Sakarya Üniversitesi, "Afrika Çalışmaları" alanında Türkiye'nin öncülerinden olma yolunda

Yükseköğretim Kurulu (YÖK) tarafından bilimsel performansıyla Türkiye'nin 12'nci devlet üniversitesi ilan edilen Sakarya Üniversitesi (SAÜ), lisansüstü eğitim, nitelikli yayınlar ve uluslararası kongrelerle Afrika vizyonunu derinleştiriyor.

YÖK tarafından iki yıllık izleme sonucunda "araştırma üniversitesi" ilan edilen SAÜ, nitelikli ve saha odaklı çalışmalarla devlet üniversiteleri arasında 12'nci sırada yer aldı.

Üniversite, Afrika kıtasının siyasal, ekonomik ve toplumsal dinamiklerini anlamaya yönelik yürüttüğü disiplinlerarası faaliyetlerle Türkiye'deki Afrika çalışmalarının merkezi olmayı hedefliyor.

Üniversite bünyesinde kurulan Afrika Çalışmaları Programı, kıtadaki gelişmeleri hem teorik hem de pratik düzeyde analiz ederek kamuoyuna ve politika yapıcılara stratejik veriler sunuyor.

Afrika Çalışmaları ve Uluslararası İlişkiler Yüksek Lisans Programı, akademik yolculuğuna 2025 Güz döneminde farklı disiplinlerden 15 öğrenciyle başladı.

???????Disiplinlerarası yaklaşımla tasarlanan program, uluslararası ilişkiler, siyaset bilimi, sosyoloji, ekonomi, tarih ve ilahiyat alanlarını birleştirerek Türkiye'nin kıtaya yönelik kurumsal insan kaynağı kapasitesini güçlendirmeyi hedefliyor.

Program kapsamında 2024'ten beri yayımlanan Turkish Journal of African Studies (TUJAS) Dergisi, Afrika merkezli nitelikli akademik yayınlara imkan sunarak, kıta ve kıta dışından yazarların katkılarıyla küresel ölçekte bilimsel bilgi paylaşımı sağlıyor. Türkçe ve İngilizce makalelere öncelik veren dergi, Afrika'daki tarihsel ve güncel meseleleri mercek altına alıyor.

Afrika Çalışmaları Programı, dergi yayıncılığının yanı sıra akademik kitap çalışmaları aracılığıyla da Afrika odaklı araştırmalar için kapsamlı yayın zemini oluşturuyor.

SAÜ öğretim üyeleri editörlüğünde hazırlanan "Afrika'da Devlet Dışı Aktörler Yıllığı 2025", Afrika'daki bazıları terör örgütü olan devlet dışı silahlı veya silahsız aktörleri, sistematik yaklaşımla inceleyen kapsamlı başvuru kaynağı olarak literatüre kazandırdı.

Her yıl düzenli olarak yayımlanacak bu çalışmayla, kıtadaki güvenlik krizlerinin yakından takip edilmesi amaçlanıyor.

"Afrika'da Sivil Toplum: İmkanlar ve Kısıtlılıklar" adlı kitapta ise Afrika'nın farklı bölgelerinden vaka analizleriyle sivil toplumun tarihsel ve güncel yapısı ele alınıyor.

Program, Türkiye'nin Afrika vizyonuna uzun vadeli stratejik katkılar sunmayı hedefliyor

Akademik birikimi, nitelikli insan kaynağı ve saha temelli yaklaşımıyla Afrika Çalışmaları Programı, 5 öğretim üyesi ve 5 araştırma görevlisinden oluşan kadrosuyla Türkiye'de Afrika çalışmalarının geleceğini şekillendiren öncü merkezlerden biri olma yolunda ilerliyor.

Ürettiği bilgi ve yetiştirdiği uzmanlarla Türkiye'nin Afrika vizyonuna uzun vadeli stratejik katkılar sunmayı hedefleyen program, orta vadede enstitüleşme yönünde kurumsal kapasitesini güçlendirerek çalışmalarını daha ileri düzeye taşımayı planlıyor.

Afrika Çalışmaları alanındaki adımlarıyla SAÜ, YÖK'ün Türkiye'nin ihtiyaç duyduğu uzmanların yetiştirilmesi konusundaki politikasına katkı sunuyor.

Program kapsamında 2023'ten bu yana kesintisiz olarak gerçekleştirilen haftalık gündem toplantılarıyla başta Mısır, Libya, Nijerya, Senegal, Nijer, Somali ve Güney Afrika gibi ülkeler olmak üzere kıtadaki gelişmeler yakından izleniyor. Araştırmacıların yaptığı analitik değerlendirmeler, yalnızca akademik çevrelerle sınırlı kalmayıp sosyal medya platformları aracılığıyla kamuoyuyla paylaşılıyor.

"Afrika Konuşmaları" etkinliklerinde Prof. Dr. Ahmet Kavas Türkiye-Afrika ilişkilerini değerlendirirken, Prof. Dr. Mahir Şaul, Afrika'dan küresel güneye göçleri, Dr. Elsadig Elfaqih Doğu Afrika'yı bekleyen zorlukları, Dr. Hatice Uğur Osmanlı Afrikası tarih yazımını, Afrika Kültür Evi Derneği Başkanı Zeliha Sağlam ise Afrikayla kültürel diplomasiyi ele alan sunumlar gerçekleştirdi.

SAÜ'nün ev sahipliğinde 22-23 Ekim 2025'te düzenlenen "Afrika'da Siyaset ve Toplum Kongresi"nde ise farklı disiplinlerden sunulan 35 bildiriyle bölgedeki değişimler çok boyutlu olarak analiz edildi.

Kongre kapsamında gerçekleştirilen "Diplomatlar Paneli"nde, eski Çad ve Senegal Büyükelçisi Prof. Dr. Ahmet Kavas, eski Tanzanya (Darüsselam) Büyükelçisi Dr. Mehmet Güllüoğlu, Türkiye'nin Benin (Kotonu) Büyükelçisi Mesut Koç ve Türkiye'nin Tunus Büyükelçisi Ahmet Misbah Demircan, kıtadaki diplomatik süreçler, bölgesel dinamikler ve Türkiye-Afrika ilişkilerinin geleceğine dair stratejik öngörülerde bulundu.