Tdk'ya Göre "Arap"ın İkinci Anlamı: "Koyu Esmer"

Türk Dil Kurumu son günlerde tartışma gündemine oturan "Arap" sözcüğünün sıfat ve mecaz olarak da kullanılabileceğine işaret ederek, ikinci anlamının "koyu esmer" olduğunu belirtiyor.

Başbakan Recep Tayyip Erdoğan'ın TBMM Grup konuşmasında "Bu ülkede köpeğine "Arap' ismi takıp, "Arap, Arap, Arap' diye çağıranlar oldu" sözleriyle başlayan tartışma sürerken TDK'nın internet aracılığıyla da erişilebilen sitesinde bu sözcük ile ilgili çeşitli tanımlamalar yer alıyor. TDK özel isim olarak "Arap"ın ilk anlamını "Orta Doğu ile Kuzey Afrika'nın büyük bir bölümünde yaşayan halk ve bu halkın soyundan olan kimse" olarak tanımladı. Sözcüğün özel isim kategorisinde sıfat ve mecaz olarak kullanıldığında "koyu esmer" anlamına geliyor.

-JACULUS JACULUS-

TDK sözlüğüne göre Türkçe'de "Arap'ın yalellisi", "Arap uyandı (veya Arap'ın gözü açıldı)", "Arap tavşanı", "Arap olayım" gibi atasözü, deyim ve birleşik sözler de bulunuyor. Bu sözlerin anlamları da şöyle:

Arap'ın yalellisi gibi: Usanç verecek biçimde sürüp giden (iş, konuşma vb.).

Arap uyandı (veya Arap'ın gözü açıldı): Geçen bir olaydan ders alındığını anlatan bir söz.

Arap saçı: Küçük, yuvarlak ve çok sık yeşil yaprakları olan, uzadıkça aşağı doğru sarkan bir tür süs bitkisi. Bir yerleşim planında genellikle yeşil alanları belirtmek üzere girişik, eğri çizgilerle yapılan bir tür tarama biçimi. Çözümlenemeyecek kadar karışık durum.

Arap saçı gibi: Karmakarışık.

Arap saçına dönmek: İşler çok karışıp çözümlenmesi güç bir duruma gelmek.

Arap tavşanı: Kemirgenlerden, Kuzey Afrika ve Arabistan'da yaşayan, tahıllarla beslenen, boyu 20, kuyruğu ise 22 santimetre kadar olan bir tür memeli (Jaculus jaculus).

"Arap" halk ağzında "fotoğrafın negatifi" ve "Fellah" anlamında da kullanılıyor. TDK'ya göre "Arap gibi olmak" deyimi, "Simsiyah olmak, kararmak", "Arap olayım" deyimi ise, "söylenen bir şeyin doğruluğuna inandırmak için "söylediğim söz doğru değilse kararayım, esmerleşeyim" anlamında kullanılıyor.

Tartışma, Başbakan Recep Tayyip Erdoğan'ın AKP grup toplantısında, "Bizim Arap ülkeleriyle, Arap dünyasıyla, Orta Doğu ile ilişkilerimiz ne zaman yakınlaşsa, başta o manşetler olmak üzere belli bir propaganda kampanyası başlatılıyor. Arap turistlere karşı basın yoluyla ırkçılık yapıldığı zamanlar oldu. Affedersiniz, bu ülkede köpeğine "Arap' ismi takıp, "Arap, Arap, Arap' diye çağıranlar oldu. Birinci Dünya Savaşı'ndaki lokal olaylar çarpıtılarak gündeme taşındı. "Araplar bizi arkadan vurdu.' Dünyadaki her ülke oralara ihracat yapıyor, ama Türkiye'ye gelince "Arap sermayesi, dinci sermaye...' Biz bu kara propagandaya boyun eğmeyeceğiz" sözleriyle başlamıştı.(ANKA)

(ORH/ÖMR)