Rize Braille Daktilosunu Elektronik Ortama Taşıdı, Görme Engelliler İçin Sesli Daktilo Üretti

Rize'de görme engellilerin kullandığı Braille daktilosunu geliştirerek elektronik ortama taşıyan Elektronik öğretmeni Fatih Gündüz, görme engelliler için başlatılan proje kapsamında daktilo üretti. Milli Eğitim Bakanlığı Özel Eğitim ve Rehberlik Hizmetleri Genel Müdürlüğü'nün hazırladığı 'Materyal Geliştirme' yarışmasında da birincilik ödülü alan projede, sesli komut programı sayesinde görme engelli öğrencilerin kendi başlarına çalışmasına olanak sağlandı.Rize İMKB Mesleki ve Teknik Anadolu Lisesi Elektronik öğretmeni Fatih Gündüz'ün geliştirdiği proje görme engelli öğrencilere ışık olacak. Gündüz, projesi sayesinde görme engellilerin kabartma yazı alfabesini öğrendikleri 6 tuşlu Braille daktiloya alternatif olarak elektronik daktilo geliştirdi. Görme engelli öğrenciler, geliştirilen daktilo ile sesli komutla öğretmene ihtiyaç duymadan çalışmalarına olanak tanıyor. Projenin Milli Eğitim Bakanlığı tarafından seri üretime geçirilmesini de bekliyor.'MALİYETİ AZALTTIK'Teknik Anadolu Lisesi Elektronik öğretmeni Fatih Gündüz, maliyeti 5 bin ile 20 bin arasında değişen kağıt çıktı veren Braille daktilolarının yerine 300 liraya mal ettikleri projeyi hayata geçirdiği için çok mutlu olduğunu belirtti. Gündüz, Braille daktilosunun ülkemizde maliyeti çok fazla, ulaşmak biraz kısıtlı. Görme engellilerin pozitif ayrımcılık görmesi gerekirken mevcut daktiloya ulaşmak 5 bin liradan başlayan maliyetler nedeniyle zorlaşıyor. 'Bunu nasıl kolaylaştırabiliriz' diye düşündük. Maliyetinden dolayı Braille daktilosu ile değil tablet denilen bir tersten yazma yöntemi ile başladığı söyleniyordu. Bende 'Braille daktilosunu nasıl kolay hale getirebilirim' diye düşünürken eşim, engelliler okuluna atandı. Eşime sordum; orada görme engelli öğrenciler gerçekten Braille daktilosu ile değil de tabletle mi yazmaya başlıyor diye Eşim, 'evet tabletle yazmaya başlıyorlar' dedi. Nedenini sorduğumda, okuma yazma rehberinde yazan nedenlerden dolayı ayrıca ulaşımından ve maliyetinden ve çocukların ince kas motor becerilerinin de az gelişmiş olmasından dolayı daktilonun tuşlarına basamamasını söyledi. Ben de 'bunu elektronik olarak yaparsak muhtemelen daha kolay ve maliyeti daha düşük olacaktır' diye düşünerek yola çıktım dedi.'ÇIKTI YERİNE SESLE DOĞRULUĞU TEST EDİLİYOR'Proje ile ilgili hazırlıklara başladığında Milli Eğitim Bakanlığı Özel Eğitim ve Rehberlik Hizmetleri Genel Müdürlüğü'nün hazırladığı materyal geliştirme projesine katılmaya karar verdiği anlatan Gündüz, Projemizi materyal yarışmasına yetiştirdik. Maliyeti normalde 5 bin ila 20 bin TL arasında değişen Braille daktilo fiyatlarına nazaran 200-300 TL gibi bir fiyata mal ettik. Kağıt çıktı ile kontrol edilebilen mevcut daktilolardan daha işlevsel oldu. Normalde daktilodan çıkan yazıyı çocuk sürekli kontrol ediyor ve oradan yazdığının doğruluğunu anlıyor. Biz geri dönüşü sesli olarak yaptık. Sesli olarak öğrenci kendi kendine öğretmene ihtiyaç duymadan çalışabiliyor. İnce kas becerileri gelişmemiş öğrenciler bile bu tuşlara kolaylıkla basabiliyor. Maliyeti ve kullanım kolaylığı açısından projemiz geçen yıl yapılan materyal ve etkinlik yarışmasında birinci seçildiö diye konuştu.'SERİ ÜRETİMLE DAĞITILACAK'Materyal ve etkinlik yarışmasına göndermeden önce öğrencilerin daktiloda çalışma fırsatı yakaladıklarını ve çektikleri video ile yarışmaya katıldıklarını Gündüz, Braille daktilosu büyük ve hantal, eski daktilo mantığı ile yapılmış bir daktilo, kağıt çıkıyor içinden. Bu çıkan kağıdın okuma yazma öğrenmeye bir katkısı yok. Sadece öğrenci yazabilmiş mi diye bakıyor. Ben yazabiliyor mu diye bakmasını direkt hoparlörden ses olarak veriyorum. Hiç kağıda ihtiyaç olmadan öğrenci öğrenebiliyor. 10 kat daha ucuz ve ulaşılır olması en büyük artısı. Özel Eğitim ve Rehberlik Hizmetleri Genel Müdürlüğü o yarışmada dereceye giren uygulamaların teliflerini alarak tüm Türkiye'deki görme engelli okullarına bu materyalin kullanımı alanını oluşturup seri üretim şeklinde dağıtacağını ifade etti. İnşallah bizde vatana millete hayırlı bir iş yapmışızdırö ifadelerini kullandı.720 SATIRLIK KOD YAZILDIGündüz, daktilo için gerekli yazılımı da kendisinin geliştirdiğini de açıklayarak Cihazın içerisindeki mikro işlemciye 720 satırlık bir kod yazdık. Bu yazılımda tamamen eşim Esra ve bana ait. Biz derslerimizde de öğrencilerimize ufak ufak yazılım ve gömülü kod yazmayı öğretiyoruz. Bu cihaz da onlara bir örnek olacaktır dedi.