Diyarbakır'da "30. Yılında Doğu Raporu'ndan Bugüne" Paneli... Dtso Başkanı Kaya: "Kürt Sorunu Güvenlik Politikalarıyla Çözülemez"

(DİYARBAKIR) - Diyarbakır Ticaret ve Sanayi Odası (DTSO) Yönetim Kurulu Başkanı Mehmet Kaya, "30. Yılında Doğu Raporu'ndan Bugüne" panelinde yaptığı konuşmada, Kürt sorununun yalnızca güvenlik politikaları ekseninde ele alınmasının çözümü mümkün kılmadığını belirterek, sorunun sosyolojik, ekonomik ve siyasal boyutlarıyla değerlendirilmesi gerektiğini söyledi.
DTSO ile Diyarbakır Tanıtma Kültür ve Yardımlaşma Vakfı (DİTAV) tarafından Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği (TOBB) öncülüğünde 1995 yılında hazırlanan "Doğu Sorunu: Teşhisler ve Tespitler" raporunun 30. yılı dolayısıyla düzenlenen "30. Yılında Doğu Raporu'ndan Bugüne" başlıklı panel düzenlendi.
DTSO binasında yapılan panele, siyaset sosyoloğu Prof. Dr. Doğu Ergil, gazeteci Ruşen Çakır, yazar Mümtazer Türköne ve SAMER Araştırma Merkezi Koordinatörü Yüksel Genç konuşmacı olarak katıldı.
Panelde konuşan DTBO Başkanı Mehmet Kaya, raporun hazırlandığı dönemin koşullarına dikkati çekerek, 1990'lı yıllarda Kürt sorununun tamamen bir güvenlik ve terör meselesi olarak ele alındığını hatırlattı. Kaya, "Faili meçhullerin yaşandığı, güvenlikçi politikaların hakim olduğu bir dönemde, TOBB'un böyle bir çalışmayı gündemine alması önemli ve cesur bir adımdı" dedi.
Raporun, sorunun yalnızca güvenlik başlığı altında ele alınamayacağını ortaya koyduğunu vurgulayan Kaya, "Bu mesele sosyolojisi, ekonomisi ve siyaseti olan bir sorundur. Bu çerçeve oluşturulmadan çözüm mümkün değildir" ifadesini kullandı.
'Teşviklerden bölge yeterince yararlanamıyor'
Bölgesel kalkınma politikalarına da değinen Kaya, yatırım teşviklerinden Doğu ve Güneydoğu Anadolu Bölgesi'nin yeterince faydalanamadığını belirtti. Kaya, "Bölgesel kalkınma amacıyla uygulanan teşviklerden bölgenin yararlanma oranı yüzde 5'ler düzeyindeyken, Batı illerinde bu oran yüzde 65'lere ulaşıyor" diye konuştu.
Eğitim ve temel tüketim harcamalarında da ciddi farklar bulunduğunu ifade eden Kaya, "Batı ile aramızda eğitim harcamalarında 26 kata, gıda harcamalarında ise 22 kata varan farklar var. Bu tablo, güvenlik merkezli bakış açısının bir sonucudur" değerlendirmesinde bulundu.
'Diyalog ve müzakere önemlidir'
Türkiye'de son dönemde Kürt sorununun çözümüne yönelik bir diyalog sürecinin konuşulduğunu dile getiren Kaya, bu sürecin önemine şu sözlerle anlattı:
"İsmi ne olursa olsun, bugün diyalog ve müzakerenin konuşuluyor olması önemlidir. Ancak hala farklı bakış açılarına alan açmakta zorlanıyoruz" dedi.
Türkiye'nin ciddi bir ekonomik süreçten geçtiğini belirten Kaya, yapılan araştırmalarda işsizlik ve ekonominin Kürt yurttaşlar açısından birinci sıradaki sorun haline geldiğini aktardı.
Kaya, iş dünyası ve sivil toplumun bu süreçte daha aktif rol alması gerektiğini belirterek, "Türkiye savaşın maliyeti ile barışın kazancını doğru şekilde hesaplayıp bunu topluma anlatmadığı sürece, güvenlik ve beka söylemleri krizi derinleştirmeye devam edecektir" ifadelerini kullandı.