Kripto para dolandırıcılığı

Ülkemiz ve dünya gelişen teknoloji ile her geçen gün değişmekte her şey o kadar değişti ki sıra cebimizdeki paraya geldi. Para denildiğinde hala çoğumuzun aklına somut olarak basılı para gelse de kripto paraların varlığını ve kripto para piyasalarına yatırım yapan insanların çokluğunu unutmamak gerekir.Ancak kripto para piyasası hem yeni bir mecra olduğundan hem de sanal ortamda yapılan bir dolandırıcılık türü olduğundan dolayı pek çok insan kripto para dolandırıcılarıyla karşı karşıya.Dolayısıyla bu yazımızda kripto paranın ne olduğundan, dolandırıcılığının nasıl yapıldığından, kripto para dolandırıcılığına karşı izlenecek hukuki yollardan ve nihayetinde kripto para dolandırıcılığından korunma yollarından bahsedeceğiz.

Kripto para, dijital veya elektronik olarak adlandırılan bir tür para birimidir.Kripto para merkezi bir otoritenin kontrolünde değildir ancak kripto paranın güvenliğinin sağlanması için her bir verinin sistemdeki her bir birim tarafından denetlenmesi anlamına gelen blockchain teknolojisi kullanılmaktadır.Merkezi olmayan bir para türüdür.Kripto para denince akla daha çok bitcoin ve ethereum gelse de birçok farklı kripto para türü vardır ve kripto paranın yaratılmasında devlet eli olmadığından her geçen gün daha fazla kripto para çeşidi çıkmaya devam edecektir.Kripto para birimi daha çok internet ödemelerinde kullanılırken artık bazı işletmelerce ödeme aracı olarak da kabul edilmektedir.

Bununla beraber kripto para piyasalarının hem nispeten yeni olması hem de bir devlet eliyle piyasanın korunmuyor oluşu kripto para dolandırıcılığı riskini arttırmaktadır. Kripto para dolandırıcılığı kripto para birimleri kullanılarak insanlara para kazanacakları vaadi verilerek yapılır. Kripto para dolandırıcılığı gerçek gibi görünen kripto para borsaları veya cüzdanları gibi görünen web siteleri veya uygulamalar kullanılarak kişilerin kripto mal varlıklarını ele geçirmek şeklinde olabileceği gibi yatırım fırsatları ve ICO denilen ilk cazip para teklifinin dolandırıcı taraftan geldiği insanlara parasını katlayabileceği umudunu satan hatta bazen bunu ünlü kişilere reklam yaptırmak suretiyle destekleyen bir şekilde olabilir.Bununla beraber yüksek kâr vaadi verilen ponzi şemaları oluşturmak ve siber saldırılar aracılığıyla da dolandırıcılık gerçekleştirilebilir.Uygulamada en sık karşılaştığımız kripto para dolandırıcılığı yöntemleri de anılanlardır.

Hal böyleyken, dolandırılanlar yargıya başvurmakta ve kaybettikleri parayı tazmin etmeye çalışma yolları aramaktadırlar. Kripto para dolandırıcılığı suçu Türk Hukuku'na göre,genelde hırsızlık veya dolandırıcılık suçu olarak cezalandırılır. Suçun büyüklüğü, dolandırılan miktar, dolandırılma şekli,suçlunun yöntemi, dolandırma eylemini yapma sayısı, dolandırıcının sabıkası verilecek cezada önemlidir.Türk Hukukunda kripto para dolandırıcıları diğer şartlar oluşmuş ve işlenen fiil tipe uygun hale gelmişse bu fiil,Türk Ceza Kanunu'nun 157. Maddesi olan nitelikli dolandırıcılık suçu ile cezalandırılabilir.Nitelikli dolandırıcılık suçunun cezası hapis cezasıdır.Ayrıca dolandırıcılık faaliyetini kendi gerçekleştirmese de kripto para dolandırıcılığına karışan kişiler de diğer dolandırıcılık suçlarında olduğu gibi suça karıştıkları gerekçesiyle cezalandırılabilirler. Ayrıca dolandırılanlar tazminat davası açarak kaybettikleri paralarını dolandırıcılardan alabilirler.

Kripto para dolandırıcılığı başımıza gelmeden ve geldikten sonra yapılması gerekenler önemlidir.Kripto para dolandırıcılığına karşı alınacak önlemlere; yatırım yapılmadan önce kripto para hakkında bilgi sahibi olacak kadar araştırma yapılması,bu araştırmanın farklı sitelerden yapılması,lisanslı ve güvenlikli borsaların kullanılması suretiyle yatırım yapılması,güvenilir bir cüzdan kullanılması örnek verilebilir.Yani kripto para yatırımcıları risklerin farkında olmalı ve araştırıp, güvendikleri piyasalara yatırım yapmalılar. Dolandırıcılık gerçekleştikten sonra ise dolandırılan mağdur dolandırıcının kimliğini, yerini, dolandırıldığı miktarı tespit etmeli ve bu bilgileri ivedilikle yetkili mercilere bildirmelidir.