Son dakika haberleri | Bangsamoro'daki barış süreci Kovid-19 salgını nedeniyle geciklemelere rağmen yolunda

Üçüncü Taraf İzleme Heyeti (Third Party Monitoring Team - TPMT) gözlemcileri, Filipinler'e bağlı Bangsamoro Özerk Bölgesi'nde yaşayan Moro Müslümanları ile merkezi hükümet arasındaki anlaşmaların uygulanmasında yeni tip koronavirüs (Kovid-19) nedeniyle gecikmeler olmasına rağmen barış sürecinin yolunda olduğunu bildirdi.

TPMT üyeleri bir video konferansta yaptıkları açıklamada Bangsamoro Özerk Bölgesi'nde geçiş sürecinin gidişatı, geçiş hükümetinin yapılanması, polis gücünün teşkilatlandırılması gibi konularda değerlendirmede bulundu.

TPMT Başkanı Heino Marius konferansta Kovid-19'un Bangsamoro'da Moro İslami Kurtuluş Cephesi'nin (MİKC) eski üyelerinin silahsızlandırılmasının üçüncü aşaması dahil barış anlaşmasının uygulanmasını geciktirdiğini belirterek, "Barış anlaşmaları bütüncül şekilde uygulanmalı ancak (geçiş aşamasını uzatmaya yönelik) kararlar iki tarafa bağlı." ifadesini kullandı.

Marius, özerk bölgenin parlamenter hükümet sistemini oluşturmasının büyük bir başarı olduğunu belirtti.

Parlamenter sistemde üst düzey bakan ve yasamayı yöneten bir kabinenin olduğu Bangsamoro'nun son zamanlarda hükümetin çalışmaları ve yapısını tanımlamak üzere kanun çıkardığını hatırlatan Marius, "İki (merkezi-bölgesel) hükümet birbirleriyle karşılıklı saygı temelinde iş birliği yapıyor." dedi.

Normalleşme sürecinde ve siyasi süreçte olumlu gelişmeler olduğunu belirten Marius, iki tarafın, merkezi hükümetten büyük hibeler şeklinde Bangsamoro'nun bütçesi için acil transfer mekanizması kurmak üzere eyleme geçmesi gerektiğini ve bu mekanizmanın kolay, herhangi bir engelle karşılaşmadan doğrudan çalışması gerektiğini belirtti.

"Dışarıdan da yardım etmek isteyen bağışçılar olduğu için Bangsamoro'nun normalleşme sürecinin internet ortamına taşınması çok önemli." ifadesini kullanan Marius, Bangsamoro özerk hükümetinin Kovid-19 ile mücadele konusunda da başarılı olduğunun altını çizdi.

Polis gücünün teşkilatlandırılması gecikti

TPMT, MİKC'nin silahsızlandırılan eski militanlardan bir polis gücünün oluşturulması konusunda gecikme olduğu yönünde endişelerini bildiren Marius, "12 bin savaşçının silahsızlandırılması başarıldı. Bu gerçek bir başarı ancak silahsızlandırılmanın üçüncü aşaması henüz başlamadı ki sürenin gerisinde kalındı." ifadesini kullandı.

Marius, bu konuda Kovid-19 kaynaklı bütçe kesintilerini ve sağlık sorunlarının etkili olduğunu kaydederek, bölgesel ve merkezi hükümet arasında silahsızlandırılan savaşçıların polis gücünü katılması noktasında özellikle kriter bazında perspektifte bir boşluk olduğu görüşünü paylaştı.

Bölge kanununa göre eski savaşçıların polislik görevine alınmasının yaş ve eğitim seviyesine bağlı olmadığını belirten Marius, bu konuda TPMT'nin iki tarafın karşılıklı tatmin edici bir çözüme ulaşmasını umduğunu söyledi.

İki tarafın da zamana ihtiyacı var

İnsan Hak ve Hürriyetleri İnsani Yardım Vakfı Başkan Vekili ve TPMT üyesi Hüseyin Oruç da Filipin merkezi hükümeti ve MİCK'nın "süreci tamamlamak için kesinlikle çok şey yaptığını" belirtti.

"İki tarafın zamana ihtiyacı var. MİCK devrimci bir grup ve (grup üyeleri) politikacı değil. (MİCK) İlk kez hükümete geldi ve (grup üyelerinin) devrimci MİCK'yi hükümete dönüştürmeleri daha fazla zaman alacak." ifadesini kullanan Oruç, uygun siyasi partiyi oluşturmanın ve seçimlere girmenin MİCK için kolay olmadığını belirtti.

Oruç "İki taraf daha fazla zaman istiyor… Bu barış sürecini destekleyecek." dedi.

Polis gücünü teşkilatlandırılması ve güvenliğin Bangsamoro özerk hükümeti ve halkı için öneminin altını çizen Oruç, iki tarafın polis gücünü şekillendirmek için daha iyi ve kabul edilebilir bir çözüm bulmasını umduklarını kaydetti.

Marawi bölgesindeki huzursuzluğa işaret eden Oruç, "Tüm paydaşlara (Mindanao bölgesinde yer alan) Marawi'deki rehabilitasyon sürecinin yavaş olduğunu hatırlatmak isterim. Bu (yavaşlık) insanlarda hüsrana yol açtı." dedi.

TPMT üyesi Karen Tanada ise yerel halkın ihtiyaçlarına daha fazla dikkat edilmesi gerektiğini belirterek, "Normalleşme sürecinin Moro'da yerli halkı olmayanların da temsiliyle daha katılımcı olmasını bekliyorum." ifadesini kullandı.

Özerk yönetim

Ülkenin güneyindeki Müslüman Mindanao bölgesinde 21 Ocak ve 6 Şubat 2019'da yapılan referandumlarda, halk, bölgeye kapsamlı özerklik getiren Bangsamoro Organik Yasası'nı kabul etmişti.

Filipinler Devlet Başkanı Rodrigo Duterte tarafından Bangsamoro Geçiş Otoritesi'nin başına getirilen Hacı Murat İbrahim, 26 Şubat'ta yönetimi federal hükümetin bölge valisinden devralmıştı. İbrahim'in geçiş sürecinin tamamlanacağı Haziran 2022'ye kadar bölgeyi yönetmesi kararlaştırılmıştı.

Filipinler Hükümet Güncel Haberler Son Dakika