Kerimoğlu Efe'nin Evi ve Mağarası Müze Oluyor

29.07.2011 - 14:21

Bodrum ve Muğla yöresinin en ünlü türkülerinden birine konu olan ve "Kerimoğlu Efe' lakabıyla tanınan Ali Kocaman Kerimoğlu'nun, Karanlık Köy'deki 250 yıllık evi ve mağarası, "Kültür Varlığı' olarak tescil edildi.

Bodrum ve Muğla yöresinin en ünlü türkülerinden birine konu olan ve "Kerimoğlu Efe' lakabıyla tanınan Ali Kocaman Kerimoğlu'nun, Karanlık Köy'deki 250 yıllık evi ve mağarası, Muğla Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Bölge Müdürlüğü tarafından "Kültür Varlığı' olarak tescil edildi. Kerimoğlu'nun torunu Muhammed Kocaman beş yıl önce yaptığı başvurunun da sonuçlandığını belirterek "Adına türkü yakılan Kerimoğlu Efe'nin öyküsü, 250 yıllık evi, mağarası ve mezarının bulunduğu bölge koruma altına alınıp, restore edilerek kültür turizmine kazandırılacakö dedi.

"Kerimoğlu Efe'nin torunu, tabelacı Muhammed Kocaman'ın (60) beş yıl önce, dedesinin, Karanlık Köy'deki 250 yıllık evi ve mağarasının, "Kültür Varlığı' olarak tescil edilmesi yolunda Kültür ve Turizm Bakanlığı'na yaptığı başvuru karara bağlandı. Bakanlığın talimatıyla çalışmaya başlayan Muğla Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Bölge Müdürlüğü, evin "Kültür Varlığı' olarak tescil edilmesine karar verdi. Karar da Muhammed Kocaman'a bildirildi. Kararı sevinçle karşıladığını belirten Muhammed Kocaman şunları söyledi:

"Bodrum'a 35 kilometre uzaklıktaki Karanlık Köyü'nde yaşayan dedemih yaşamı türküye ve yerli bir çok filme konu oldu. Ancak filmlerin çoğu gerçekleri yansıtmadı. Dedemin gerçek yaşam öyküsünü yazmaya başladım. Dedemin evi ve mağarası, kültür varlığı' olarak tescil edilmesinin ardından Muğla Valiliği ve Muğla Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Bölge Müdürlüğü tarafından restore edilip müze haline getirilerek kültür turizmine kazandırılacak. Her yıl bölgede safariye çıkan çok sayıda yerli ve yabancı turistin ziyaret ettiği ev ve mağara kurtarılmış olacak. Şimdi de Kerimoğlu türküsü ve öyküsünün bakanlık tarafından koruma altına alınmasını ve telif haklarına sahip çıkılması için yasal girişimleri başlatacağım. ö

TÜRSAB Bodrum Yürütme Kurulu Başkanı Sevinç Gökbel de Kerimoğlu Efe'nin yaşadığı ev ve mağaranın, "Kültür Varlığı' olarak tescil edilmesinin sevindirici olduğunu söyledi.

KUTU 1

KERİMOĞLU KİMDİR?

Menteşe Beyliği'nin önde gelen ailelerinden biri olan ve Bodrum'a gelerek yerleşen Kerimoğlu'nun oğlu Kerim 1835 yılında Mumcular Beldesi'ne bağlı Karanlık Köyü'nde doğdu. Kerim 18 yaşındakyken komşu Pınarlıbelen Köyü'ndeki balıkçı Ali'nin kızı 16 yaşındaki Ayşe'ye aşık odu. Ancak Kerim'e verilmeyen Ayşe başka biriyle evlendirildi. Bunun üzerine Kerim Ayşe'yi kaçırıp dağa kaldırdı. Daha sonra yakalanan Kerim hapse atıldı, Ayşe de canına kıydı. Kerimoğlu 22 yaşında iken kardeşi İbrahim'in Çökertme yakınlarında Rum çeteciler tarafından öldürüldüğünü öğrenince arkadaşlarıyla hapisten kaçtı. Kardeşini öldüren 18 Rumu yakalayarak kurşuna dizdi, daha sonra da 60 adamıyla dağa çıktı. Yaklaşık 20 yıl Bodrum- Muğla Yerkesik bölgesindeki dağlarda gezdi, eşkiyanın, dinsizin, Rum çetecilerin, zenginlerin kabusu oldu. Zenginlerden aldığını, kervanlardan topladığını köyleri dolaşarak fakirlere dağıttı, hastaları tedavi ettirdi. Aynı gün içinde hem Çökertme hemde 170 kilometre uzaklıktaki Muğla Yılanlı dağlarında görülmesinin sırrı çözülemedi. 1855 yılında Kerimoğlu türküsü doğdu, ağızdan ağıza yayıldı. Kerimoğlu'nu aramaya gelen askerler bu türküyle karşılandı. Kerimoğlu, bir gün yardım ettiği bir kişinin ihbarıyla pusuya düşürülüp yakalandı. İzmir'de konulduğu hapishanede Ermeni asıllı Avanoz Efe'yi öldürünce Fizan'daki Murzuk Kalesi hapishanesine götürüldü. Buradan da kaçmayı başaran Kerimoğlu çölde bir Bedevi ailenin yanına sığındı. Daha sonra Rodos'a giden ve bir kahvecinin kızıyla evlenen Kerimoğlu, 1890 yılında Bodrum'a dönen yeniden adamlarını topladı. Ancak dönemin Bodrum kaymakamının isteği üzerine, adamlarıya silahlarını bırakan Kerimoğlu 35 yıllık efelik hayatına son verdi. Doğduğu Karanlık Köye dönen Kerimoğlu Mumcular Beldesi'nden Hacı İmam kızı Fatma ile evlendi. İyi saz çalıp türkü söyleyen Kerimoğlu'nun altı çocuğu oldu. Kerimoğlu 85 yaşında doğduğu evde öldü.

KUTU 2

KERİMOĞLU TÜRKÜSÜ

Kerimoğlu inik gelir inişten

Her yanları görünmüyor gümüşten

Kerimoğlu duvarlardan atladı

Tabancaların beşi birden patladı

Kerimoğlu efelik ediyor

Oynayıversin zenginlerin yüreği

Her yanları kara duman bürüdü

Jandarmalar alay alay yürüdü

Vur davulcu davullar inlesin

Kerimoğlu gidiyor köyleriniz dinlesin