(ANKARA) - CHP Niğde Milletvekili Ömer Fethi Gürer, "TÜİK verilerine göre zirai don nedeniyle meyve üretiminde sekiz milyon ton kayıp var. Ancak kayıt dışı üretimi de eklediğinizde bu rakam 10 milyon tona ulaşıyor. Bu rakamlar, zirai donun ülke genelinde ne kadar büyük bir yıkıma yol açtığını açıkça gösteriyor. Türkiye'nin tarım politikası kapsamlı biçimde yeniden ele alınmalıdır. Bu bir tercih değil, zorunluluktur" dedi.

Gürer, 2025 yılında yaşanan zirai don ve kuraklık nedeniyle tarımda yaşanan sorunlara ilişkin açıklama yaptı. Zirai don ve kuraklığın ağır sonuçlar doğurduğunu belirten Gürer, çiftçinin ve üreticinin bu süreçte yalnız bırakıldığını kaydetti. 2024 yılında Niğde'de bir üretim merkezinde 600 bin ton elmanın 500 binin zirai dondan etkilendiğini açıklayan Gürer, zirai don sorununun yalnızca Niğde ile sınırlı kalmadığını ve ülke genelinde büyük bir sorun olduğunu belirtti.

TARSİM uygulamalarını eleştiren Gürer, sigortası olan üreticilerin bile mağdur edildiğini belirterek, "TARSİM sigortası olanların ödemeleri yapılırken çok sayıda şart getirildi. Örneğin cevizde 8 yaşından önceki ağaçların zararı karşılanmadı. Üstelik bölgeden bölgeye farklı uygulamalar yapıldı" ifadelerini kaydetti.

"Çiftçi ciddi bir sıkıntı yaşıyor"

İktidarın verdiği desteklerin yetersiz olduğunu belirten Gürer, açıklamasına şu şekilde devam etti:

"Çiftçi Kayıt Sistemi'ne kayıtlı olanlara dekar başına beş liralık bir destek verildi. Ancak bu destek üreticiler için yeterli olmadı. ÇKS'si olmayan, yani ÇKS'ye dahil olmayan çiftçiler destekten yararlanamadı. Oysa bunların bir ila beş dönüm arasında bahçeleri var. Elma, şeftali, kiraz gibi ürünler bu bahçelerde yetişiyor. Bunları yok sayamazsınız. TÜİK verilerine göre zirai don nedeniyle meyve üretiminde sekiz milyon ton kayıp var. Ancak kayıt dışı üretimi de eklediğinizde bu rakam 10 milyon tona ulaşıyor. Bu rakamlar, zirai donun ülke genelinde ne kadar büyük bir yıkıma yol açtığını açıkça gösteriyor."

Üreticilerin borç batağına sürüklendiğini belirten Ömer Fethi Gürer, yaşanan tabloyu şöyle özetledi:

"Çiftçilerin bankalara borcu var. Ürün olmayınca cepte para olmadı. Para olmayınca borçlar ödenemedi. Çiftçi ciddi bir sıkıntı yaşıyor. 2026 yılında ürün alınabilmesi için bahçelerin çapalanması, gübrelenmesi, ilaçlanması ve yeni dikimlerin yapılması gerekiyor. Bu da ancak destekle olur. Çiftçilere acilen ek kredi desteği verilmelidir. Mevcut borçlar en az üç yıl süreyle ötelenmelidir. 2025 yılında yaşanan sorunlara bu şekilde kısmi de olsa bir çözüm getirilebilir."

"TARSİM'in mutlaka yeniden yapılandırılması gerekiyor"

İklim değişikliğinin tarım üzerindeki etkilerine dikkat çeken Gürer, sigorta sisteminin köklü biçimde değişmesi gerektiğini ifade ederek, şöyle devam etti:

"İklim değişikliğiyle önümüzdeki dönemde tarımda sorunlar artacak. Sigorta sistemi bu nedenle çok önemli. Ancak TARSİM'in mutlaka yeniden yapılandırılması gerekiyor. Şu anda TARSİM neredeyse üreticinin ödediği primlerin yüzde 10'una varan kısmını gelir olarak yazıyor. Oysa üreticiyi destekleyen, zararı karşılayan bir sistem kurulmalı. 2026 yılında gıda arzında yaşanacak sorunlar nedeniyle ithalat artabilir. Bu geçici bir önlem olabilir ama kalıcı çözüm değildir."

21 üründe arz açığını kapatmaya yönelik çalışmaların 2025 yılında başarısız olduğunu açıklayan Gürer, "Buğday, arpa, pamuk, mercimek, nohut, fasulye başta olmak üzere çok sayıda üründe açığımız arttı. Türkiye'nin tarım politikası kapsamlı biçimde yeniden ele alınmalıdır. Bu bir tercih değil, zorunluluktur. Ülkemiz mutlak surette yeniden kendi kendine yeter hale getirilmelidir" dedi.