Yokluklar Ülkesi Çad

GÖRÜNTÜ DÖKÜMÜ: - Köyler ve pazar, - Köydeki bir ev, - Oda ve mutfak, - Sokaktaki çocuklar ve insanlar, Yokluklar ülkesi Çad-Büyük kısmı Sahra Çölü ile kaplı ülkede, yüzde 85'i tarım ve hayvancılıkla uğraşan halk, fakirlik ve yokluk içerisinde yaşıyor-Okuryazar oranı yüzde 30'lar düzeyinde olan Çad'da şehirlerin kenar semtleri ve köylerinde elektrik, su tesisatı ve kanalizasyon bulunmuyor-Türkiye'nin Çad Büyükelçisi Kavas: -"Türkiye olarak Çad'da kalıcı projeler yapmamız lazım" ORHAN ÇİÇEK - Adını, bir zamanlar Afrika'nın ikinci büyük gölü iken şimdi normal büyüklüğünün yüzde 10'u kadar küçülmüş olan Çad Gölü'nden alan ve bu yüzden "Afrika'nın ölü kalbi" olarak nitelendirilen Çad'da halk, fakirlik ve yokluk içerisinde yaşıyor.Orta Afrika'da denize kıyısı bulunmayan Çad'ın kuzeyinde Libya, batısında Nijer, Nijerya ve Kamerun, güneyinde Orta Afrika Cumhuriyeti, doğusunda ise Sudan yer alıyor.Fransız sömürgesiyken 1960'da bağımsızlığını ilan eden ülkenin en büyük şehrini yaklaşık 2 milyonluk nüfusuyla başkent Encemine oluşturuyor.Büyük kısmı Sahra Çölü ile kaplı ülkede, 12 milyon olarak hesaplanan nüfusun yüzde 85'i tarım ve hayvancılıkla uğraşıyor. Asgari ücretin 120 dolar olduğu Çad'da halk, fakirlik ve yokluk içerisinde yaşıyor. Halka, özellikle insani yardım ve sağlık hizmetleri konusunda yardım kuruluşları el uzatmaya çalışıyor.Kuraklık, altyapı sisteminin yokluğu ve politik kargaşalar da Çad'ın ekonomik kalkınmasını olumsuz etkiliyor.Resmi dili Fransızca ve Arapça olan ülkede eğitim imkanları da sınırlı. Okuryazar oranının yüzde 30'lar düzeyinde olduğu belirtilen Çad'da şehirlerin kenar semtleri ve köylerinde elektrik, su tesisatı ve kanalizasyon bulunmuyor. Kadınların çok etkin olmadığı ülkede, kız çocukları 14 yaşından itibaren evlendirilirken, erkekler de birden fazla kadınla evlenebiliyor.Nüfusun yüzde 60'ı Müslüman, yüzde 30'u Hristiyan ve yüzde 10'u da yerel Afrika dinlerine mensup ülkede, doğal kaynaklar olarak petrol, uranyum, natron ve kaolin bulunuyor.Ayrıca, Çad Gölü'nde yapılan balıkçılık da yöre halkının önemli geçim kaynaklarından birini oluşturuyor.Çad, zengin petrol rezervine sahip olmasına karşın çıkarılan petrol gelirinden ancak yüzde 15 pay alıyor. Petrol gelirinin 25'i ise boru hattının geçtiği Kamerun'a bırakılırken, geriye kalan yüzde 60'lık kısmı ise bölgede etkili olan Fransız ve ABD'li şirketlerce paylaşılıyor.Bu arada, fotoğraf ve görüntü çekiminin kısmen yasak olduğu ülkede, başkent Encemine'de geçen hafta polis akademisinde 5 dakika arayla 2 bombanın patlatılması sonucu 28 kişinin hayatını kaybetmesi, 100'ü aşkın kişinin de yaralanması üzerine, yüzü tamamen örten peçe takılması da yasaklandı.- Türkiye-Çad ilişkileriTürkiye ile Çad arasındaki ilişkilerin 16. yüzyıla dayandığı, 1911-1913 yıllarında ise Yüzbaşı Rıfkı Erer komutasında yaklaşık 100 Osmanlı askerinin, başkent Encemine'nin kuzeyine kadar gelerek, sömürgeci güçlere karşı mücadele ettiği biliniyor.Son dönemde yeniden tesis edilen ilişkiler kapsamında 2013'de kurulan Türkiye'nin Çad Büyükelçiliği görevine Ahmet Kavas getirilmiş ve bu tarihten itibaren görevine devam etmektedir.Türk Hava Yolları'nın 12 Aralık 2013'ten itibaren İstanbul-Encemine doğrudan seferlerine başlamasıyla iki ülke arasındaki ziyaretçi sayıları da artmış ve 1 Ocak 2015'te TİKA, Encemine'ye ofis açmıştır. İki ülke arasındaki ticaret hacmi de artan ilişkiler sayesinde 2013'de 24 milyon dolarken geçen yıl 36 milyon doları aşmıştır. Ayrıca Türkiye tarafından Çadlı öğrencilere her yıl lise, lisans, yüksek lisans ve doktora düzeylerinde de devlet bursu verilmektedir.- "Kalıcı projeler yapmamız lazım"Büyükelçi Ahmet Kavas, AA muhabirine yaptığı açıklamada, Çad'ın dünya ile bütünleşmeye yeni başlamış bir ülke olduğunu söyledi.Türkiye ile ilişkileri artırmak isteyen Çad Devlet Başkanı İdris Debi ve hükümet yetkilileriyle sürekli görüştüklerini ifade eden Kavas, "Türkiye olarak Çad'a 12 milyon dolarlık insani yardımda bulunduk. Yaklaşık 2 bin su kuyusu açtık" dedi.Kardeş şehir protokolleriyle de ikili ilişkileri artırmak istediklerini kaydeden Kavas, şöyle konuştu: "Türkiye olarak Çad'da kalıcı projeler yapmamız lazım. Bu konuda yaptığımız girişimler üzerine, bize verilen 230 dönümlük alanda, içerisinde büyük bir cami ve Kur'an kursu gibi 30 ayrı sosyal tesisi bulunan Türkiye Kültür ve Spor Merkezi yaptıracağız. Çalışmalarımız devam ediyor."Antalya'dan bir firmanın Çad'a 70 milyon dolarlık et kombinası yatırımı planladığını vurgulayan Kavas, ayrıca İstanbul Büyükşehir Belediyesinin de başkent Encemine'de atıl vaziyette bulunan iş makinelerinin tamirini yaptığını kaydetti.Kavas, Çad'ın seracılığa çok uygun bir ülke olduğunu da sözlerine ekledi.