Erken Dönem Osmanlı Mezar Taşları Tarihe Işık Tutacak

Bursa'da çok fazla kayıtlı belgenin olmadığı Osmanlı Cihan Devleti'nin ilk dönemlerine ait tarihi mezar taşları özel bir çalışmayla taranıp, Türkçeleştiriliyor.Uludağ Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Türk İslam Sanatları Tarihi Öğretim Görevlisi Hicabi Gülgen, Bursa'nın eski semtlerindeki tarihi hazirelerde (meskenlerin arasında kalmış küçük mezarlık) akademik bir çalışma başlattı. Her biri sanat değerine haiz 500-700 yıllık mezar taşlarını bulup okuyan Hicabi Gülgen, Osmanlı'nın erken dönemine ilişkin sosyal ve tasavvufi kültürle alakalı bilgilere ulaşmaya çalışıyor. Tarihi mezar taşlarının çok önemli bir sanat eseri ve bilgi kaynağı olduğuna dikkat çeken Hicabi Gülgen, "Malesef bu 6-7 asırlık belgelerin kimse kıymetinin farkında değil. Osmangazi Belediyesi'ne tarihi mezar taşlarının bulundukları yerlerde muhafaza edilmeleri, hazirelerin sağlıklı bir şekilde elden geçirilip restore edilerek, bu mezar taşlarının açık hava müzesi gibi korunmasına ilişkin proje teklifinde bulunduk. Ancak cevap bile veren olmadı. Hisar içeresinde Lami Çelebi, Mahmut Çelebi, Nakkaş Ali gibi kültür ve sanat adamlarının medfun bulundukları yerlerde, kabirlerinin yeri bile belli değil. Haraçcızade, İsmail Hakkı Bursevi, Zeyniler, Muradiye Kabristanı gibi bugün defin yapılmayan ancak çok önemli şahsiyetlerin medfun bulunduğu yerler düzenlenip gelen ziyaretçilerinde huzur içinde, ruhani bir havaya bürünebilecekleri hale getirilmelidir. Bugün İsmail Hakkı Bursevi haziresi kuran kursu derneğinin gayretleri ile çok şirin bir görünümdedir. Ancak Nakkaş Ali, Zeyniler gibi hazirelerde etraftaki mahalle sakinlerinin gayretleriyle ayakta tutulmaya çalışılıyor. Şu anda çalışma yaptığımız Nakkaş Ali haziresinde otlar ve çöpler hakim durumda bulunuyor" dedi.Çalışmayla çok fazla yazılı belge bulunmayan Osmanlı'nın ilk dönemindeki kültür ve tasavvuf hayatı ile alakalı bilgilere ulaşılacağını anlatan Hicabi Gülgen, "Osmanlı'nın ilk dönemine ait olan mezar taşları Kur'an harfleriyle yazılmasına karşılık Arabi ve Farisi ifadeleri de bağrında bulunduruyor. Son dönem mezar taşlarında Osmanlıca (eski Türkçe) ifadeler olduğundan okumak daha kolay. Eski olanlarda daha fazla dil ve bilgi birikimi ihtiyacı oluyor. Ayrıca paleografik tarzda sanat endişesiyle hazırlanan mermer kabir ve mezar taşlarının günümüze kadar sağlam kalması gerekiyor. Bugün halen defin yapılan Emirsultan, Pınarbaşı, Alacahırka gibi mezarlıklardaki 200-300 yıllık mezar taşlarının okunmasıyla alakalı bir çalışma yarım kaldı. Bursa'da yaşamış, sarayla bağlantılı, önemli edebi ve kültür eserleri vermiş, farklı özelliklerdeki unutulmuş şahsiyetlerin hayatları, nerede medfun bulundukları da bu çalışmayla daha fazla günyüzüne çıkacak" diye konuştu.Gülgen, şahsi gayretleriyle 200 civarındaki mezar taşıyla sınırlı olan çalışmanın yerel yönetimlerin veya tarihle alakalı firmaların destek olmasıyla genişletilmesinin sözkonusu olabileceğine dikkat çekti. Bilenser döneminde Bursa Büyükşehir Belediyesi'nin İzmir'den bir öğretim üyesi grubuna Osmanlı'nın son dönemine ait mezar taşlarının okutulmasıyla alakalı ücretli çalışmanın neticeleri ise, paranın tamamı ödenmediği gerekçesiyle belediyeye teslim edilmemişti. Emirsultan, Pınarbaşı ve Alacahırka mezarlıklarında üzeri numaralı olan mezar taşlarındaki ifadeler bu sebeble Bursa kamuoyuyla paylaşılmadı.Bu arada birçok hazirede toprak altında kalmış yüzlerce mezar taşı bulunduğu da biliniyor. Osmangazi Belediyesi'nin, Altıparmak Kuruçeşme Mahallesinde restore ettirdiği Vakıflar'a ait Seyit Usul Dergahı'nın bahçesinde bile 80 civarında mezar taşı bulundu. Bunların 35 tanesi Numaniye Dergahı banilerinden Safiyüddin Erhan nezaretinde dergahın bahçesine kabir lahitleri ve kemiklerle birlikte yerleştirilmişti. Muradiye'de şehzade türbelerinin bulunduğu, bugün bir kısmı Muradiye Spor Tesisleri olan mezarlıktaki tarihi mezar taşları da bakımsızlık sebebiyle bahçede kendi haline terk edilmiş vaziyette bulunuyor. Yeşil'deki Türk İslam Eserleri Müzesi olarak kullanılan Yeşil Medrese bahçesinde bir dönem sergilenen Osmanlı mezar taşları da günümüzde toplatıldı.(İRF-OMR) 18.05.2008 13:49 TSİ

Erken Dönem Osmanlı Mezar Taşları Tarihe Işık Tutacak

Yerel Haberler

Bursa'da Çok Fazla Kayıtlı Belgenin Olmadığı Osmanlı Cihan Devleti'nin İlk Dönemlerine Ait Tarihi Mezar Taşları Özel Bir Çalışmayla Taranıp, Türkçeleştiriliyor.

, Haberler