Haberler

Altın Elbiseli Adam - Kültür ve Sanat Elçisi

Tülay Çağlar Kadı

Tülay Çağlar Kadı

Eğitimci - Yazar
04.01.2023 08:52

ALTIN ELBİSELİ ADAM

Başlığının üzerinde kuş tüyleri, iki at motifi ve kaftan, çizme ve külah biçiminde altın bir başlık...

Bunun yanı sıra elbisesinde ve kemerinde de at, koyun, pars gibi hayvan kabartmaları…

Bel hizasında kemer ve her iki yanı keskin bir kılıç…

Kılıcı taşıyan kemer, altın plakalarla süslü ve kaplan başlı bir toka…

Altın Elbiseli Adamlar, karbon testi sonucunda M.Ö. 5. Yüzyılı işaret eden yüce medeniyet ürünü olarak "Bozkırın Kuyumcuları" lakabıyla bilinmektedir.

Genç bir tigin yani hükümdar oğlu için hazırlandığı düşünülen altın zırh elbise yeryüzünde yüzyılar sonra yeniden açığa çıkmadan hemen önce alana gelen arkeologlar, burada Esik (EŞİK - KAPI) Kurganına rastlayarak gördükleri muhteşem işçilik karşısında adeta hayrete düştüler. En değerli parça olan Altın Elbiseli Adam zırhının yansıra kurganın içerisinde; tabak, vazo, ayna-tarak kılıfları, tas, gümüş kaşıklar yaklaşık 5000 adet tarihi altın bulundu.

İddialara göre, Firavun mezarından sonra dünyada en çok altın bulunan mezar, Eşik Kurganıdır. Genellikle Issık gölü olarak bilinse de Eşik -Esik Gölü ve Issık Gölü birbirinden farklı alanlar olmakla birlikte Altın Elbiseli Adam Essik Gölünde açığa çıkmıştır.

Esik- Eşik Gölü yani Kapı Gölü manasıyla bilinen bölge, tarihin geçmiş dönemlerinde taşarak aslında "Altın Elbiseli Adamı" günümüz insanı için adeta muhafaza etmiştir.

Tarih, su ve toprak tarafından muhafaza edilirken saklı kalan böylelikle kurganlarından birinden bize ulaşan Altın Elbiseli Adam farklı bölgelerde 5 tane olmak üzere tarihin ilerleyen zamanlarında açığa çıkarak Türk kültür kodlarını geçmişten günümüze ulaşmıştır ulaştırmıştır.


Öncelikle, Altın Elbiseli Adamları günümüze ulaştıran yani muhafaza eden kurgan kelimesinin anlamını izah edelim.

Uygarlık tarihi boyunca her medeniyet kendine has kültür aktarımı vesilesiyle ritüeller, geleneksel törenler gerçekleştirmiştir.

Köktürk, Türk ve Altay kültüründe bütünleşmiş olan Kurgan; genellikle Orta Asya ve Doğu Avrupa'da yüksek tepecik ile höyük şeklindeki kutsal ve anıt mezarlardır. Kurganlar yani gömütlerde, kutlu sayılan dönemin (kabul gören iddialar arasında) ulu kişiler gömülmüştür ve bu kişilerin eşyaları da yanlarında gömülmekteydi. Böylelikle düşünce yapısı, dini inanışları, ritüelleri ve hayata dair kültürel anlayışlarıyla birlikte sanat eserleri adına da köprü vazifesi görmektedirler.

Kaya resimlerindeki keçi ve geyik, ikisinin birleşimini tasvir eden (Anadolu'ya münhasır Karaca benzeri) elik hayvanı, dönemler boyunca, dönem insanı aracılığıyla kutsal olarak atfedilmiştir. Geyik ve keçi, ellik motiflerine Köktürk, Uygur ve Hun dönemlerinde olduğu gibi Altın Elbiseli Adam zırhında da rastlarız. Unutmayınız ki! Profan kavramını yansıması yerine kutsal olanın işlevsellikle ilişkisi, yeryüzünde iş görmesi de kıymetlidir.

Örneğin, Altay kültüründe yaşam kaynağı ile berekete vesile olan birçok öğe işlevselliğini eskiye göre yitirmiş olması nedeniyle kutsal olarak atfedildiği ve kaya resimleri başta olmak üzere dönemi tasvir ettiği iddialar arasındadır.

Tarihin ilk yazılı Türk eserleri olarak, Orhun Abideleri kabul ediliyor olsa da "Altın Elbiseli Adam" Türk kodlarını zırh gibi görünen elbise ile günümüze ulaştırmıştır.

Meraklısına yazıyorum… Konuya dair akademik çalışma ve araştırma bulmak mümkündür!

...Yeniden yenide buluşmak üzere, sevgiler.

title