El Şark Forum 2016 İstanbul Buluşması

Dışişleri Bakanlığı Diplomasi Akademisi Başkanı Mesut Özcan, "Bölgede tam manasıyla bir kaos söz konusu. Bunun da ortaya çıkmasındaki en önemli sebeplerden biri sorunların oldukça karmaşık olması ve Ortadoğu'nun dünyanın en fazla uluslararasılaşmış bölgesi haline gelmiş olması. Hemen hemen her aktörün burada bir çıkarının olması." dedi.

Özcan, El Şark Forum 2016 İstanbul Buluşması kapsamında, "Bölgesel Güçlerin Bölgeyi Yeniden Şekillendirmeye Yönelik Girişimleri" başlıklı oturumda, bölgeyle ilgili çok parlak bir resmin görünmediğini, sorunların çözülmesiyle ilgili olarak İran, Suud ve Türkiye modeli olmak üzere üç modelden bahsedildiğini anlattı.

Özcan, Arap Baharı'nın başlangıcında Türkiye modeli ile ilgili çok büyük bir beklentinin söz konusu olduğunu ifade ederek, şöyle devam etti:

"Arap Baharı'nı ortaya çıkaran sebeplerde Türkiye'nin son 15 yıldır yaşadığı tecrübenin de etkisi vardır. Aynı zamanda da bölgesel şartlarda bir hareketlilik oldu. Ancak bu üç farklı modelden de bahsedildiği gibi ya da başka aktörlerin de buradaki çıkarları da dikkate alındığı zaman bunların ne yazık ki hiçbirisi şu anda tam manasıyla bölgede etkinlik sağlayabilmiş değil. Tam manasıyla bir kaos söz konusu. Bunun da ortaya çıkmasındaki en önemli sebeplerden biri sorunların oldukça karmaşık olması ve Ortadoğu'nun dünyanın en fazla uluslararasılaşmış bölgesi haline gelmiş olması. Hemen hemen her aktörün burada bir çıkarının olması. Bölgesel aktörlerin de bugün bölgede yaşadığı dönüşümü tek başına şekillendirecek kapasitede olmaması. Geçtiğimiz seneden itibaren özellikle Suriye'deki çatışmayı yeniden bir küresel güç olduğunu göstermenin bir aracı haline getirmesi ve bunu kullanması da durumu iyice karmaşıklaştıran bir durum. Bütün bunları dikkate aldığımız zaman bölgeye yönelik aslında yerel planlar var fakat bunlar bölgenin genelinde herkes tarafından kabul edilebilir durumda değil. Bölge ülkelerinin bu kapasitelerinin ötesine geçen durum dolayısıyla uzun vadede belki bir barış, istikrar ortaya çıkabilecek ama kısa vadede zor gibi duruyor."

Bunun aşılması için bölgedeki pek çok aktörün güvenlik endişelerinin aşılması gerektiğini, bölgede kapsayıcı hükümetlerin kurulup, temel hizmetleri sağlayan yapıların oluşturulması gerektiğini vurgulayan Özcan, öncelikli olarak devletlerin ve vatandaşların arasında aidiyet sağlayacak bir yapı oluşturulması, halkın temel ihtiyaçlarının karşılanması gerektiğini sözlerine ekledi.

"Bölgedeki üç ülke Suriye istikrarına katkı sunmalı"

Viyana Ulusal Savunma Akademisi Kıdemli Araştırmacısı Walter Posch da İran'ın zayıf ve güçlü yanlarının iyi şekilde analiz edilmesi gerektiğini söyledi.

Bunun iyi yapılmasıyla hali hazırda Suriye'deki olanlara bir açıklama getirilebileceğini vurgulayan Posch, "Suriye, Afganistan'ın problemlerini de şimdi ithal etmiş gibi oldu. Bir yanda Kürt meselesi, PKK'nın çelişkili meseleleri ortaya çıktı. Yani bu bir oyuna döndü şu an." dedi.

Üç farklı güç olduğunu dile getiren Posch, şunları söyledi:

"Ruslar ve Amerikalıların düzeltemeyeceği problemlerde bu üç gücün yerine geçmesi lazım. İran, Türkiye ve Suudi Arabistan'dan bahsediyorum. Bu üç ülkeyle ilgili Suriye'nin nasıl istikrara kavuşturulacağı belirlenmelidir ve yardımeli uzatılmalıdır diye düşünüyorum. Eğer bir barış ve çözüm bulunamazsa dışarıdan gelecek herhangi bir hamle aslında boş ve başarısız olacaktır. Çünkü en azından bu bahsettiğim üç ülkenin birlikte bu çatışmaları durduracak gücünün olduğunu söyleyebiliriz."

Kürdistan Demokrat Partisi (KDP) Dış İlişkiler Sorumlusu Hemın Hawrami de Suriye'ye, Irak'a bakıldığında bunların işleyen devlet olma özelliğinden uzaklaştığını, bölgesel ve uluslararası alanda da ciddi problemler yaşadıklarını kaydetti.

Dışişleri Bakanlığı İstanbul Suriye İran Politika Güncel Haberler