TBMM Engelli Bireylerin Sorunlarını Araştırma Komisyonu'nda Sivil Toplum Kuruluşları Sunum Yaptı: "İnanın Ki Siz Ne İstiyorsanız Biz de Onu İstiyoruz"

(TBMM) - TBMM Engelli Bireylerin Sorunlarını Araştırma Komisyonu'nda sivil toplum kuruluşları dinlendi. Yıllardır benzer sıkıntılar yaşadıklarını ve adım atılmadığını belirten sivil toplum kuruluşu temsilcileri, eğitimden gündelik hayata, sağlık hizmetleri ve evde bakıma kadar kapsamlı çalışmalar yapılması gerektiğini dile getirdi. Türkiye Sakatlar Konfederasyonu Başkanı Yusuf Çelebi, "İnanın ki siz ne istiyorsanız biz de onu istiyoruz. Sizin gibi araç kullanmak istiyoruz, kullandığınız tüm hakları biz de birey olarak kullanabilmek istiyoruz" dedi.

TBMM Engelli Bireylerin Sorunlarını Araştırma Komisyonu'nda Türkiye Sakatlar Konfederasyonu, Engelliler Konfederasyonu,  İşitme Engelliler Federasyonu, Zihinsel Özürlüler Federasyonu ve Türkiye Körler Federasyonu temsilcileri sunum yaparak komisyon üyelerini bilgilendirdi. Komisyon Başkanı AK Parti İzmir Milletvekili Mehmet Kasapoğlu şunları söyledi:

"Bugün sivil toplum kuruluşları aramızda. Bizim için sivil toplum dışarıdan bakan bir göz değil sürecin asil unsuru. Biz biliyoruz ki ülkenin dört bir tarafında engelli bireyler için emek veren, çözüm arayan en güçlü ses sivil toplumdan yükselmiştir. Sivil toplumun gözlemleri, talepleri, önerileri komisyon çalışmalarımızın asil unsurudur. Bazen bir okulda bazen bir dernekte bazen büyük toplantı salonlarında bireylerimizin hikayelerini bizzat onlardan dinledik. Hepsi yepyeni bir vizyon yarattı. Komisyon olarak hazırlayacağımız raporun en değerli adımı sahadan gelen bu gerçekliktir. Biz bu çalışmayı masa başında değil hayatın içerisinde yürütüyoruz. Politikanın özü insanın hikayesine dokunmak, o hikayeyi birlikte güzelleştirmektir. Her bir federasyonun yıllardır gösterdiği çaba bu ülkenin vicdan atlasını oluşturuyor. Sizler sadece engelli bireylerin değil dayanışmanın en somut örneğisiniz."

"İnanın ki siz ne istiyorsanız biz de onu istiyoruz"

Türkiye Sakatlar Konfederasyonu Başkanı Yusuf Çelebi, "Bizim devleti mahkemeye verdiğimiz zamanlar oldu. Aynı masalarda okuyorduk, mezuniyet aynı ama öğretmen olamıyorduk. Bunun doğru bir şey olmadığını söyledik ve mücadele ettik. Son zamanlarda da yine hakların geriye gittiğini söylemek istiyorum" dedi.

Taleplerinin ne olduğuna ilişkin ise Çelebi, "İnanın ki siz ne istiyorsanız biz de onu istiyoruz. Sizin gibi araç kullanmak istiyoruz, kullandığınız tüm hakları biz de birey olarak kullanabilmek istiyoruz. Kullanmıyor musunuz derseniz kullanmıyoruz. Haklarımızı kullanmak istesek de gerek yasalar anlamında gerek bürokratların işgüzarlığı nedeniyle bazen de körlüğümüz albeninin önüne geçiyor. Biz eşitlik ilkesi yasası talep ediyoruz bir ayrıcalık değil. Bu eşitlik yasasında engellilerle ilgili bir ödenek koyalım ve bu gelir düzeyine dokunmadan herkese verilsin. Evde bakım hizmetlerini de asgari ücretin katsayısına bağlayalım. Örneğin bir evde iki engelli var, hep anne çalışıyor. Annenin geliri asgari ücretin 3'te 2'sini geçtiği için belki 200 lira geçiyor ama 12 bin lira alamıyor. Geçtiği kadar kademeli kesinti yapılsın gerekirse. Bakan anne, çocuk öldükten sonra işsiz kalıyor. Bakıcıya sigorta bağlanmasını istiyoruz" ifadelerini kullandı.

Çelebi, "ÖTV'ye ilişkin ise hiçbiriniz arabanız beş yılı geçtikten sonra, güvenle işe gitmek için, sakat kalmamak için mümkün olduğu kadar her çıkan arabanın en güvenlisini almak istiyorsunuz. Engelliye ise 10 yılda bir değiştirebilirsiniz diyorsunuz. 10 yılda bir de yerli araç olsun diyorsunuz" ifadelerini kullandı.

