Haberler

Osmanlı Devri gazeteciliğinde bir inci: Vekâyi-i Mısriyye

Ekim Karaca

Ekim Karaca

17.11.2023 04:21

Başlangıç sayısı 2 Aralık 1828'de Halk ile başlanan Vekâyi-i Mısriyye'nin sahibi olan o dönem ki Mısır Valisi olmasına rağmen Osmanlıya isyana kalkışmış olan ve bu isyanda da başarılı olan Kavalalı Mehmet Ali Paşa'dır. Bu gazete ile 1831'de ilk sayısını çıkartmış olan ilk resmi gazetemiz olan Takvim-i Vekayi karıştırılmamalıdır. Vekâyi-i Mısriyye diğer türk gazetelerinden ayıran en önemli özelliği dünya tarihinde Türkçe yayınlanmış ilk gazetedir. İlginç yanı ise Kahire'de basılmış olan bu gazete Osmanlı Devlet'ine karşı propaganda yapabilmek adına çıkartılmıştır. Muhtemeldir ki bu sebepten dolayı tarih veya edebiyat kitaplarımızda bu gazeteye pek denk gelmeyiz. Vekâyi-i Mısriyye daha önce yazılmış olduğu söylenilen bazı edebiyatçılarında iddia ettiği 1816'da Bağdat Valisi olarak görev yapan Davud Paşa'nın başka bir gazete çıkarttığı öne sürülmüştür. Fakat bu gazetenin Türkçe yayın yapan ilk gazetenin olduğuna dair hiçbir bir kanıt yoktur. Bundan dolayı ilk Türkçe yayın yapan gazete olarak Vekâyi-i Mısriyye kabul edilmiştir.

Türkçe yayın Vekâyi-i Mısriyye sürekli Osmanlı İmpartorluğu'nun aleyhinde haberler yapılmıştır. Bu gazete vesilesiyle Avrupa'da kendisine büyük bir kamuoyu oluşturulması üzerine Takvim-i Vekayi gazetesi kurulmuştur. Takvim-i Vekayi Padişah 2. Mahmut'un emriyle çıkartılmıştır. 2.Mahmut yeniliğe önem veren padişahlardan biridir. Takvim-i Vekayi'nin ilk sayılarının gündemi sadece Osmanlı aleyhinde haber yapan Vekâyi-i Mısriyye ve bu haberleri yazdıran Kavalalı Mehmet Paşa olmuştur. Mısır halkı gazete kültürünü o kadar benimsemişlerdir ki gazete hakkında sloganları şudur: Kıyamete kadar insanlığa biçilmiş bir icat. Öyle ki Halk tarafından yoğun ilgi gören Vekâyi-i Mısriyye ilk çıktığı zaman hafta bir basılmıştır. Daha sonralarda ise üç günde basılmaya başlanmıştır. Mehmet Ali Paşa halkın zengin kısmını gazeteye abone olmaya zorlamıştır. Kahire'de aylık bin kuruş üstünde maaş alan herkesi mecburi abone yaptığını ilan etmiştir. Gazetenin satışları bir anda artmaya başlasa da okuma yazma bilmeyen birçok sayıda insan gazeteyi sadece almak için almıştır.

title