Türkmen Siyasetçi: Türkiye'nin Irak'taki Etkisi Azalıyor

Irak'taki son gelişmelerin Kerküklüleri güvenlik kaygısıyla siyasi tavizler vermeye zorladığını söyleyen Türkmen siyasetçi Ali Mehdi, İran'ın Irak'ta Türkiye'den daha baskın bir siyasi aktör olmaya başladığını düşünüyor.

Kerkük il meclisi Türkmen üyesi Ali Mehdi'ye göre, barışçıl yöntemlerle hak arama mücadelesi yürüten Türkmenler, hasımlarının silahla siyaset yaptığı bir ortamda zor durumda kalıyor:

"Irak bir devlet değil, bir sistem yok. Göçmenleri barındırmak veya onlara yardım için bir mekanizma yok. Türkiye'nin Suriyeli mültecilere yaptığını yapacak bir devlet yok Irak'ta. Bu yüzden halk evini terk etmekten korkuyor. Dolayısıyla halk "bizi kim korursa onunlayız" mantığında. Şu anda bizi peşmerge koruyor. Ama bunun siyasi boyutları da var. Halk siyasi boyutu umursamıyor. Koruma arıyor, öyle bir duruma düştük. Ama Irak Türkmen Cephesi olarak, Kerkük İl Meclisi Türkmen grubu olarak Kerkük için tek çözümün özel federe bir yönetim olduğunu söylüyorduk. Bu yapılsaydı, şimdi böyle sorunlarımız olmazdı. O zaman da bu fikre Maliki karşı çıkmıştı. Bugün en azından Kerkük bu sıkıntıları yaşamazdı. Çünkü Kerkük Özerk Federe Yönetimi demek kendine ait bir ordusunun olması demektir. Kerkük'ün güvenliğini sağlayacak özel polis teşkilatı demek. Türkmen, Kürt ve Arap için Kerkük'te her şey ortak olacaktı. Her şey ortak olsaydı bugün peşmerge mi korusun, hükümet mi korusun diye tartışmıyor olacaktık."

"PEŞMERGE FIRSATÇILIK YAPIYOR"

Irak ordusunun hiçbir çatışmaya girmeden Kerkük'te silah bırakıp kaçtığını söyleyen Mehdi, ordunun yerinde mevzilenen peşmergenin kendi başına buyruk hareket etmesini kentte gerginliği artıran bir diğer unsur olarak görüyor:

"Biz Türkmenler olarak, IŞİD tehlikesinin Şii Türkmen köylerine ve Kerkük'e gelmemesi için Kürt partiler ile diyaloga geçtik. Burada ister peşmergenin dağılımı ister Kerkük'ün güvenliği ile ilgili olarak birlikte çalışmamız gerekir dedik. Evet dediler ama bu koordinasyonu yapamadılar, yapmadılar, yapmak istemediler. Peşmergenin Kerkük etrafına yayılmasından siyasi olarak faydalanmaya çalıştılar. Bazı siyasileri 'peşmerge girdiği yerden çıkmaz', 'peşmergelerin yayılması ile artık 140. Madde uygulandı', 'Kerkük Kürdistana bağlı olacak' şekilden beyanat verdi. Bu da siyasi bir gerginlik yarattı."

TÜRKMENLERİN BÖLGELERİ TEMAS HATTI

Telafer, Musul, Kerkük, Tuzhurmatı ve Hanekin çizgisinde ihtilaflı bölgeler olarak bilinen ve sürekli çatışmalara konu olan coğrafyada Iraklı [Fotoğraf: İlker Taş \ Al Jazeera Türk]Mehdi: Iraklı Türkmenlerin yaşadığı bölgeler ülkedeki güçlerin sıcak temas hattı. Türkmenlerin yaşadığını hatırlatan Mehdi, IŞİD'ın özellikle Telafer'de ve Kerkük'ün Güneyinde doğrudan Türkmenleri hedef aldığının altını çiziyor:

"Saddam döneminde Türkmen Şiilerin arazilerini Sünni Araplar kontrol ediyordu. 10 Senedir biz bunun savaşını veriyorduk. Daha ilk IŞİD'nin geldiği Havice, Riyad, Abbasi bölgelerindeki Sünnilerin bir kısmı, Türkmenlerden aldıkları araziyi geri vermemek için IŞİD'e geçit verdiler. Beşir olaylarının bir nedeni de buydu. İkinci nedeni ise Irak'ta Sünnilerin İran'a karşı veya Şiilere karşı belli bir tutumları var. Beşir saldırısından önce İran'ın Süleymaniye başkonsolosunun köyü ziyaret etmesi yanlış bir zamanlamaydı."

IRAK'TA YENİ OYUN

Kerkük il meclisi Türkmen üyesi Ali Mehdi, son gelişmelerin yalnızca Kerkük için değil, bölge için de yeni durum yaratabileceği görüşünde:

"IŞİD'in güvenlik tehdidi artı siyasi tedirginlik bizi zor durumda bıraktı. Türkiye bu olaylarda çok zayıf ve zor durumda kaldı. Musul konsolosloğunun rehineleri vardı. Türkiye gerçekten kendi iç sorunlarının üzerinde bir de Musul, Irak, Kerkük gelince benim tahminimce artık İran bölgede etkisini daha fazla göstermeye başladı. Bazı ziyaretler gerçekleşiyor. Türkmenlerin Şii milletvekilleri Erbil ile, Süleymaniye ile, Maliki veya Şii partiler yolu ile Kuzey Irak ile görüşmeye başladı. Bu da bizi tedirgin ediyor. Irak'ta bir oyun var. Bu oyunda büyük devletler var. Ben bir Müslüman Türk olarak normal olarak Türkiye'nin de bu oyunun içinde olmasını talep ediyorum. Ama gördüğüm ve anladığıma göre Türkiye'nin durumu zayıflıyor ve İran'ın etkisi Irak'ta daha fazla olmaya başlıyor. Biz Türkiye'den, Türkiye'nin de milli güvenliğini gözeterek, Türkmenleri korunması için gereken her adımı atmasını bekliyoruz."