Japonya Başbakanı Takaiçi'den, Çin ile gerilimi düşürme işareti

Japonya Başbakanı Takaiçi Sanae, Tayvan'a askeri müdahale ihtimalini ima eden sözlerinin Çin ile yol açtığı diplomatik krizin ardından gerilimi düşürme işareti verdi.
Takaiçi, Japon parlamentosu Diet'te bugün bir milletvekilinin sorusuna verdiği yanıtta, hükümetin Tayvan konusundaki tavrının değişmediğini, bu tavrın Çin ile diplomatik ilişkilerinin temelini oluşturan 1972 tarihli Japonya-Çin Ortak Bildirisi'nde ifade edildiğini belirtti.
Japon Başbakan, ülkesinin tutumunu açıklarken 1972 tarihli bildiriye gönderme yaparak Çin ile gerilimi düşürme niyetini gösterdi.
Söz konusu bildiriyle Japonya, Tayvan'ın Çin'in ayrılmaz bir parçası olduğunu anladığını ve buna saygı duyduğunu beyan etmişti.
Öte yandan, Tokyo yönetimi, bildiride, İkinci Dünya Savaşı'nın ardından imzalanan Potsdam Deklarasyonu'ndaki Japonya'nın savaş sırasında işgal ettiği Çin topraklarını iade etmesini öngören taahhüdünü sürdürdüğünü vurgulamıştı.
Takaiçi'nin Tayvan'a ilişkin sözleri
Takaiçi'nin, 7 Kasım'da Japon Parlamentosu Diet'teki oturumda, Tayvan Boğazı'na yönelik müdahaleyi "ülkesinin varlığını tehdit eden durum" olarak göreceği ve askeri güç kullanabileceğine ilişkin sözleri, bölgeyi topraklarının parçası gören Çin'in tepkisine yol açmıştı.
Takaiçi'nin sözleriyle ilk kez bir Japonya Başbakanı, Tayvan'ın işgali halinde Japonya'nın askeri şekilde dahil olacağına ilişkin açık beyanda bulunarak, ülkenin bu konuda benimsediği "stratejik belirsizlik" politikasından farklı tavır sergilemişti.
Japon Başbakan, tepkiler üzerine Tayvan'a ilişkin sözlerinin varsayımsal olduğunu, gelecekte bu tür yorumlardan kaçınacağını belirtmiş ancak sözlerini geri almayı reddetmişti.
Çin'in tepkisi
Pekin yönetimi, Japonya'nın Pekin Büyükelçisini konuyla ilgili Çin Dışişleri Bakanlığına çağırarak protesto notası vermişti.
Çin Dışişleri Bakanlığı, Japonya'da güvenlik koşullarının uygun olmadığı gerekçesiyle seyahat uyarısı, Çin Eğitim Bakanlığı da eğitim uyarısı yayımlamıştı.
Çin, ayrıca Fukuşima'daki radyoaktif atık suyun okyanusa boşaltılmaya başlanmasının ardından Japonya'dan ithal deniz ürünlerine getirdiği yasağı da yeniden uygulamaya koymuştu.
Öte yandan Çin, Japonya ve Güney Kore arasındaki üçlü işbirliği kapsamında, 24 Kasım'da Çin'in Makau Özel İdari Bölgesi'nde yapılacak Kültür Bakanları Toplantısı iptal edilmiş, üç ülkenin gelecek yıl yapmayı planladığı liderler zirvesinin akıbeti de belirsiz hale gelmişti.
Çin-Tayvan anlaşmazlığı
Çin'in topraklarının parçası olduğunu savunduğu Tayvan, 1949'dan bu yana fiili bağımsızlığa sahip bulunuyor. Çin ana karası ile Tayvan arasında iç savaşın ardından ortaya çıkan ayrılık ve egemenlik ihtilafı sürüyor.
Pekin yönetimi, "tek Çin" ilkesini vurgulayarak, Tayvan'ın diplomatik ilişkiler kurmasına, Birleşmiş Milletler ve diğer uluslararası kuruluşlarda temsil edilmesine karşı çıkıyor, kendisini tanıyan ülkelerin Tayvan ile diplomatik ilişkilerini kesmesini şart koşuyor.
Son yıllarda Tayvan üzerindeki askeri baskıyı artıran Pekin yönetimi, Ada'nın ana kara ile yeniden birleşmesi için gerekirse güç kullanımını dışlamayacağını vurguluyor.