Hafıza teknikleri, hafıza tacirleri

Hafıza teknikleri popüler yaklaşımların ve pazarlama stratejilerinin güçlü bir argümanı olmuş durumda. Durum böyleyken hafıza teknikleri adı altında dijital platformlarda onlarca yayın yapılıyor, kitaplar basılıyor, seminerler organize ediliyor. Peki bu ne kadar doğru ?

Son zamanlarda ülkemizde sık kullanılan hafıza tekniklerinin tarihçesine inelim..

Gordon Bower ve David Winzenz eşleşmeli çağrışımsal öğrenme (hafıza teknikleri ) ile ilgili araştırmalar yapıyor. Araştırma sonuçlarına göre hafıza tekniklerini kullanan öğrenciler diğer öğrencilere göre öğrenmesi gereken kavramları aklında daha iyi tutuyor. Son derece doğru.

Ancak araştırma burada son buluyor ve öğrencilerin öğrendikleri bilgileri sınav ortamında, sınav koşullarında hatırlamasına yönelik (aktivasyon yayılması)çalışmalar yapılmıyor.

- Lütfen dikkat ! Hafıza teknikleri kullanan (hikayeleştirme yöntemi) öğrenciler sınav anında ihtiyaç duyduğu bilgiyi zihnindeki hikayelerde arar. California Üniversitesinden Richard Mayer Multimedya Öğrenme Kuramında işleyen belleğin sınırlı kapasitesi olduğunu,zihinde aranan hikayelerin beynimizi yorduğunu ve bu durumun öğrencilerin çözmekte olduğu diğer soruların bilişsel yükünü (hissedilen zorluk düzeyi) artırdığını belirtir.

- Bilgiyi sınıflandırıcı çalışmalarla adından sıkça söz ettiren Schraw'a göre bilgi, açıklayıcı ve yöntemsel bilgi olmak üzere 2'ye ayrılır. Açıklayıcı bilgi formül ezberlemek, sözcük ezberlemek gibi alt düzey bilişsel beceriler içerir. Yöntemsel bilgi ise öğrenilenler içerisinde analiz ve sentez düzeyini içeren üst düzey bilişsel becerilerdir.

Schraw'ın sınıflandırmasına göre hafıza tekniklerinden öğrenilen bilgiler açıklayıcı bilgilerdir ve düşünme becerilerini içeren sorularda (popülerve yanlış bir deyimle yeni nesil sorular) uygulanma ihtimali zayıftır. Çünkü düşünme becerilerini içeren sorular öğrencinin sadece bilgiyi kavrama düzeyini değil analiz ve sentez becerilerini de ölçer.

-Craik ve Lochart'ın işleme düzeyi kuramına göre bellek bilgileri sığ işleme ve derin işleme olarak biçimlendirir. Derin işleme yakın dikkati içeren, öğrenilenler ve eski bilgiler arasında ilişki kurulan, anlamlandırılmış bir modeldir. Sığ işleme ise anlama dikkat edilmeksizin yalnızca hatırlamak için kullanılan bir işleme biçimidir.Hafıza tekniklerinde beynimiz anlama veya başka bağlantılara dikkat etmeksizin yalnızca ezberlemeye odaklanır.

Bu yüzden hafıza teknikleri görev öğrenmelerdir ve bu öğrenmelerin esnekliği , başka koşullara uyarlanabilirliği son derece düşüktür.

Unutmayınız, öğrenmek bilgi edinimi değil, bilgi inşasıdır.