Haşereler ve iklim değişikliği hurma üreticilerini olumsuz etkiliyor

Abluka altındaki Gazze Şeridi'nde Filistinli çiftçiler, bölgenin önemli geçim kaynaklarından biri olan hurma ağaçlarına dadanan "kırmızı palmiye böceği" ve iklim değişikliğinin olumsuz etkileriyle meyvelerin hala olgunlaşmaması üzerine sıkıntılı günler yaşıyor.Hurma ağaçlarının gövdesine yerleşen "kırmızı palmiye böceği" bir süre sonra ağaçların gövdesini oyarak kurutuyor.Gazze Şeridi'nde yaklaşık 10 yıl önce görülmeye başlanan "hurma ağaçlarına dadanan haşereler" sorunu son yıllarda hükümet ve özel kurumların yürüttüğü çalışmalarla biraz gerilese de haşerelerle mücadele meselesi tamamen bitirmiş değil.Çevre uzmanları, kırmızı palmiye böceklerinin tamamen yok edilmesinin imkansız olduğunu ifade ediyor.Filistinli çiftçiler, bir yandan hurma ağaçlarına yerleşen haşereler diğer yandan da bu yıl yaz mevsiminin geç gelmesi nedeniyle hurmaların henüz olgunlaşmamasından şikayet ediyor.Bu durum, dünya genelindeki iklim değişikliğinin yansımalarıyla da karşı karşıya olan çiftçilerin endişelerini artırıyor.Kırmızı palmiye böceği ile mücadele kampanyalarıGazze'deki Filistin Tarım Bakanlığı, ilgili kurumlarla iş birliği içerisinde kırmızı palmiye böceğiyle mücadele kampanyaları yürütüyor.Tarım Bakanlığı Sözcüsü Ethem el-Besyuni, AA muhabirine yaptığı açıklamada, bazı bahçelerde yeniden görülmeye başlansa da kırmız palmiye böceğinin önceki yıllara nazaran yayılımının çok azaldığını söyledi.Besyuni, "Bu zararlı afetin tamamen sonlandırılması imkansız. Ancak ağaçların güvenliğini sağlamak için bu haşerelerin yayılımı sınırlandırılabilir." dedi.Ağaçların bakımı ve ilaçlanması önemliKırmızı palmiye böceğiyle mücadelede takip ve bakımın önemli olduğuna dikkati çeken Besyuni, hastalıklı ağaçların ilaçlanmasının ihmal edilmesi halinde yayılmanın artacağını ve bunun da ağaçların ölümüne neden olacağını vurguladı.Besyuni, Tarım Bakanlığının 2015-2020 yıllarında kırmızı palmiye böceğiyle mücadele için uzun soluklu programlar uyguladığını hatırlattı.Program kapsamında sahada takip yapıldığını, hurma ağaçlarının ilaçlandığını ve çiftçilerin bu alanda bilgilendirildiğini kaydeden Besyuni, son zamanlardaki yayılmanın ise ağaçların bakımı konusunda yaşanan ihmalden kaynaklandığını söyledi.Haşerelerin yayılmasını önlemede çiftçilerin yaşadığı zorluklarFilistinli çiftçi Cemal Ebu Cemize, Deyr el-Belah kentindeki tarlasında haşerelerin yeniden ortaya çıkmasından şikayet etti.Dedelerinden bu yana çiftçilik yaptıklarını kaydeden Ebu Cemize, "Hurma ağaçlarını hasta eden kırmızı palmiye böceğinin kontrol altına alınamamasından ve daha fazla ağaca yayılmasından endişe ediyoruz." dedi.Ebu Cemize, ağaçlarda yeniden görülmeye başlayan haşerelerle mücadelenin omuzlarına ek bir yük bindirdiğini belirterek, ilgili kurumlardan ilaçlama konusunda destek beklediklerini dile getirdi.Bu durumun müdahale edilmezse bir "felaket" olacağını söyleyen Ebu Cemize, hurma ağaçların korunması için bir şeyler yapılması gerektiğini kaydetti.