Türkiye’de Eylül ayında sanayi üretimi takvim etkisinden arındırılmış verilerle, bir önceki yılın aynı ayına göre %10,4 artarken; mevsim ve takvim etkisinden arındırılmış sanayi üretimi ise bir önceki aya göre %0,6 oranında artış göstermiştir. Piyasanın medyan beklentisi ise sırasıyla %9,7 ve %0,4 artış olması yönündeydi. Gelen verilerin birçok ekonomistin beklentilerinin üzerinde olduğunu görüyoruz. Arındırılmamış verilere göre ise, sanayi üretiminde, geçen yılın aynı dönemine göre büyüme %13,4 oranında gerçekleşmiştir.

Eylül veri setinin, Ağustos rakamına göre daha az öngörülebilir bolduğunu belirtmek isteriz. Eylül ayında resmi tatillerin ve resmi tatil dışındaki tatil edilen günlerin sayısının fazlalığını düşünecek olursak; ham verilerle arındırılmış veriler arasında önemli bir fark olmasını ve aylık bazda bir üretim kaybını normal karşılayabilirdik. Ancak gerek yıllık, gerekse de aylık değişimler üreticilerin siparişleri yetiştirmek için çalışmaya devam ettiğini gösteriyor. Diğer taraftan, Eylül ayında da dş talebin sanayiye olumlu katkısını görmeye devam etmekteyiz. Avrupa’daki ekonomik toparlanma trendinin devam etmesi ve yeni siparişlerde görülmekte olan artış, Türkiye’nin de ihracat ve üretimini pozitif yönde etkilemeye devam etmektedir. Eylül ve Ekim ayında reel kesim güven endeksinde görülen artış ve sanayi kapasite kullanımındaki artış çerçevesinde sanayi üretiminin büyümeye pozitif yönde katkı vermeye devam etmesini bekliyoruz.

Detaylara baktığımızda; madencilik ve taşocakçılığı aylık bazda %5,7, yıllık bazda %4,6 büyüme göstermiştir. İmalat sanayiinde aylık bazda %0,2’lik büyüme görülürken, yıllık bazda ise %10,4’lük artış gerçekleşmiştir. Elektrik, gaz buhar ve iklimlendirme grubunda ise aylık bazda %1,6 büyüme görülmüş, yıllık bazda ise artış oranı %13 seviyesinde gerçekleşmiştir. Ana sanayi gruplarına göre değişim oranlarında ise; ara malında %0,4, enerjide %1,8 oranında aylık büyüme görülürken sermaye malında bir değişim meydana gelmemiştir. Dayanıklı tüketim mallaı aylık bazda %6,6 artarken, dayanıksız tüketim mallarının ise aynı dönemde %0,7 daraldığı gözlenmiştir. İlgili kalemlerdeki yıllık artışlara bakıldığında ise; dayanıklı tüketim malının %36,5, enerjinin %11,6, sermaye malının %10,9, ara malının %7,2 ve dayanıksız tüketim malının %8,7 arttığı görülmektedir.

Tabii yeni büyüme serileriyle sanayi üretimi arasındaki korelasyonun zayıf olmasının eşiğinde, sanayi üretiminden rakamsal bir büyüme tahmini çıkarmak zor olur. Ancak 3Q17’nin baz etkisinin ve sektörel desteklerin de etkisiyle, aynı zamanda kuvvetli dış talep sürükleyiciliğinde çok kuvvetli bir büyüme rakamına sahne olacağını kestirebiliyoruz. 3Q17’de yıllık bazda takvim etkisinden arındırılmış sanayi üretimi ortalama %10,1 artış göstermiştir. 3Q17’de milli gelirdeki büyümenin ise yıllık bazda bunun biraz altında %6-7 bandında gerçekleşebileceğini düşünüyoruz.