İstanbul listeye kuş kondurdu

Kuşçulukta bugünlerde çok tatlı bir rekabet yaşanıyor. Türkiye'nin bu alandaki ortak çatı kuruluşu TRAKUŞ (Türkiye'nin Anonim Kuşları) tarafından başlatılan yarışmada katılımcılar hem bireysel hem de il bazında yarışıyor.

Şimdilik Çanakkale birkaç türle önde görünse de durum her an değişebilir. Zira illerde mevcut kuş türlerinin çoğu biliniyor; farkı yaratan, yeni tür keşifleri olacak. Bu konuda da listeye yeni türler kaydeden İstanbul ve Ankara şanslı görünüyor.

İstanbullu kuşçuların dere kuşunu il sınırlarında görüntülemesi ve ilk kez kayda almaları büyük avantaj olarak nitelendiriliyor. Ancak İstanbul için bu kaydın tek önemi kuştan ibaret değil. Temiz ve hızlı akan dereleri seven dere kuşunun varlığı, kent sınırları içinde halen yatağına müdahale edilmemiş sağlıklı nehirler olduğunun da göstergesi.

Görünce kalbim hızlı çarpmaya başladı

Bu konuda ipi ilk göğüsleyen, iki kuşçu arkadaşıyla birlikte araziye çıkan kuş fotoğrafçısı ve gözlemcisi Hüseyin Buğday oldu.

"Uzun süredir bu kuşu arıyorduk. İstanbul'da olduğu aklımızdan geçmemişti. Dere kuşu Güneydoğu Anadolu hariç Türkiye'nin bütün dağlarında olmasına karşın nadir ve görülmesi zor bir tür. İstanbul'da, Ağva'nın Hacıllı Köyü'ndeki şelalenin olduğu yerde ilk kez görüntülemeyi başardık. Burası Devlet Su İşleri'nin (DSİ) müdahale etmediği nadir derelerden biri. Görünce çok heyecanlandım. Boğazım düğümlendi. Kalbim hızlı çarpmaya başladı" diye anlatıyor yaşadıklarını.

Bu keşifle birlikte henüz biraz geride olsa da İstanbul'un iller yarışında büyük avantaj elde edeceğini de belirtiyor Buğday: "Şimdi karın yağmasını bekliyoruz. Birkaç yıldır iyi bir kış olmadığı için ördeklerde çok eksiğimiz var. Puflanın, altın göz ördeğin gelmesini bekliyoruz mesela."

Sukaratavuğu da denen dere kuşu, kahverengi gövdesi, beyaz boğazı ve göğsüyle dikkat çeken, ötücü olup da yüzme ve dalma yeteneğine sahip tek kuş. Üçüncü gözkapağı beyaz renkli ve su altındayken gözlerin korunmasını sağlıyor. Karadeniz'in tamamı, Istrancalar (Yıldız Dağları), Bursa, Ege (kıyı kesimi ve kuzeydoğusu hariç), Akdeniz, Doğu Anadolu'da (kuzeyi, batısıyla Van Gölü'nün güneyi) yerleşik yaşıyor. Ayrıca Kazdağı'nda da görülüyor.

Başta sucul böcekler ve- larvaları olmak üzere, omurgasızlarla besleniyor. Salyangozlar ve küçük balıklar da mönüsünde yer alıyor. Sualtındaki avlarını görerek buluyor ve yakalıyor. En önemlisiyse şu: Onun varlığı, sağlıklı bir dere ekosistemini işaret ediyor.