TİHEK, Çocukların Eğitim Hakkı Rehberi'ni Yayınladı

Türkiye İnsan Hakları ve Eşitlik Kurumu (TİHEK) çocukların eğitim hakkının korunması, güçlendirilmesi ve bu alanda farkındalığın artırılması amacıyla "Çocukların Eğitim Hakkı Rehberi" yayımladı.
TİHEK'in, 20 Kasım Dünya Çocuk Hakları Günü dolayısıyla yayımladığı rehber, çocukların haklarını anlaşılır bir dille öğrenmesini kolaylaştıran, aileler ve eğitimciler için yol gösterici bir kaynak niteliği taşıyor.
Bu kapsamda, kapsayıcı, güvenli ve eşit bir eğitim ortamının desteklenmesine dair bilgiler sunan rehberde, eğitim hakkına ilişkin detaylara yer verildi.
İnsan Hakları Evrensel Bildirgesi'ne göre, herkesin eğitim hakkına sahip olduğu ve temel seviyede eğitimin parasız olduğu anımsatılan rehberde, "Buna göre eğitim, kişiliğin gelişmesine, insan haklarına ve temel özgürlüklere saygıyı güçlendirmeye yönelik olmalıdır. Eğitim, ulus, ırk, din fark etmeden insanların birbirine saygı duymasını ve dostça yaşamasını sağlamalıdır. Türkiye Cumhuriyeti Anayasası'nda eğitim hakkına yer verilmiştir. Bu maddeye göre, her çocuk okula gitme ve eğitim alma hakkına sahiptir. İlköğretim zorunlu ve ücretsizdir. Kimse bir çocuğun okula gitmesini engelleyemez. Devlet, her çocuğun eğitim hakkını eşit şekilde korur." ifadeleri kullanıldı.
Rehberin "Çocukların Eğitim Hakkı" başlıklı bölümünde, çocukken alınan eğitimin bedensel, zihinsel, duygusal, sosyal ve ahlaki gelişim için çok önemli olduğu vurgulandı.
Birleşmiş Milletler Çocuk Hakları Sözleşmesi'nin detaylarına yer verilen rehberde, sözleşmede eğitim hakkının "gelişim hakları" arasında yer aldığı, sözleşmenin çocuklara yaşam, gelişim, korunma ve katılım alanlarında koruma sağladığı aktarıldı.
Eğitime erişim hakkı
Eğitime erişim hakkının, eğitim hakkının bir parçası olduğu belirtilen rehberde, "Eğitime erişim hakkı, her çocuğun okula gidebilmesi, eğitimin ücretsiz olmasıdır. Hiç kimsenin maddi durumu, engeli, yabancı olduğu ya da kız veya erkek olduğu için okuldan uzak kalmamasıdır." ifadeleri kullanıldı.
Rehberde, yeterli sayıda okul ve eğitim imkanı, uygun ve kaliteli eğitim, erişilebilirlik ve değişen durumlara uyarlanan eğitim unsurlarının önemine işaret edilerek, ilköğretimin ücretsiz olması, yeterli sayıda okul ve öğretmen bulunması, ücretsiz okul öncesi eğitim verilmesi, eğitim materyallerinin ücretsiz olması, üniforma, kırtasiye gibi yardımların yapılması, okulların ulaşımı kolay yerlerde olması, kırsal bölgelerde veya şehre uzak bölgelerde okula servis hizmeti verilmesi, okullarda bilgisayar, tablet, internet desteği sunulması, kız çocuklarının okula gitmesine destek verilmesi, mülteci veya göçmen çocuklarına eğitim verilmesi, engelli çocuklar için erişilebilirliğin sağlanması, ırkı, dili, cinsiyeti, engel durumu, maddi durumu ve benzeri nedenlerle çocukların dışlanmasına engel olunması, dijital eğitim imkanlarından tüm çocukların faydalanmasına vurgu yapıldı.
Eğitime erişim hakkının engellenmesi durumunda yapılacaklar
Eğitime erişimin engellenmesi durumunda, eğitim hakkının ihlal edileceği belirtilen rehberde, bu durumda çocuk işçiliğinin ve suç işleyenlerin sayısının artacağı, özel politika gerektiren kişilerin toplumdan dışlanacağı kaydedildi.
Rehberde, eğitime erişim hakkının engellenmesi söz konusu olduğunda yapılması gerekenlere ilişkin, "Uygun eğitimin sunulmasını okuldan talep edebilirsiniz. Milli Eğitim Bakanlığına konunun çözümü için başvurabilirsiniz. Eğitimde ayrımcılığa maruz kaldıysanız yasal temsilciniz aracılığıyla TİHEK'e, Kamu Denetçiliği Kurumu'na, yargı yoluna başvurabilirsiniz." bilgisine yer verildi.