Aydın'da Zeytinyağı Üretimi Kuraklık ve İhracat Yasağıyla Zorlaşırken

Haber: Osman BEKAR
(AYDIN) - Aydın Nazilli'de zeytin ve zeytinyağı üretimi yapan Avni Öztürk, zeytinyağı veriminin kuraklık nedeniyle düştüğünü belirterek, "Geçen yıl 5 kilo zeytinden 1 kilo yağ alınabilirken, şu an 7–10 kilodan 1 kilo yağ çıkıyor. Geçen sene üretici elindeki yağı yüksek fiyata satacağını düşünerek bekletti. Ancak sebebi belli olmayan ihracat yasaklarıyla fiyatlar bir anda yarıya düştü, köylü maliyetinin altına yağ satmak zorunda kaldı" dedi.
Aydın'ın Nazilli ilçesinde zeytin üreticiliği yapan ve 1967'de kurulan zeytinyağı fabrikasının üçüncü kuşak temsilcilerinden olan Avni Öztürk, üreticilerin ve zeytinyağı fabrikalarının yaşadığı zorlukları anlattı. Artan girdi maaliyetlerine değinen Öztürk, şöyle konuştu:
"Yıldan yıla zeytin ve zeytinyağı ile ilgili sıkıntılar artıyor. Geçen yıl 35–40 lira bandında olan mazot maliyetleri bugün 60 lira seviyesine yükseldi. Keza ilaç maliyetleri... Özellikle organik ve temiz bir zeytinyağı çıkarabilmek için köylü organik ilaç almak zorunda. Devlet tarafından desteklenmesi gereken bu kalemlerde de fiyatlar gün geçtikçe artıyor. Ege Bölgesi'nde yaşanan kuraklık ise başka bir büyük sorun. Kuraklık nedeniyle köylünün üzerine ekstra sulama ve işçilik maliyetleri de biniyor.
"Köylü maliyetinin altına yağ satmak zorunda kaldı"
Tüm Türkiye'de gıda sektöründe olduğu gibi zeytinyağında da tağşiş sorunu var. Nazilli sanayisinde karışık yağ satan yerler herkes tarafından biliniyor. Bunlara engel olunamıyor. Bu durum köylünün emeğinin yenmesine sebep oluyor. Bizim amacımız kaliteli yağ üretmek ve doğru yağı insanlara ulaştırmak. Ancak yevmiyeler geçen seneye göre yüzde 50'nin üzerinde arttı. Kuraklık sebebiyle verim düştü. Geçen yıl 5 kilo zeytinden 1 kilo yağ alınabilirken, şu an 7–10 kilodan 1 kilo yağ çıkıyor. Geçen sene üretici elindeki yağı yüksek fiyata satacağını düşünerek bekletti. Ancak sebebi belli olmayan ihracat yasaklarıyla fiyatlar bir anda yarıya düştü. Köylü maliyetinin altına yağ satmak zorunda kaldı. Satamayanların yağları ise evde bekleyip kalite kaybı yaşadı. Çok kaliteli sızma yağlar rafinelik duruma düştü. Fiyatları düşürmek için bekleyenler var. Ama çözüm Avrupa'ya doğru pazarlama yapabilmek ve ihracat yasaklarının üreticiyle konuşularak uygun zamanda uygulanması.
"Hükümetimiz düzgün bir tarım politikası ortaya koyarsa hep birlikte altından kalkarız"
Hükümetimiz düzgün bir tarım politikası ortaya koyarsa hep birlikte altından kalkarız. Ama yönetimden alt birimlere gelen bir zincir olmadığında üretim de pazarlama da sıkıntılı. Tunus'un yaptığı pazarlamayı yapamıyoruz. Eskiden yüzde 40 pirina, yüzde 40 su, yüzde 20 yağ çıkardı. 'Karasuyu kanalizasyona vermeyin, buharlaştırmayın' dendi. Şimdi pirina ve karasu birlikte çıkacak ve pirina fabrikalarına satılacak. Bu zorunlu hale geldi. Bizden alınan pirina gelirinin yüzde 80'i kesildi. Bu, bizim ana gelirimizdi. Bize 'dinlendirme havuzlarında buharlaştırmayın, kanalizasyona vermeyin' denilen suyu şimdi para harcayarak taşıyoruz.
"Mutlaka bilinen, güvenilir ve izin belgeleri olan yerleri tercih edin"
Son olarak tüketicilere şunu söylemek isterim; zeytinyağı alırken mutlaka bilinen, güvenilir ve izin belgeleri olan yerleri tercih edin. Sertifikalı üreticilerden ve yağhanelerden alınan yağlar hem sağlıklı hem de kalitelidir. Merdiven altı üretilen yağlar hem sağlık açısından risklidir hem de sektörde haksız rekabete yol açmaktadır."