Yeni Yıla Saatler Kala Ankara'da Suluhan ve Ulus Hali'nde Piyasa Durgun

Haber : Kadir DEVİR / Kamera: Cemal Berk AYTEKİN
(ANKARA) - Ankara Suluhan ve Ulus Hal Pazarı esnafı, yılbaşı öncesi, artan maliyetler ve düşen alım gücü nedeniyle satışların önceki yıllara göre ciddi biçimde gerilediğini, kuruyemişten balığa, çiçekten hediyelik eşyaya kadar birçok ürüne geçtiğimiz yıllar kadar rağbet olmadığını belirtti. Esnaf Ömer Öztürk, "Adam temel ihtiyacını karşılayamıyor ki yılbaşını karşılasın. Bugün adam 1 kilo peynir, 1 kilo zeytin alırsa ne mutlu. Alım gücü yok" dedi.
Yılbaşı öncesi Ankara Suluhan ve Ulus Hal esnafı, artan maliyetler ve düşen alım gücü nedeniyle satışların önceki yıllara göre ciddi oranda gerilediğini belirtti. ANKA Haber Ajansı'na konuşan esnaf ve vatandaşlar, yılbaşında geçmiş yıllardaki kalabalık ve alışveriş hareketliliğinin yerini, durgunluğa ve geçim kaygısına bıraktığını dile getirdi.
Bujiteri ve hediye eşya satışı yapan esnaf Ayhan Yılmaz, "Daha önceye göre fiyatlar daha uygun şimdi. Yılbaşı gelmesine rağmen fazla bir satışımız yok. Ama bunu genelde cumartesi günü yaptılar, öyle tahmin ediyorum. Çünkü kalabalıktı yani. Ama şimdi müşterilerimizi bekliyoruz. Fiyatlarımıza gelirse, fiyat başkalarına rağmen daha ucuz. Bujiteri ama doğal taş. Tasarımları bize ait. İşlere gelince de iyi, fena değil yani" diye konuştu.
"Bir hediye almak için hesabını yapıp öyle alıyor"
Esnaf Fatih Aktaş, şunları söyledi:
"Her şey eskide kaldı. Eskidenmiş gerçekten. Eskiden mesela alım gücü olsun, milletin bir hevesi olsun, çıkıp gezerdi mesela, çoluğunu çocuğunu alıp gezerdi, alırdı, hediyeleşirdi. Artık eskiler gibi değil yani. Çok kalabalık olurdu. Şu an baktığın zaman o kadar kalabalık yok. Artık alım gücü diye bir şey pek kalmadı. Bir hediye almak için hesabını yapıp öyle alıyor. Zaten bir işçilik artık 200 lira. Çiçek 100 lira olsa olur 300 liraya geliyor. İşçilik arttı. Şu an kuaföre de gittiğin zaman bir maliyeti yok sanıyorsun ama 400–500 liraya bir saç kesimi. Daha çok artık işçilik arttığı için bir de sıkıntı oluyor. "
"Yılbaşı dolayısıyla bir iki şey alıyorlar ama eskisi gibi rağbet yok"
Sulahanda işletmecilik yapan kadın esnaf, "Ayakta durmaya çalışıyoruz. Kendi kendini götürüyor işte. Fazla da bir şey yok yani. Burası tarihi bir çarşı. Buraya insan alışverişe de gelir, alışverişsiz de gezer. Ama ticaret amaçlı öyle çok gelen olmuyor. Geliyor, geziyor. Tarihi çarşı olduğu için iyi. Her şehirden geliyorlar buraya. Durmaya çalışıyoruz. Yapacak bir şey yok. Bizde çok hediyelik eşya yok ama şu yılbaşı dolayısıyla bir iki şeyler alıyorlar ama eskisi gibi rağbet yok" ifadelerini kullandı.
"Leblebi bile 50 lirayken 300 lira oldu"
Yılbaşı gecelerini evinde geçirmek isteyen vatandaşın alacağı kuruyemişin kilogram fiyatı Ulus Hali'nde, kalitesine göre 400 liradan başlıyor, bin 500 bin TL'ye kadar yükseliyor. Kuruyemiş satıcısı Ahmet Şen, önceki yıllara göre fiyatların 3 kat artığını belirterek, şöyle konuştu:
"Diğer yılbaşlarıyla kıyaslarsak, hiç iş yok. Yani o zamanlar ürün de ucuzdu, şimdi pahalı. Yüzde 200 hatta yüzde 300 arttı. Geçen yıl Antep Fıstığı 600 liraydı ama bu sene 1 bin 600 lira. Fındık 600 liraydı, bu sene 1250 lira. Leblebi bile 50 lirayken 300 lira oldu. Malatya kayısısı, 100 liraya satamadığınız malı şu anda 600–700 liraya alıyoruz. Hiç kıyaslanmıyor."
