" Cari Açık Ve Belirsizlik Yüzünden Daha Fazla Etkilendik"

Merkez Bankası, uluslararası likidite koşullarındaki değişimden Türkiye ekonomisinin diğer ülkelere göre daha fazla etkilenmesinin nedenini, "cari işlemler açğının yükseliş eğiliminde olması ve yurt içi belirsizlik algılamalarının artmasına" bağladı.

Para Politikası Kurulu'nun 7 Haziran'da yaptığı ve para politikası faizlerini artırdığı toplantısında yapılan değerlendirmelerin özeti açıklandı.

Yakın dönemde mali piyasalarda yaşanan dalgalanmalar sonucu oluşan döviz kuru hareketlerinin, doğrudan maliyet kanalıyla fiyatlara yansımaya başladığı belirtilen değerlendirmede, döviz kurundaki gelişmelerin mayıs ayı enflasyonu üzerindeki etkisinin, 0.65 puana yaklaştığı ifade edildi.

Uluslararası likidite koşullarının değişme eğilimine girmesinde dünya genelindeki hızlı büyümenin oluşturduğu enflasyonist baskılar sonucu gelişmiş ülkelerin para politikalarını sıkılaşma eğiliminin devam edebileceği beklentisinin etkili olduğu kaydedilen değerlendirmede, "Söz konusu gelişmelerin, cari açığın yükselme eğiliminde olduğu bir döneme denk gelmesi ve yurt içindeki diğer belirsizlik algılamalarıyla birleşmesi, ekonomimizin göreli olarak daha fazla etkilenmesine sebep olmuştur" denildi.

TÜKETİM VE YATIRIM EĞİLİMİ YAVAŞLAR

Son dönemde yüksek seviyelerde seyreden yurt içi talep eğiliminin gelecek aylarda yavaşlamasının beklendiği vurgulanan değerlendirmede ithal ürün fiyatlarının artması, faizlerin yükselmesi ve finansal piyasalardaki oynaklığın artmasının hem tüketim hem de yatırım eğilimlerini kısa vadede yavaşlatacağı bildirildi.

Bu gelişmeler sonrasında, tüketim ve yatırım malları ithalatının da azalacağı belirtilen Para Politikası Kurulu değerlendirmesinde, ham petrol fiyatlarındaki yüksek seviyeler ve yapısal unsurlar nedeniyle ara malı ithalatındaki yavaşlamanın daha sınırlı kalacağı tahminine yer verildi.

KURUN BÜYÜME ÜZERİNDEKİ ETKİSİ

Döviz kurundaki dalgalanmaların kısa vadede iç talebi yavaşlatsa da net dış talepteki artış nedeniyle büyüme üzerindeki etkilerinin orta vadede olumsuz olmayacağı anlatıldı. Değerlendirmede şöyle denildi:

"Ancak, son dönemdeki gelişmeler sadece döviz kurundaki dalgalanmalardan ibaret değildir. Kredi faizlerinin yükselmesi, vadelerin kısalması, tüketici güveninin azalması ve dış finansman maliyetlerinin artmasıyla iç talepteki yavaşlamanın dış talepteki olası artışa oranla daha yüksek olması beklenmektedir. Bir diğer ifadeyle, önümüzdeki dönemde enflasyon üzerinde talep yönlü bir baskı oluşma olasılığı azalmıştır."

MAYIS SONRASI

Gelişmekte olan ülkelere yönelmiş olan fonların bir kısmının daha güvenli algılanan gelişmiş piyasalara doğru hareket etmesiyle mayıs ayı bayında uluslararası likidite koşullarının değişme eğilimine girdiğine dikkat çekilen değerlendirmede, böylece önemli risklerden birinin gerçekleşmiş olmasıyla, enflasyon ve para politikasının görünümünün yeniden değerlendirilmesinin gündeme geldiği belirtildi.

Döviz kuru hareketlerinin doğrudan etkileriyle, gelecek aylarda yıllık enflasyon rakamlarının geçici olarak bir miktar daha yükselmesinin söz konusu olabileceğine dikkat çekilen para Politikası Kurulu açıklamasında, kısa vadeli gelişmelerin orta vadeli bekleyişler ve fiyatlama davranışları üzerinde kalıcı etkiler oluşturmasını önlemek ve orta vadede enflasyon eğiliminin hedeflerle uyumlu kalmasını sağlamak amacıyla politika faizlerini gözden geçirme gereği duyduğu kaydedildi.

