Ordu haberleri... Ordulu Üretici Fındık Fiyatına Tepkili: "Maliyet Düştükten Sonra Bize Kalıyor 5 Lira"

DİLAN KUTLU

Fındığa verilen taban fiyat, üreticinin beklentisini karşılamazken; dolar kuru yükselmesine karşın üreticilerin aldığı alan bazlı destekleme miktarı 8 yıldır değişmedi. Ordulu üretici Cemal Çetin, açıklanan fiyatı eleştirerek "Fındığımıza fiyat biçenlere söylüyorum, geçen sene ben 1 kilo fındık satıp 5 kilo şeker alırken, bu sene 1 kilo fındık satıp 2 kilo şeker alıyorum. Benim 3 kilo şekerim nereye gitti? Ben fındığa 50 lira maliyet çıkarıyorum. Arada ne kalıyor bize? 5 lira kalıyor kilo başına" dedi.

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, cumartesi günü Ordu'da düzenlediği mitingde Toprak Mahsulleri Ofisi'nin 2022 ürünü kabuklu fındık alım fiyatını kilogram başına 54 lira olarak açıkladı. Erdoğan'ın açıklamadığı kalitesine göre fındık fiyatları ise Toprak Mahsulleri Ofisi tarafından duyuruldu. Buna göre; yüzde 50 sağlam iç fındık esasına göre kiloda 'Giresun kalite için 53 TL, Levant kalite için 52 TL, Sivri kalite için ise 51 TL' olarak açıklandı. Fındık alımlarına 22 Ağustos'tan itibaren başlanacağı bildirildi.

FINDIKTA EN ÖNEMLİ KURULUŞ FİSKOBİRLİK

Türkiye'de fındık fiyatlarının belirlenmesinde 1938'de kurulan FİSKOBİRLİK belirleyici rol oynuyordu. 2000 yılında 4572 sayılı Kooperatifler Yasası'yla FİSKOBİRLİK'in alanı daraltıldı. FİSKOBİRLİK'in en önemli varlıklarından biri olan depoları anonim şirketlere devredildi, devlet destekleri kaldırıldı.

2006 yılında ise FİSKOBİRLİK devre dışı bırakılarak Toprak Mahsulleri Ofisi'ne (TMO) devlet adına fındık alma görevi verildi. Türkiye genelinde 250 şubesi olan FİSKOBİRLİK şu anda sembolik çalışıyor. Üreticiden 10 bin tona yakın sınırlı sayıda fındık alarak özel firmalara fason üretim yapıyor.

ÜRETİCİLER "REKOLTE DÜŞÜK OLACAK" DİYOR

Bu yıl yaz mevsiminin geç gelmesi, çoğu üreticinin gübre ve ilaç atamamasından dolayı fındık çotanaklarında döllenme oluşmadı. Her ne kadar Tarım ve Orman Bakanlığı 2022 yılı fındık rekoltesini 765 bin ton olarak açıklasa da bu yıl fındık rekoltesinin düşük olacağı beklentisi dile getiriliyor.

AÇIKLANAN FINDIK FİYATININ ALTINDA ALIM YAPILACAK

Erdoğan'ın desteklerle beraber açıkladığı 54 lira fındık fiyatında; gübre, mazot, alan bazlı destek yaklaşık 2 liraya denk geliyor. Bu nedenle fındık taban fiyatı 49- 52 liraya düşüyor. Bu nedenle hiçbir üreticinin Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın açıkladığı 54 lira üzerinden fındığını satamayacağı, alım sezonunda bu fiyatın 40 ile 45 TL bandına düşeceği kaygısı dile getiriliyor.

Fındık üreticisi, maliyetlerin yüksek olması nedeniyle de sıkıntılı. Bir dönümlük fındık bahçe altı temizliği bin 300 lira. 10 dönüm bir fındık bahçesinin temizliği 4 bin liraya çıkabiliyor. Gübre, mazot gibi girdiler yüzde 300'lere dayanıyor. Bir işçinin günlük yevmiyesi ise 250 lira.

8 YILDIR AYNI DESTEKLEME MİKTARI

Üreticinin girdi maliyetleri artmasına, dolar kuru günlük değişmesine karşın fındığa dönüm başına verilen alan bazlı destekleme 8 yıldır aynı kaldı. 2014'ten bu yana destekleme 170 TL olarak veriliyor.

"FINDIK AŞ DEMEK"

Ordulu fındık üreticisi Cemal Çetin, fındığın "8 milyon Karadenizli için çocuk okutmak, düğün yapmak, AŞ ve ekmek demek" olduğunu söylüyor. ANKA Haber Ajansı'na konuşan Çetin, "Bu seneki verilen fiyat gelir bazlı destekle beraber 54 lira çiftçiyi tatmin etmemiştir. Gelir desteği düştükten sonra otomatikman fındık fiyatı 49 liraya düşmektedir. Ben fındığa 50 lira maliyet çıkarıyorum ama Ziraat odaları 44 lira çıkarıyor. Arada ne kalıyor bize? 5 lira kalıyor kilo başına" dedi.

"BİN LİRALIK GÜBRE BU SENE 8 BİN LİRA, AMA FINDIĞA VERİLEN PARA ORTADA"

Fındığın 12 ay bakımı olduğunu söyleyen Çetin, şunları söyledi:

"Bunun dip temizliği, tırpanı, ilacı, gübresi, patozu, toplaması. Bunların hepsi maliyetlerin içerisine girmektedir. Geçen sene 115 lira olan işçi yevmiyesi bu sene 250 lira. Geçen sene aldığımız bin liralık gübre bu sene 8 bin lira. Ama fındığa verilen para ortada...

"BENİM 3 KİLO ŞEKERİM NEREYE GİTTİ?"

Geçen sene ben 1 kilo fındık satıp 5 kilo şeker alırken, bu sene 1 kilo fındık satıp 2 kilo şeker alıyorum. Benim 3 kilo şekerim nereye gitti? Ben bunu fındığımıza fiyat biçenlere söylemek istiyorum. Geçen sene 1 kilo fındık satıp 4 litre mazot alırken, bu sene 2 litre mazot alıyorum. Benim 2 litre mazotum nereye gitti? Fındığın maliyeti çok yüksek ama fiyatı hiçbir üreticiyi tatmin etmemektedir."