"Geçen sene ile bu senenin durumu arasında çok fark var"
Kuruyemiş satıcısı bir diğer esnaf da "Bu yıl çok kötü. Hiç almıyorlar. Geçen seneyle bu yılın arasında yüzde 100 fark vardır yani. Alınmıyor, her şey pahalı. Geçen sene 350 liraydı lüks karışık, bu sene 790 lira. Artık geri kalanı siz hesaplayın. Geçen sene ile bu senenin durumu arasında çok fark var" ifadelerini kullandı.
"Bu sene yılbaşının hiç tadı yok"
Kırmızı etteki fiyat artışının tüketiciyi yönlendirdiği beyaz et piyasasından da esnaf şikayetçi. Balıkçılar, hem satış yapamadıklarını hem de evlerine yeni yıl için alışveriş yapamadıklarını belirtti. Esnaf Şaban Akbaş, şöyle konuştu:
"Bu sene yılbaşının hiç tadı yok. Kalabalık, heyecan yok. Ama geçen sene yılbaşı çok farklıydı. Bir hafta kala her şey güzeldi, her yer kalabalıktı. Alışverişler oluyordu, kuru yemiş alınıyordu, tavuk, meyve, sebze millet bol alışveriş yapıyordu. Bu sene sakin. Kimse yok. Hiçbir şey almadım. Yalan yok. Ben kendim borçluyum. Borcumu kurtaramıyorum ki. Banka borcum var. Borcumu kapatayım da bırak karnımızı. Önce borcumuzu ödeyelim. Yoksa eve bir şey almıyorum. Alsam desem yalan olur. Bugün normal gün alışverişimiz var. Yılbaşı için bir şey aldım mı? Yok. Bu kadar. Başka yapacak bir şey yok. Allah yardımcımız olsun."
"Halin içi bomboş"
Bir başka Ulus Hal esnafı da "Eskiden burası çok kalabalıktı. Millet alışveriş yapıyordu. Şimdi her şey pahalı. 1 kilo hamsiye pazarlık yapıyorlar. Hamsi 150 lira. Millet almıyor. 'Para yok' diyor. Eskiden hindiler giderdi, meyveler, sebzeler giderdi. Şimdi hiçbir şey yok. Halin içi bomboş. Zorla müşteri çağırıyoruz. Bakıyorlar, gidiyorlar. Eskiden iş vardı, şimdi yok. Asgari ücreti 28 bin yapmış. Millet nasıl yapsın? Ev kirasına mı yansın, doğal gaza mı yansın? Eskiden her şey ucuzdu, güzeldi şimdi yok. Millet bakıyor, gidiyor. Sadece bakmaya geliyorlar. Para yok" değerlendirmesini yaptı.
"1 kilo fındık bin 500, 1 kilo ceviz 1000 TL. Etin fiyatına gelmiş"
Balıkçı Erim Çetinkaya, "Biz 4–5 senedir eve çerez sokmuyoruz. Para yetişmiyor. Para olacak ki alacaksın yoksa neyle alacaksın" derken, bir diğer balıkçı Ömer Öztürk, "Vatandaş temel ihtiyacını karşılayamıyor ki yılbaşını karşılasın. Bugün adam 1 kilo peynir, 1 kilo zeytin alırsa ne mutlu. Alım gücü yok. Adam ancak kiraya çalışıyor. 40 yılın başı 1 kilo kıyma alırsa şükrediyor. Hiçbir şey alamadım. 1 kilo fındık bin 500, 1 kilo ceviz 1000 TL. Etin fiyatına gelmiş. Nasıl alacaksın? Tarım ülkesi olmasak ayvayı yedik. Gelir gideri karşılamıyor. Gün günü aratıyor." dedi. Durum gerçekten vahim. Vatandaş aç. Aileler gelmiyor. Genelde yaşlı kesim geliyor, o da otobüsleri bedava" şeklinde konuştu.