Sesli kitaplar görme engellilerin hayatına dokunuyor

Boğaziçi Üniversitesi Görme Engelliler Teknoloji ve Eğitim Laboratuvarı (GETEM) Direktörü Engin Yılmaz, görme engelliler için gönüllü okuyucuların seslendirdiği sesli kitaplarla pandemi sürecinde hizmet vermeye devam ettiklerini belirterek, "GETEM'de 2 binin üzerinde kitap seslendiren kayıtlı gönüllü okuyucumuz var. Sadece Türkiye'den değil dünyadan da gönüllü okuyucularımız bulunuyor." dedi.

Engin Yılmaz, doğuştan görme engelli. Görmeyen bir birey olmasının kendisi için bir farklılık olduğuna inanan Yılmaz, 41 yıllık yaşamına sığdırdığı başarılarla dolu hayatıyla diğer engellilere de umut oluyor. Boğaziçi Üniversitesi Psikoloji ve Rehberlik ve Psikolojik Danışmanlık bölümlerini çift ana dal öğrencisi olarak bitirdikten sonra, Bilişsel Psikoloji alanında yüksek lisansını tamamlayan Yılmaz, son olarak 2016 yılında yine Boğaziçi Üniversitesi Yetişkin eğitimi alanından doktorasını aldı. Halen Boğaziçi Üniversitesi'nde, Marmara Üniversitesi'nde ve MEF Üniversitesi'nde dersler veren Yılmaz, aynı zamanda GETEM'in direktörlüğünü yürütüyor.

Yılmaz, AA muhabirine, doğuştan görme engelli olduğunu ve başarısının sırrının da çok çalışmak ve okumak olduğunu söyledi. Yılmaz, "Körlük ve sağırlık sadece bir farklılıktır. Bunu engel haline getiren tıpkı kitaplarda olduğu gibi bize yaşatılan engellenmişliklerdir. Herkese tavsiyem hayatlarını bir tek engellilik ya da engelli olmamak üzerinden okumak yerine gerçekten bir şeyler yapmaya çalışsınlar. Erişilebilirliğin bir hak olduğunu kavrasınlar." diye konuştu.

GETEM'in 2006 yılında kurulduğuna değinen Yılmaz, şunları kaydetti:

"GETEM'in amacı, o yıllarda kurulurken aslında görmeyenleri internetle buluşturmak ve internet üzerinden kitaplarla buluşturmaktı. O güne kadar da sesli kitaplar vardı elbet ama daha önce bu kitaplar kasetlere okunuyordu. GETEM'in ve bu alanda kurulan birkaç kütüphane bu sistemi internete taşıdı ve dijital ortama sesli kitapları taşıdı. Böylelikle görmeyenler de herkes gibi internet olanaklarından yararlanarak 7-24 saat kitaplarını indirebilme olanağına kavuştu."

"GETEM kurulduğunda elimizde 300 civarından kitabımız ve 200 civarında üyemiz varmış." diyen Yılmaz, sözlerine şöyle devam etti:

" 2006 yılından bugüne internet kütüphanesinin artmasıyla bugün 8 bine yaklaşan üye sayısına ve 45 bin kitaba ulaştık. Bu kitapların 20 bin civarı gönüllü okuyucularımız tarafından seslendirilmiş sesli kitap. 2 bin üzerinde GETEM'de bize kitap seslendiren kayıtlı gönüllü okuyucumuz var. En son kayıtlı gönüllü okuyucu sayısı olarak 2 bin 500 üzerine çıktık. Sadece Türkiye'den değil dünyadan da gönüllü okuyucularımız var. Hollanda, Avusturya, ABD'den diğer ülkelerden de okumalar geliyor. Gönüllü okuyucular sesli kitapla seslerini de ölümsüzleştiriyorlar."

