Lise Öğrencilerinden "Parayı Temizleyen Cihaz"

EROL YILDIZ - Tokat'ın Erbaa ilçesinde iki lise öğrencisi, adını "Hijyenik vezne makinesi" koydukları ve paranın üzerindeki bakterileri ultraviyole ışıkla temizleyen bir cihaz geliştirdi.Erbaa Yılmaz Kayalar Fen Lisesi 10. sınıf öğrencileri Osman Buğra Bolat ile Berat Doğuhan Başara, üzerinde binlerce bakteri barındıran paranın nasıl temizlenebileceği ile ilgili çalışma yapmaya karar verdi.Bilişim teknolojileri öğretmeni Ahmet Arpacı'nın öncülüğünde çalışma başlatan öğrenciler, ultraviyole ışıkla parayı bakterilerden büyük ölçüde arındıran "Hijyenik vezne makinesi" adını verdikleri bir cihaz tasarladı.Türk Patent ve Marka Kurumuna patent başvurusunun da yapıldığı proje, geçen ay TÜBİTAK tarafından Samsun'da düzenlenen 49. Lise Öğrencileri Araştırma Projeleri Bölge Sergisi'nde biyoloji dalında üçüncülüğe değer görüldü.Arpacı, projelerini başka ulusal ve uluslararası yarışma ile bazı şirketlere de gönderdi."Ultraviyole ışığa maruz kalan paradaki bakterilerin gelişimi duruyor"Arpacı, AA muhabirine yaptığı açıklamada, paraların üzerinde binlerce bakteri bulunduğunun bilinen bir gerçek olduğunu söyledi.Paranın kontrolsüz şekilde elden ele dolaşabilen belki de dünyadaki tek nesne olduğuna işaret eden Arpacı, "Afrika'nın herhangi bir yerinden aldığınız parayı Amerika'da ya da Türkiye'deki herhangi bir yerde harcayabilmeniz mümkün. Üzerinde birçok bakteri biriken paranın temizlenmesinin zorunlu olduğu düşüncesiyle çalışma başlattık." dedi.Öğrencileriyle paranın nasıl temizlenebileceği konusuna yoğunlaştıklarını belirten Arpacı, ATM cihazlarının bu konuda en uygun cihaz olduğuna karar verdiklerini anlattı.Hijyeni nasıl sağlayabileceklerini düşündüklerini aktaran Arpacı, "Yaptığımız deneysel çalışmalarda ultraviyole ışığa maruz kalan paranın üzerindeki bakterilerin gelişiminin durduğunu gördük. Teknik çizimlerden sonra Hijyenik Vezne makinesi (HTM) adını verdiğimiz hicazı geliştirdik. Bu cihazın patent başvurularını da yaptık. Bununla ilgili çeşitli kurumlarla görüşmelerimiz devam ediyor." ifadelerini kullandı.Proje üzerinde çalışan öğrencilerden Başara da arkadaşı ile cebindeki parayı sayarken üzerinde siyah bir leke fark ettiklerini, bunu silmeye çalışırken daha da yayıldığını gördüklerini söyledi.Paranın renginin de değiştiğini ve yıpranmaya başladığını aktaran Başara, "Bunun üzerine para ile ilgili bazı araştırmalar yaptık. Paranın temizlenmesi gerektiğine karar verdik ve bununla ilgili proje geliştirdik." diye konuştu.Bolat ise elden ele dolaşan paranın kirli olduğunu herkesin bildiğini dile getirerek, "Yaptığımız çalışma ile paranın üzerindeki bakterilerin sebep olduğu hastalıkların belki de önüne geçilebilir." değerlendirmesini yaptı.