Türk kelimesinin anlamı

Türk adı ilk kez Gök Türk dönemine ait yazılı belgelerde ortaya çıkmaktadır. Bu döneme ait belgelerde Türk adına hem tek heceli hem de iki heceli Türük şeklinde rastlanılmaktadır. Bu ad sonra tek heceli hale dönüşerek, Türk halini almıştır. Çin kaynaklarında geçen Tu-kue adı Türk adı karşılığında kullanılmıştır.

Türkçede "tür" hecesi de soyut ve somut iki karşılığa sahiptir. Soyut karşılığı bugünkü algımızla "Yaratılmışlık" anlamına tekabül eder.

Türk ifadesindeki -ük eki bu kavrama edilgenlik katar ve yaratılan anlamına gelir. Türk kelimesi Bilge Kağan ve Kül Tigin yazıtlarında "Türük", Tonyukuk Yazıtları'nda ise "Türk" şeklinde geçmektedir.

Türk bilgini olan Kaşgarlı Mahmut Türk adının manası "Olgunluk Çağı" olarak söylemekte olup, bu adın Türklere Allah tarafından verilmiş olduğunu öne sürmektedir. Evrensel tekamüle dair var olan her türün "olgunluk çağı- ehil – yetişkinlik- usta- veli – irşad" anlamları bizlere yansımaktadır.

Çoğu zaman Türk sözcüğü güçlü, kudretli anlamına gelirken türük törüsi, türük tengrisi, türük gibi örneklerde söz diziminde ki anlam değişikliğiyle kimi zamanhalk, cumhur anlamına gelmektedir. Ayrıca Macarlar Türklere "Török" derler. Macarcada "Türk", török demektir.

Türk adının Türkçede "türemek" fiilinden çıktığı, "türe", "töre" kelimesiyle bağlantılı olduğu ve "yaratılmış" anlamında kullanıldığı ortaya konulmuş durumdadır.

Bu anlamını Türk kültür çevresinde yoğun olarak görülen kurttan türeme anlayışı da doğrulamaktadır. Ayrıca arkeolojik boyutuyla kurdun emzirdiği çocuk tasvirleri de bu anlayışı desteklemektedir.

Göktürk tarihi açısından kabul gören araştırmalar çeşitlidir. Türkoloji alanından uzmanların çalışmalarına göre Orta Asya tarih sahnesinde, Göktürk dönemi sanat izleri ile geçişler yani kültürel aktarımlar tamamlanmıştır. Kendilerine özgü olmalarına rağmen başka toplum ve kültürel yapılarla da tarafsız ve yargısız bilince dair sanatsal ifadeleriyle daima temas ve alışveriş halinde,uygarlıkların gelişmesine kıymetli zeminler oluşturmuşlardır.

Günümüz insanı böylelikle "Göktürk"ifadesiyle dönemi adlandırmaktadır!

Göktürkler kendilerine özgü gelişmiş sanat ifadelerine, yazıtlara ve hukuksal işleyişe, yönetim biçimlerine, toplumsal değer kavramlarına sahiptir.

Olağanüstülük halini varoluşunun gereği olarak tevazu ilkesiyle yeryüzüne kazandırılan " Anadolu sanat eserleri " gibi benzer ilkelerle yeryüzünde var olan "Köktürk dönemi sanat eserleri" zamansız ve mekânsız yolculuğa çıktığımız aracılardır. Anadolu eserleri, farklı kültürlerin sentezleri ile açığa çıkmış olsa da özgün eserler oldukları şüphe götürmez, gerçektir. İzleyicisi olarak benzer hisleri taşıdığım bir diğer dönem ise "Göktürk Sanatı" bilinen diğer adıyla "Köktürk Sanatının"günümüze yansımalardır. Haftaya Köktürk - Göktürk sanat eserleri ve Anadolu sanat eserlerinin sentezinde buluşmak üzere...