"Meclis yasalar çıkartıyor ancak uygulamada büyük sıkıntılar yaşıyoruz"

Engelliler Konfederasyonu Başkanı Hüseyin Ateşer ise şunları söyledi:

"Meclis güzel bir kanun çıkarttı ancak sürekli öteleniyor. Maalesef konuştuğumuz bütün sorunların temelinde erişilebilirlik var. Bu ötelendikçe sorun daha da büyüyor ve bizi üzüyor. Erişilebilirlik ile ilgili en büyük problem uygulama. Malesef diğer yasalarda olduğu gibi Meclis çok güzel yasalar çıkartıyor ancak uygulamada büyük sıkıntılar yaşıyoruz. Sizden ricam bu konuda yaptırımların denetlenmesi gerekir."

6 Şubat depremini Hatay'da yaşadığını ve bu süreçte çok ciddi sıkıntılar yaşadığını belirten Ateşer, "Ülkemiz bir deprem ülkesi, deprem anında engelliler için bakanlık nezdinde bir uygulama oluşturup engellilerin ve ailelerin oraya oluşmasını sağlamamız lazım. Konteynerlerde çok sıkıntı yaşadık. 21 metrekarede engelliler yaşamakta ciddi zorluklar yaşıyor. Önümüzdeki süreçte tamamen engellilere uygun konteynerler yapılabilir. Yeni yapılan konutlarda da hak sahipleri belli. En azından bazı blokların tamamen engellilere uygun dizayn edilmesi gerekir. Rampalarla sonradan bunları çözemiyoruz. 12 bine yakın kamuda engelli açığı olduğu biliniyor bu konuda kadroların kapatılması çok faydalı olur" dedi.

"25 yıldır aynı sorunlar, aynı salonlar tekrar tekrar konuşuluyor"

İşitme Engelliler Federasyonu Yönetim Kurulu Başkanı Muammer Ay, "25 yıldır aynı sorunlar, aynı salonlar tekrar tekrar konuşuluyor. Süreli ve süresiz raporları tamamen kaldıralım. Devlet hastanelerinde engellilere verilen raporlar süresiz olmasına rağmen tekrar tekrar çıkartması gerekiyor. Eğitim için ayrı, ehliyet için ayrı isteniyor. Böyle hantal bir sistem var" dedi.

KADES uygulaması üzerinden örnek veren Ay, uygulamanın kadınlar açısından çok önemli olduğunu ancak işitme engelli bireylerin böyle bir durumla karşılaşınca emniyet güçleriyle iletişim kuramadıklarını ifade etti.

Komisyon Başkanı Kasapoğlu ise "25 yıldır yapılanları görmezden gelemeyiz. Elbette daha yapacak çok şeyimiz var. Daha iyisini yapacağız. Çok büyük bir engelliler kanunu gerçekleştirdik. Bu kanun bu işin referans noktası. Uygulamada tıkanan noktaları çözeceğiz" dedi.

İşitme dilinde soyut kavramların ve kelime haznesi çevirisinin az olmasının yol açtığı sorunlar da tartışıldı. Örneğin işitme engelli bir bireyin doktora gittiğinde doktorun kağıda 'şikayetin ne' yazdığını engelli bireyin ise bunu anlamadığı için 'şikayetim yok' yazdığı belirtildi. Öte yandan 'hastalığın ne' sorusuna yanıt alabildikleri belirtildi. Bu durumun eğitim sisteminde de çok ciddi sorunlara yol açtığı ifade edildi. "'Sağırlar neden okuduklarını anlamıyor, yazamıyor' bunun tartışılması lazım" denildi.

Komisyon Başkanı Kasapoğlu, bu konuda somut önerilerin komisyona rapor olarak da sunulmasını istedi. İşitme engelliler bu konuda kendilerini en az aktaran engelli grubu olduklarını belirtti.

"Engelli bireyler güçlü bir sosyal devlette yaşamalı"

Zihinsel Özürlüler Federasyonu Başkanı Aynur Dankaz, "Engelli bireyler güçlü bir sosyal devlette yaşamalı bu güven duygusunu zedeleyen davranışlardan kaçınılmalıdır. Eğitim olmazsa olmazımız. Erken tanı ve yönlendirme hizmetleri güçlendirilmelidir. Özel eğitim desteği okul öncesinden başlanmalı ve çocuğun durumuna göre haftada 20 saate çıkartılmalıdır. Aileler hak ve kaynaklar konusunda bilgilendirilmelidir. Zorunlu eğitim çağını tamamlayan hafif düzeyde zihinsel engellilerin eğitimine devam edilmelidir. Okullarda psikososyal destek ve rehberlik hizmetleri yaygınlaştırılmalıdır" dedi.