Yıllık enflasyondaki yükselişin mayıs ayından sonra haziran ve temmuz aylarında da süreceği ve enflasyonun 2006 yılı sonunda hedefin üzerinde kalacağı tahminine yer verilen degerlendirmede gelecek aylara ilişkin şu tahminlere yer verildi:

"Döviz kurunun enflasyon üzerindeki doğrudan etkisi ağırlıklı olarak Haziran ayında görülecektir. Ham petrol ve altın fiyatlarındaki gerileme eğilimi döviz kurunun akaryakıt ve altın fiyatlarına etkisini bir ölçüde sınırlasa da yıllık enflasyon haziran ayında da yükselecektir. Döviz kurunun enflasyon üzerindeki doğrudan etkileri temmuz ayında azalarak devam edecek ve yıllık enflasyondaki yükseliş sürebilecektir. Ağustos ayından itibaren doğrudan etkilerin belirgin olarak azalacağı tahmin edilmektedir. Bugünkü bilgiler ışığında, geçtiğimiz yıl gerçekleşen tütün ürünleri vergisi nedeniyle oluşan baz etkisinin yıllık enflasyonu 1 puan kadar düşüreceği de gözönüne alınarak, ağustos ayında yıllık enflasyonun temmuz ayına kıyasla daha düşük gerçekleşeceği tahmin edilmektedir."

Sonbahar aylarında fiyat dinamikleri açısından talep koşullarının belirleyici olacağı ifade edilen değerlendirmede, döviz kurundaki dalgalanmaların enflasyon üzerindeki dolaylı etkilerinin iç talepteki yavaşlamayla beraber sınırlı kalacağı ve 2007 yılına taşınmayacağı savunuldu. Değerlendirmede "Para politikasının temkinli durduğu, bekleyişlerin iyi yönetildiği ve maliye politikasının enflasyon hedefiyle uyumlu yürütüldüğü bir ana senaryo altında, enflasyonun orta vadede tekrar düşüş eğilimi göstererek 2007 yılı nokta hedefine yakınsayacağı öngörülmektedir" denildi.

Bugünkü bilgiler ışığında, kısa vadede politika faizlerinin yukarı yönlü olma olasılığının bir önceki döneme kıyasla azaldığına dikkat çeken Para Politikası Kurulu, "Ancak para politikası kararlarının yönünün, enflasyon görünümüne ilişkin gelişmelere bağlı olarak farklılaşmasının mümkün olduğu da unutulmamalıdır. Kararlar oluşturulurken, enflasyonun 2007 yılının sonlarına doğru hedefe yakınsayacağı bir perspektif gözetilecektir. Dolayısıyla orta vadede, enflasyonda öngörülen düşüşle beraber politika faizlerinin de düşüş yönünde olacağı bir görünüm esas alınmaktadır" değerlendirmesini yaptı.

RİSKLER VE ALTERNATİFLER

Mali baskınlığın olmadığı bir ekonomide para politikasının sıkılaştırılmasının, orta vadede talep ve maliyet yönlü enflasyonist baskıların azalmasına neden ollduğu kaydedilen değerlendirmede Para Politikası Kurulu'nun son kararının da bu çerçevede değerlendirilmesi istendi.

Değerlendirmede para politikasının bu kararlı tutumuna rağmen, enflasyonun orta vadeli görünümüne yönelik bazı riskler de bulunduğu bildirildi. ABD, Avrupa ve Japonya Merkez Bankalarının para politikalarındaki sıkılaşma süreci devam ettiği ve uluslararası likidite koşullarındaki belirsizliklerin tam anlamıyla ortadan kalkmadığını dikkat çekilen değerlendirmede "Önümüzdeki dönemde global risk iştahının daha da azalması ve gelişmekte olan piyasalardan fon çıkışının hızlanarak sürmesi halinde, Merkez Bankası orta vadeli enflasyon bekleyişlerini kontrol altına alabilmek amacıyla gerekli politika tepkisini vermekte tereddüt etmeyecektir" denildi.

Haberler