Covid: İngiltere'de denenen yeni tedavi nasıl uygulanıyor, umut ışığı olabilir mi?

Covid-19 hastalarının durumlarının ağırlaşmasını önlemeyi amaçlayan yeni bir tedavinin geniş çaplı denemelerine İngiltere'de başlandı.

Hull Royal Infirmary Hastanesi'nde Salı günü ilk hastaya uygulanan tedavi, viral enfeksiyona karşı vücudun ürettiği interferon beta proteininin solunum yoluyla akciğerlere ulaştırılmasını içeriyor.

Bu proteinle bağışıklık sisteminin harekete geçirilerek hücrelerin virüslere karşı hazırlanması öngörülüyor.

İlk denemelerden elde edilen bulgular, hastanede tedavi gören Covid-19 hastalarında solunum cihazına bağlanma ihtimalini yüzde 80'e yakın azalttığını gösterdi.

İngiltere'deki Southampton Üniversite Hastanesi'nde geliştirilen tedavi, merkezi aynı kentte olan Synairgen biyoteknoloji şirketi tarafından geliştirildi.

Yeni tedavinin 2000 sterline (2735 dolar) mal olacağı belirtiliyor.

Tedavi nasıl uygulanıyor?

İnterferon beta proteini, vücudun virüslere karşı ilk savunma sistemini oluşturuyor ve virüs saldırısına karşı uyarı veriyor.

Koronavirüsün, bağışıklık sistemimizi aşmak için bu proteinin üretimini baskıladığı sanılıyor.

Yeni tedavi de bu proteinin solunum yoluyla buğu (aerosol) halinde doğrudan akciğerlere ulaşmasını sağlıyor.

Proteinin bu şekilde doğrudan akciğerlere ulaştırılmasının, bağışıklık sistemi hali hazırda zayıflamış hastaların bile virüse karşı daha güçlü tepki vermesini sağlayacağı düşünülüyor.

İnterferon beta, MS (çoklu doku sertleşmesi) hastalarının tedavisinde yaygın kullanılıyor.

Synairgen şirketinin daha önce yaptığı klinik deneyler, bu proteinin, bağışıklık sistemini harekete geçirdiği ve astım ve diğer kronik akciğer hastalarında da rahatlıkla kullanılabileceğini gösterdi.

Geçen yıl yapılan ikinci faz deneylerin sonuçları da umut vericiydi.

Hastanede tedavi gören Covid-19 hastalarının, solunum cihazına bağlanmayı da gerektirebilecek şekilde durumlarının ağırlaşması ihtimali yüzde 80'e yakın azalttığı görüldü.

Synairgen, inteferon beta tedavisi uygulanan hastaların iyileşme ihtimalinin 2-3 kat arttığını ve günlük yaşamlarını sürdürebildiklerini iddia etti.

Ayrıca, tedavi gören hastalarda nefes darlığı şikayetinin "önemli ölçüde" azaldığı, hastanede tedavi süresinin ise üçte bir oranında azalarak ortalama 9 günden 6 güne düştüğü belirtildi.

Ancak bu deneme küçük çaplıydı ve sadece 100 hastayı kapsıyordu. Yaygın kullanım onayı verilmesi için daha fazla denemelere ihtiyaç vardı.

3. faz denemeler

Üçüncü faz denemelere denk düşen yeni aşamada tedavi 20 ülkeden 600 hastaya uygulanacak.

Daha önce olduğu gibi, bu hastaların yarısına interferon beta tedavisi, diğer yarısına ise herhangi bir ilaç içermeyen plasebo uygulanacak.

Denemeleri yürüten ekip, yaz başında sonuçların alınmasını bekliyor. Sonuçların ilk denemede ortaya konduğu kadar olumlu olması halinde, İngiltere ve diğer ülkelerde ilaca kısa süre sonra kullanım onayı verilmesi bekleniyor.

Southampton Üniversitesi'nde denemeleri yürüten ekibin sorumlusu Prof. Tom Wilkinson, etkili olduğunun kanıtlanması halinde yeni ilacın, aşılara ek tedavi olarak gerektiğinde uygulanacağını belirtiyor.

Wilkinson, bütün dünyada aşılama çalışmalarının tamamlanmasının uzun süre alacağını, bu süreçte birçok kişinin Covid tedavisine ihtiyaç duyacağını ifade ediyor.

Ayrıca koronavirüsün mutasyona uğrayarak yeni varyantlar geliştirmesi de aşıların daha az etkili olmasına ve hastalığın yeniden gelişmesine neden olabilir.

Tedavi nasıl geliştirildi?

Southampton Üniversitesi'nde geliştirilen tedavi, astım ve KOAH (kronik obstrüktif akciğer hastalığı) gibi akciğer hastalıkları olan kişilerde interferon beta proteini seviyesinin düşük olduğunun tespit edilmesine dayanıyor.

Bu tespiti yapan ekipte yer alan Prof. Donna Davies, "O halde, bu proteini solunum yoluyla vererek hastaların interferon beta seviyesini yükseltelim" diye düşündüklerini belirtiyor.

Araştırmaların Covid-19 hastalarında da interferon beta seviyesinin düştüğünü gösterdiğini vurguluyor.

Ancak uzmanlar, ilaçların ilk denemelerinde ortaya çıkan umut verici sonuçların daha sonraki geniş çaplı denemelerde doğrulanamayabileceği uyarısında bulunuyor.

Londra'da Covid-19 hastalarının acil tedavisinde görev alan aile hekimi Dr. Lamis Latif, "Bu heyecan verici bir gelişme, ama üçüncü faz denemelerden elde edilecek sonuçları görmemiz gerekiyor" diyor ve ekliyor.

"Daha önce de hidroksiklorokin vb. diğer ilaçlar aynı durumdaydı ama daha sonraki denemelerde, ilk sonuçların ortaya konan düzeyde umut verici olmadıkları görüldü."

"Bu ilaçta da bu duruma dikkat edilmeli."