Moda ve kimlik

"Kimlik" kavramı, her dönemde üzerinde en çok tartışılan kavramlardan biri olmuştur. Kişiye özgü özellikleri, bireyi diğerlerinden farklı kılan tüm nitelikleri içerir. Bazen kendimizden, bulunduğumuz konumdan, sosyal çevremizden vs. memnun olmadığımızı fark eder; çevreyi ve kendimizi sorgulamaya başlarız. Bu sorgulama esnasında hayatımızda belirsizlik hakim olabilir ve belirsizlikle beraber kimliğimizi tekrar gözden geçirebiliriz. Bauman, "kimlik" kavramını "belirsizlikten kaçış" olarak tanımlar.

Kendimize ait keşfettiğimiz her yeni özelliğimizde kendimizi biraz daha yakından tanımaya başlarız. Kendimizi tanıdıkça, kendimize yakınlaştıkça ve hayat şartları bizim için değiştikçe ihtiyaçlarımız da değişir, bu değişimle beraber farklı ortamlara gireriz. Girdiğimiz her yeni ortamda farklı bir niteliğimizin farkına varırız. Bu farkındalıklar ise kendimizle ilgili yeni algıları da beraberinde getirirler. Böylece kişi, kendini keşif ile ilgili ömür boyu süren bir yolculuğun içine girmiş olur. Moda kavramı içinde yer alan giyinmek ve kıyafetler de bu yolculuğun önemli birer yoldaşıdırlar.

Bu yolculuk sırasında değişen hava koşullarına uyum sağlamak zorunda kalırız ve hava koşulları her değiştiğinde bu bizim giyim tarzımıza da yansır. Giyinmek, kimliğimizi inşa etmek için büyük bir araçtır; kimliğimize belirli sınırları çeker ve simgemiz halini alır. "Birey, geçip giden kalabalıklara okutabilmek için kendini, onların okuyabileceği kadar büyük harflerle yazmak zorundadır." (Oskay, 1987: 94) Bu zorunlulukla beraber farklılıklarımızı öne çıkararak var olmaya çalışırız.

Moda her ne kadar toplumsal bir öge olsa da aynı zamanda bireye özel bir durumdur da. Trendler, insanları birleştirir ancak trendleri kombinlemek ve değişik kombinlerle öne çıkmak da bireyselliğin bir parçasıdır. Böylece moda, toplumu hem birleştirmiş hem de bireyselleştirmiş olur. Moda, aynı zamanda tüketim de demektir. Tüketim kültüründe en göze çarpan, ekonomik ve entellektüel seviyeleri belirleyen unsur ise giysilerdir. Acı gerçek ki günümüz dünyasında tüketerek kimliğimizi kazandığımızı söyleyebiliriz.

Hayatımızda kim olduğumuzu, nereye ait olduğumuzu, nereden gelip nereye gittigimizi sorguladığımız dönemlerde farkında olmadan kıyafet tarzımızı da değiştirme arayışı içerisinde oluruz. Kimliğimiz değiştikçe giyim tarzımızı da değiştirir ve dolabımıza yeni kimliğimize uygun parçalar ekler ya da uygun olmayanları çıkarırız.

Sizlerin de hayatında belirsizlik hissettiği dönemler ve bu dönemler neticesinde kimlik arayışına girdiğiniz oldu mu? Bu dönemlerde giyinme stilinizi de değiştirme ihtiyacı içinde olduğunuzu hatırlıyor musunuz? Hatırlıyorsanız, stilinizde ne gibi değişiklikler yaptınız ve bu değişikliklerin hayatınıza sizce ne gibi katkıları oldu? Bunları sorgulayarak geçmiş dönem analizi yapabilir ya da hala buna benzer bir dönem içerisinde olduğunuzu hissediyorsanız öncelikle şu anınıza odaklanarak kişilik analizi yapabilir ve sonrasında gardrobunuzdan size iyi gelmeyen, sizi giydiğinizde iyi hissettirmeyen parçaları eleyebilirsiniz.