Pandemide sesli kitap talebi

Pandemi döneminde gönüllü okuyucuların uzaktan evden kitap okumaya devam ettiklerine dikkati çeken Yılmaz, "Pandemi birçok kurumun işlerini yavaşlatmış olabilir ama GETEM'in işlerini yavaşlatmadı. Özellikle Mart, Haziran döneminde, pandeminin Türkiye'de en yoğun olduğu dönemde, GETEM kitaplarında ciddi bir artış oldu. Geçen yılın aynı dönemiyle karşılaştığımızda yaklaşık yüzde 30-40 oranında daha fazla kitap okunmuştur." diye konuştu.

Gönüllü okuyucuların pandemi döneminde evden kitapları okumaya devam ettiklerine işaret den Yılmaz, sözlerine şöyle devam etti:

"Pandemin başladığı Mart ayında herkes evlere kapandı. Uzaktan gönüllü okuyucularımız ise okumaya devam etti. O dönem evde GETEM iyi bir alternatif oldu. Bu süreçte işlerimiz arttı. Gönüllü okuyucular heryerden kitap okuyabiliyorlar. Sessiz bir ortamınız olsun, kaydınız temiz olsun. Çok mükemmel, harika bir diksiyon, tiyatral yetenek gibi bir derdimiz yok. İşin ciddiye alınmasını istiyoruz. Deneme kaydının ardında gönüllü okuyucularımız başlıyor."

Gönüllü okuyucular sesli kitapları görme engellilerin talepleri doğrultusunda seçtiklerini dile getiren Yılmaz, sesli kitabın görme engelliler için önemine değindi. Yılmaz, "Sesli kitap göremeyenler için bilgiye erişim kaynağı. Maalesef hala yayınevleri, kitaplarını sadece belirli yeti farklılıkları kişilere göre planlıyorlar. Kitapların zaten tamamının raftan çıktığı anda, benim de erişebileceğim çeşitli formatlarda, bu ne olabilir sesli kitap, PDF, elektronik, sunulabilirdi. Bununla ilgili hala o noktaya gelemedik. GETEM, bunu sağlıyor." ifadelerini kullandı.

"Gönüllülük sesiniz aracılığıyla oluyor"

Gönüllü okuyuculardan Birsen Çoban, yıllarca özel sektörde müşteri hizmetleri yönetiminde çalıştığını ve gerçekleştirmek istediği diksiyon ve seslendirme eğitimini aldıktan sonra da tavsiye üzerine GETEM'e kitap seslendirmek için gittiğini anlattı. Çoban, şunları söyledi:

"GETEM'e giderek, bir deneme seslendirmesi yaptım o anda, beğenildi. Sonra da sistemde Engin Bey'in anlattığı gibi ilerledim. Her hafta aksatmaksızın size gün ve saat veriyorlar, oradaki kabinlerde, o saatte gelip okuyorsunuz. Onlarla tanışıyorsunuz ve buluşuyorsunuz. Çok şey öğretti GETEM bana. Kitap okumak, özellikle GETEM için okumak, hayatımın önceliklerinden biri oldu. Sadece sesinizle bir gönüllülük hizmeti yapıyorsunuz. Başka gönüllülük hizmetlerinde böyle imkanlarınız yok. Siz de varolan bir şeyi sunuyorsunuz. Bu çok büyük mutluluk. Şimdi pandemi döneminde de sesli kitap okumam arttı. Çalıştığım için zorlanıyordum, şu an evden katılabilmem daha rahat oldu."

Gönüllü okuyucu olarak sevdiği bir şeyi yaptığını dile getiren Çoban, sözlerini şöyle tamamladı:

"Ben gönüllü okuyucuyum ve sesimin tınısının iyi gitmesi lazım. Bu yüzden sorumluluk duygumu çok geliştirdi. Verdiği mutluluğu anlatamam. Katlanmış bir mutluluk. Sesiniz var ve iyi kullanıyorsanız kabul görüyor. Siz o insanların hayatına giriyorsunuz. 'Bu kitabı okumanızı istiyorum. sizinle tanışmak istiyorum.' diyor. Bundan daha fazlasını başka gönüllülükte hisseder miyim bilmiyorum."

Türkiye Haberler