İklim değişikliğinin mahsul üzerindeki olumsuz etkileriEbu Cemize bu sene iklim değişikliğinin de hurma mahsulünü etkilediğini ifade ederek, "Hala tüm meyveleri yeşil ve olgunlaşmamış hurma ağaçları var. Eylül ayının başına kadar meyvelerin olgunlaşmamış olması çiftçileri ve geçim kaynaklarını tehdit ediyor." diye konuştu.Hurmaların henüz ham olması nedeniyle bazı çiftçilerin farklı çözüm yollarına başvurduğuna işaret eden Ebu Cemize, kendisinin de olgunlaşmamış hurmaları öğüttüğünü ve yeme benzeyen bir şeye dönüştürmeye başladığını anlattı.Ebu Cemize, yemle karıştırılan bu maddenin besi hayvanı yetiştiricilerine yüzde 30 tasarruf sağladığı bilgisini paylaştı.Bakanlık ise çiftçilere hurmaları yeşilken toplamamaları ve olgunlaşmasını beklemeleri çağrısında bulunuyor.Hurma, bölgenin önemli geçim kaynaklarından biriTarım Bakanlığının teknik işler sözcüsü Muhammed Ebu Avde, kırmızı palmiye böceğinin sıradan haşereler gibi olduğunu ve onlarla mücadelede normal böcek ilaçlarının kullanılabileceğini söyledi.Çiftçilere sunulan rehberlik hizmetiyle bu haşerenin yol açtığı zararın azaltılmaya başlandığını kaydeden Ebu Avde, "Hurma, Gazze'deki stratejik mahsullerden biri. Gazze'de 11 bin 500 dönümü kaplayan araziler hurma ağaçlarıyla dolu." dedi.Ebu Avde, 8 bin 500 dönümde meyve veren hurma ağaçlarının, 3 bin dönümde ise meyvesiz hurma ağaçlarının bulunduğunu aktardı.Bölgede yaklaşık 250 bin hurma ağacı bulunduğu kaydeden Ebu Avde, bu yılki üretimin 14 bin tona ulaşmasının beklendiğini ifade etti."Yazın gecikmesi garip bir olay"Ebu Avde, çiçeklerin bu sene daha geç polenleşmesini "garip bir olay" olarak değerlendirdi.Bakanlığın bu durumu gözlemlediğini ve olumsuz etkilerini önlemek için çiftçilere gerekli bilgilendirmeyi yaptığını belirten Ebu Avde, bu şartlar altında mahsulün geç olgunlaşmasının beklendiğini dile getirdi.Ebu Avde, genellikle hurmaların eylül ayının sonlarına doğru olgunlaştığını ancak bu sene yaklaşık iki haftadan biraz daha fazla bir gecikme yaşandığını ifade etti.İklim değişikliğiyle beraber yeni araştırmalara ihtiyaç duyuluyorGazze'deki Ezher Üniversitesinde Bitki Üretimi ve Koruma Bölümü Profesörü Kemal eş-Şeyh Iyd, "Kırmızı palmiye böceğinin, iklim değişikliğinin gölgesinde ısıdan etkilenip etkilenmediğini yahut üremesinde bir artış olup olmadığını incelememiz gerekiyor." dedi.Havaların ısınmasıyla bu böcek türünün mesela pestisitlere dayanıklı yeni jenerasyonlarının olabileceğine işaret eden Iyd, iklim değişikliğinin haşerelerin davranışlarını etkileyebileceğini ve yeni türlerin oraya çıkabileceğini belirtti.Iyd, iklim değişikliğinden kaynaklanan olumsuz etkilerle mücadelenin zor olduğuna dikkati çekti.Bu etkilerle yüzleşmenin özellikle Gazze'de daha da zor olacağının altını çizen Iyd, bölgede bilimsel araştırma yapmak için gerekli kimyasal madde, cihaz ve ekipman sıkıntısı yaşandığını anımsattı.Iyd, Filistin içindeki bölünmenin de bu tür araştırmalar üzerinde olumsuz bir etkisi olduğunu; bunun da alandaki ilgili kurumların faaliyetlerine yansıdığına işaret ederek, iklim değişikliğinin yansımalarının tespit edilmesi için devlet, özel ve sivil kurumların çabalarıyla uzun soluklu bir çalışma yapılması gerektiğini ifade etti.Henüz olgunlaşmamış mahsullerin olduğuna işaret eden Iyd, iklim değişikliği nedeniyle bazı mahsul türlerinin ortadan kalkmasının ya da yeni mahsul türlerinin gelişmesinin mümkün olduğu bilgisini paylaştı.Iyd, meyvelerin olgunlaşmasında yaşanan gecikmenin üretimde düşüşe ve dolayısıyla fiyatların artmasına neden olduğunu, bunun da zaten zor ekonomik koşullar altında yaşayan Filistinlilerin maruz kaldığı sıkıntıları daha da artırdığını sözlerine ekledi.