

Mart 2024 tarihindeki kararımızı değiştirmek durumunda olduğumuzu görüyoruz. 75'nci Madde'nin ikinci paragrafı doğrultusunda söz konusu önlemlere ilişkin Mahkeme alınan önlemlerin yeterli olmadığı ve Güney Afrika tarafından talep edilmiş geçici önlemlerin değerlendirilmesi neticesinde mevcut durum dikkate alındığında talep edilenlerin yeterli olmadığını gözlemledik. Mahkeme Soykırım Sözleşmesi kapsamında İsrail'in derhal askeri operasyonunu sonlandırması durumunda olduğunu ve Refah'taki tüm Filistinlilerin hayatlarını tehlikeye atabilecek askeri operasyonlarını derhal durdurması gerektiğine karar vermiştir. Mahkeme Ocak 2024 tarihinde İsrail'in derhal etkin kararlar almasını ve alacağı önlemlerle birlikte yıkımın önüne geçmesini istemiştir.

"İsrail'in bir ay içinde Mahkeme'ye rapor sunması gerekmektedir"

Mahkeme, Mart 2024 tarihli kararında acil ihtiyaçların ve insanların koşulsuz ve kesintisiz bir şekilde ulaşması için sınır kapılarının açılmasına karar vermiştir. Mahkeme, İsrail'in bir rapor sunması gerektiğine karar vermiştir ve İsrail'in bugün itibariyle bir ay içerisinde tebdirlere uyduğunu belirten raporu hazırlayıp Mahkeme'ye sunması gerekmektedir. Bu rapor sonrasında Güney Afrika'ya iletilecektir.

Mahkeme, rehinelerin koşulsuz bir şekilde serbest bırakılmasını talep etmektedir. Bu sebeplerden dolayı Mahkeme, 13'e 2 oy ile 26 Ocak 2024 ve 28 Mart 2024 tarihindeki geçici önlemlerin acil bir şekilde derhal uygulanmasını talep etmektedir.

"Refah Sınır Kapısı açık tutulmalı"

Mahkeme 13 oya karşı 2 oy ile İsrail'in Soykırımın Önlenmesi ve Cezalandırılması Sözleşmesi yükümlülükleri doğrultusunda ve Refah'taki sivillerin yaşam koşullarının kötüleşmesi göz önünde bulundurulduğunda, derhal askeri operasyonuna son vermesi, Refah'taki operasyonlarına son vermesi ve Refah ile Gazze'deki insanların hayatlarını tehlikeye atacak herhangi bir eylemi durdurmasını talep etmektedir. Mahkeme, 13 oya 2 oy ile Refah Sınır Kapısı'nın açık tutulmasını ve insani yardımların iletilebilmesini talep etmektedir."