Cam, lastik ve poşet atıklarıyla dayanıklılığı yüksek yol kaplama malzemesi ürettiler

Afyon Kocatepe Üniversitesi (AKÜ) ile Maribor Üniversitesi'ndeki akademisyenler tarafından 2 yıldır yürütülen proje çerçevesinde cam, araç lastiği, poşet gibi atık maddelerin ilave edilmesiyle dayanıklılığı yüksek yol kaplama malzemesi üretildi.

Türkiye Bilimsel ve Teknolojik Araştırma Kurumunun (TÜBİTAK) uluslararası ikili işbirliği projesi kapsamında Afyon Kocatepe Üniversitesi (AKÜ) ile Slovenya'nın Maribor Üniversitesi akademisyenleri, 2023-2025 yılları arasında "Yol Kaplama Tabakaları İçin Farklı Atık Malzemelerin Kullanımı" konulu bilimsel çalışmalar gerçekleştirdi.

AKÜ Mühendislik Fakültesi Dr. Öğretim Üyesi Süleyman Gücek'in yürütücülüğünü yaptığı projede, Türkiye ve Slovenya'nın farklı şehirlerinden temin edilen zemin ve asfalt örnekleri, laboratuvar ortamında analiz edildi.

Akademisyenlerin, örneklenen zemine yüzde 23, asfalt karışıma ise yüzde 4 oranında cam, araç lastiği ve poşet gibi ilave ettiği atıklar sayesinde yol tabakasının dayanıklılığın iki kat artırıldığı tespit edildi.

Gücek, AA muhabirine, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın eşi Emine Erdoğan'ın öncülüğünde 2017'den bu yana Türkiye'de atık malzemeler üzerine ciddi çalışmalar yapıldığını söyledi.

Bilim insanlarının da atık projeleri destekleyen akademik çalışmalar yaptığını dile getiren Gücek, "Biz de yol mühendisliği konusunda atık maddeler üzerinde araştırmalar yaptık. Uluslararası bir projede Maribor Üniversitesi'ndeki akademisyenlerle birlikte çalışmalarımızı yürüttük. Projemizde yol ömürlerini artırmak için çalışmalar yaptık. Doğru zemin üzerine doğru asfalt dizaynını yapmayı amaçladık." dedi.

"Normalde 5-15 yıl olan yol ömrünün 10-30 yıla çıkabildiğini tespit ettik"

Gücek, numuneler üzerinde cam, poşet ve araç lastiklerinin atık maddelerini kullanarak mukavemet testleri yaptıklarını vurguladı.

Laboratuvar sonuçlarında atık madde kullandıkları zemin örneklerinin basınç dayanım ve taşıma gücü oranlarının diğer numunelere göre olumlu artışlar gösterdiğini belirten Gücek, şunları kaydetti:

"Genel itibarıyla dünyadaki normal bir asfalt yolun ömrü 5 ila 15 yıl arasında olduğunu söyleyebiliriz. Bu değişim zemin yapısı ve iklim koşullarına bağlıdır. Özellikle yük taşıma gücü zayıf olan zeminlerde asfalt yolda deformasyonlar ve çökmeler oluşur. Bizim laboratuvar çalışmalarımızda atık maddelerle iyileştirdiğimiz zemin üzerine yapılan asfaltla yol ömrünü iki katına çıkardığımızı görmüş olduk. Yani normalde 5-15 yıl olan yol ömrünün 10-30 yıla çıkabildiğini tespit ettik. Bu çalışma, çevresel bir kazanım olmasının yanı sıra daha dayanıklı, uzun ömürlü ve ekonomik altyapılar için güçlü bir mühendislik çözümü sunduğunu da ortaya koymaktadır."

"Yeni geliştirdiğimiz asfalt karışımımız daha düşük maliyetli ve faydalı"

Projede görev alan AKÜ Mühendislik Fakültesi Ulaştırma Ana Bilim Dalı Öğretim Üyesi Prof. Dr. Cahit Gürer de atık maddelerin dünyanın önemli bir sorunu olduğunu ve geri kazanmanın da ciddi maliyet oluşturduğunu bildirdi.

Bu atıkları çok fazla işleme sokmadan asfalt karışımda kullandıklarına dikkat çeken Gürer, "Atıkların kullanıldığı 15 malzeme konfigürasyonu hazırladık. Bilimsel testlerde bunların en iyisini tespit ettik. Yeni asfalt karışımımız daha düşük maliyetli ve faydalı. Dünya ve Türkiye'de ilerleyen süreçte yol yapan kurumlar ve idareler, atık malzemelerin kullanılması konusunu mercek altına alacaklar. Biz de onlarla işbirliğine hazırız." ifadesini kullandı.