"Dış Perde Duvar" ile Yapıların Güçlendirilmesi Projesi

Engin Ünal - Pamukkale Üniversitesi (PAÜ) Mühendislik Fakültesi İnşaat Mühendisliği Yapı Bölümü Anabilim Dalı Başkanı Prof. Dr. Hasan Kaplan başkanlığında yürütülen "Dış Perde Duvar" uygulamasıyla yapıların güçlendirilmesi projesinde olumlu sonuç alındığı ve 5 ilde uygulanmasına başlandığı bildirildi. Prof. Dr. Kaplan, AA muhabirine yaptığı açıklamada, başkanlığındaki ekibin 2003 yılında PAÜ Deprem ve Yapı Teknolojileri Araştırma Laboratuvarı'nda, konutlar ve prefabrik sanayi tesislerine "dış perde duvar" uygulaması yapılarak güçlendirilmesi konusunda çalışma başlattığını, projenin Devlet Planlama Teşkilatı (DPT) ile Türkiye Bilimsel ve Teknolojik Araştırma Kurumu (TÜBİTAK) tarafından desteklendiğini söyledi.

Binanın, kullanımı aksatmadan güçlendirilmesine yönelik çalışmadan başarılı sonuç aldıklarını anlatan Prof. Dr. Kaplan, denemelerde maket olarak hazırlanan binaya şiddetli deprem düzeyinde titreşim verildiğini, beton kalitesi düşük ve kirişleri yetersiz kalan binaların büyük hasar gördüğünü, bu yapıda Marmara Depremi'nde ortaya çıkan hasarların tümünü görebildiklerini belirtti. Bunun üzerine "mevcut yapıyı içine girmeden nasıl güçlendirebiliriz?" sorusuna yanıt aradıklarını ve "dış perde duvar" uygulaması yaptıklarını kaydeden Prof. Dr. Kaplan, şöyle devam etti:

"Bu konuda 2003 yılında bir çalışma başlatıldı. Prefabrik olarak imal edilen paneller monte edilerek, yapay yük taşıma kapasitesi yedi kat artırıldı. Güçlendirme yapılan bu maket bina, normale göre yedi kat daha büyüklükte bir deprem kuvvetine maruz bırakıldığı halde ayakta kaldı. Diğeri ise dokunsanız yıkılacak şekilde. Bunu yedi değil de iki kat artırabilirsiniz. Ne kadar güçlendirmeye ihtiyacınız varsa, ona göre perde duvarlarınızı boyutlandırarak monte ettirebilirsiniz. Uygulamanın en önemli avantajı, güçlendirme yapılırken okul, hastane ve kamu binalarının kullanımında bir aksama yaşanmaması. Güçlendirme maliyeti ise bina maliyetinin yüzde 5'i dolayında. "

Prof. Dr. Kaplan, son derece önemli olan "dış perde duvar" uygulamasıyla birlikte temelde de güçlendirme gerektiğini, sadece binanın zayıf olan kolonlarına bağlantı tercih edildiğinde güçlendirmenin yeterli ölçüde gerçekleşmeyeceğini ifade etti.

-Denizli'DE 33 OKUL BİNASINDA GÜÇLENDİRME YAPILDI-

Proje çalışmasında görev alan Yrd. Doç. Dr. Salih Yılmaz da elde edilen sonucun ardından Denizli'de 55 okul ve 10 hastane, Muğla'da 11 okul ve 3 hastane, Kütahya'da 20 okul ve 7 hastane, Kahramanmaraş'ta 1 okul ve 3 hastane, Aydın'da 4 okul yerleşkesinde yer alan binalarda "depreme dayanıklılık" testi uyguladıklarını bildirdi. Yılmaz, bu illerdeki 49 okul ve hastane yerleşkesinde projenin uygulanmak üzere alındığını, güçlendirmenin yerel yönetimlerce yürütüldüğünü, ayrıca projenin 20 dolayındaki kamu binasında da uygulanacağını kaydetti. Denizli İl Milli Eğitim Müdürü Mahmut Oğuz, PAÜ tarafından hazırlanan projenin bugüne kadar 33 okul binasında uygulandığını, güçlendirme çalışmasına 10 milyon 187 bin lira harcandığını belirtti.

-FABRİKA BİNALARININ GÜÇLENDİRİLMESİ-

Bu arada projenin sanayi tesislerinde de uygulanmasının mümkün olduğunu belirten Prof. Dr. Hasan Kaplan, "1998'deki Ceyhan ve 1999'daki Marmara depremlerinde görüldü ki, mevcut prefabrik sanayi yapılarının yüzde 80'i deprem bakımından riskli. Özellikle mafsallı şekilde üzerine kolonların tepelerine yerleştirilen ağır çatı makasları devrilerek önemli zarar verdi. Bu daha çok Sakarya bölgesinde görüldü" dedi. Prof. Dr. Kaplan, fabrikada üretim devam ederken, dışından nasıl güçlendirileceğinin araştırmasını yaptıklarını anlatarak, "Dış perdeler, kolonlar var. Bu kolonların dışından uygun şekilde perde duvar montajları yapıldı. Üstte de binanın dayanmasını sağlayacak şekilde rejit diyafram ilave edildi. Denizli şartlarında öngörülen bir depremde binanın ayakta kaldığını gördük. Bu oldukça önemli bir sonuç"diye kınuştu. Prof. Dr. Kaplan, "Betonarme Prefabrik Sanayi Yapılarının Dış Perde Duvarlarla Güçlendirilmesi" projesinin uluslararası alanda prefabrik yapılar konusunda önemli bir dergi olan PCI Journal'da yayınlandığını, ayrıca dünya genelinde bir yayında "kitap bölümü" olarak yer alacağını sözlerine ekledi.

- DENİZLİ